0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

EERSTE HOOFDSTUK. 3
partijschappen, welke den inval van den vijand
voorbereidden niet enkel en gemakkelijk maakten,
maar ook de verovering der Republiek door de
Fransche sans-culotten krachtdadig hielpen bevorderen.
Welk onpartijdig doch belangstellend aanschouwer
zal niet overtuigd wezen, dat geen herstel,
maar integendeel de ondergang der Oost-Indische
Maatschappij, uit zoodanigen noodlottigen
zamenloop van omstandigheden, het noodwendig
gevolg moest wezen.
De Gecommitteerden van wege Holland Van Dei-
Does Van Noordwijk, Van De Wall, Rendorp Van
Marquette en Van Stralen, ook wel eens genoemd
«de Staats-Commissic,» hadden bereids, in het najaar
van 1790, bij Bewindhebberen op doortastende
maatregelen van vereenvoudiging en bozuinio-inoaangedrongen
; zij hadden ook bij de Kamer van
17 11 den gewigtigen maatregel smakelijk gemaakt
waardoor eene geheele wijziging in den Indischen
handel moest voorbereid en ten deele daargesteld
worden. Immers bij do publicatie van den 29" van
Lentemaand 1791, waardoor de handel voor particulieren,
in Nederland gevestigd, naar Batavia,
Ceylon, Bengale, Koromandel, en de Kaap De
Goede Hoop en van daar naar Nederland, werd
opengesteld, was het huldigen van een grootsch
beginsel, een beginsel daarheen leidende om het monopolie
van de Oost-Indische Maatschappij, zoo als
het bestond, den bodem in te slaan, en dat de onbelemmerde
handel tusschen het moederland en de
Koloniën, moest ten gevolge hebben. Destijds
bleef het bij het erkennen van het beginsel, dewijl
de hooge ambtenaren in Indië reeds gewoon aan
het behalen van grove winsten door den particulieren
]*