Handboek GES 2012.pdf - Fast Advies

Wetgeving, grenswaarden en beleid
Kaderrichtlijn luchtkwaliteit
De Europese Unie heeft met de Kaderrichtlijn luchtkwaliteit (1996) voor het eerst algemene regels opgesteld
voor de luchtkwaliteit. Op basis van deze Kaderrichtlijn zijn luchtkwaliteitsnormen (grenswaarden,
richtwaarden en plandrempels) in verschillende (vier) dochterrichtlijnen vastgelegd.
De eerste dochterrichtlijn geeft normen voor zwavel- en stikstofdioxide, stikstofoxiden, lood en fijn stof.
Normen voor benzeen en koolmonoxide staan in de tweede dochterrichtlijn. De derde dochterrichtlijn
bevat normen voor ozon. In de vierde dochterrichtlijn zijn richtwaarden vastgelegd voor enkele zware
metalen (arseen, cadmium, kwik en nikkel) en voor de polycyclische aromatische koolwaterstoffen
(PAK’s), waaronder B(a)P en voor de totale depositie van genoemde metalen en verbindingen.
Besluit Luchtkwaliteit 2001
Hierop gebaseerd zijn in Nederland de eerste regels voor luchtkwaliteit vastgelegd in het Besluit luchtkwaliteit
(2001). Het besluit bevatte kwaliteitsnormen voor onder meer zwaveldioxide, lood, stikstofdioxide
en stikstofoxiden, PM10, benzeen en CO. Tevens bepaalde het dat gemeenten en provincies de
lokale luchtkwaliteit in kaart moeten brengen en daarover moeten rapporteren. Als grenswaarden uit
het besluit zijn of naar verwachting werden overschreden, moesten navenant maatregelen worden getroffen.
Besluit Luchtkwaliteit 2005
In 2005 is een nieuw Besluit luchtkwaliteit van kracht geworden. Dit was het gevolg van het stilleggen
door uitspraken van de Raad van State van een groot aantal bouwprojecten en bestemmingsplannen.
Het Besluit luchtkwaliteit 2005 gaf meer armslag dan het vorige besluit om ruimtelijke plannen die gevolgen
hebben voor de luchtkwaliteit uit te voeren.
Zo is er in het Besluit luchtkwaliteit 2005 ook de mogelijkheid vastgelegd om het deel van het fijn stof
dat zich van nature in de lucht bevindt (zeezout) af te trekken van de jaargemiddelde concentratie van
PM10. De hoogte van deze "zeezout" aftrek was vastgelegd in de Meetregeling luchtkwaliteit 2005, dat
tegelijk met het Besluit luchtkwaliteit 2005 in werking is getreden. In de Meetregeling is per gemeente
de grootte van de toegestane zoutaftrek aangegeven.
Wet Luchtkwaliteit
Met het Besluit Luchtkwaliteit 2005 is er een directe koppeling tussen ruimtelijke ordeningsprojecten en
luchtkwaliteit, waarbij ook voor ieder klein project met betrekking tot luchtkwaliteit een uitgebreide
toets gedaan moest worden. Dit gaf veel maatschappelijke discussie en had tot gevolg dat veel geplande
projecten geen doorgang konden vinden in overschrijdingsgebieden.
Om dit toch mogelijk te maken is in 2007 een wetsvoorstel gedaan voor wijziging van de Wet milieubeheer,
dat bekend staat als de ‘Wet luchtkwaliteit’. Deze wet is op 15 november 2007 in werking getreden.
Het Besluit Luchtkwaliteit 2005 is opgenomen in de Wet luchtkwaliteit en is hiermee komen te
vervallen. Met deze wet en de daarbij behorende ministeriële regelingen en amvb’s wil de overheid zowel
de luchtkwaliteit verbeteren, zodanig dat de Europese normen worden gehaald, als ook de gewenste
ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang laten vinden. Ook voorziet de wet in de mogelijkheid
dat kleinere projecten, zogenaamde niet in betekenende mate (NIBM) projecten, geen afzonderlijke
maatregelen meer behoeven te treffen om aan de grenswaarden te voldoen (zie ook onder amvb-
NIBM).
De kern van de ‘Wet luchtkwaliteit’ bestaat uit de (Europese) luchtkwaliteitseisen. Op grond van aan de
wet gekoppelde richtlijnen bevat zij ook basisverplichtingen, namelijk: plannen, maatregelen, het beoordelen
van luchtkwaliteit, verslaglegging en rapportage.
Verder formaliseert de wet het zogenaamde Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).
Daarbinnen werken het rijk, de provincies en gemeenten samen om door middel van een programmaaanpak
van generieke en specifieke maatregelen overal in Nederland de Europese eisen voor luchtkwaliteit
te realiseren (zie ook onder NSL).
- 110 -