Handboek GES 2012.pdf - Fast Advies

P– Bodemverontreiniging 12
De beleidsbrief Bodem uit 2003 heeft geleid tot een vernieuwing van de procedure voor de beoordeling
van de bodemkwaliteit. Het nieuwe normenstelsel is uitgewerkt in het project NoBo, Normstelling en
bodemkwaliteitsbeoordeling (VROM/NoBo, 2008; SenterNovem, 2007). Het nieuwe normenstelsel gaat
uit van de risico’s van bodemverontreiniging voor mens, ecosysteem en landbouwproductie. Daarbij
wordt rekening gehouden met het gebruik van de bodem (de bodemfunctie). De normen voor de bodemkwaliteit
zijn opgenomen in het Besluit bodemkwaliteit (SenterNovem/Bodem+, 2007) en in de Circulaire
bodemsanering (VROM, 2009).
Het Besluit bodemkwaliteit is op 1 januari 2008 in werking getreden voor het toepassen van grond en
baggerspecie in oppervlaktewater. Vanaf 1 juli 2008 is het Besluit ook van kracht voor het toepassen van
grond en baggerspecie op landbodems en voor het toepassen van bouwstoffen op of in de bodem en in
het oppervlaktewater.
Het Besluit bodemkwaliteit omvat regels voor de toepassing van grond, baggerspecie en bouwstoffen en
stelt kwaliteitseisen aan de uitvoering van bodemwerkzaamheden. In het Besluit is vastgelegd hoe de
bodem nu en in de toekomst zo goed mogelijk kan worden gebruikt en beschermd. Voor grond zijn er
drie beschermingsniveaus vastgelegd:
1. Beschermingsniveau voor de “altijd-grens”: de bodemkwaliteit is blijvend geschikt voor elke bodemfunctie.
De bodemnormen die hierbij horen zijn de Achtergrondwaarden (AW2000). De Achtergrondwaarden
zijn gebaseerd op gemeten concentraties aan verontreinigende stoffen in de
Nederlandse bodem in onverdachte landbouw- en natuurgebieden (Lamé et al, 2005).
2. Beschermingsniveau voor de “nooit-grens”: de “nooit-grens” wordt bepaald met behulp van het Saneringscriterium.
Het Saneringscriterium omvat een systematiek waarmee kan worden bepaald of
de verontreiniging van de bodem zorgt voor een zodanig risico voor mens, plant en dier, dat er
spoedig moet worden gesaneerd. Indien op basis van het Saneringscriterium de bodem ongeschikt is
voor de betreffende bodemfunctie noemt men de risico’s onaanvaardbaar. Indien de risico’s voor de
mens onaanvaardbaar zijn is er sprake van een humane spoedlocatie. Humane spoedlocaties moeten
voor 2015 gesaneerd zijn. Wanneer dat niet mogelijk is, moeten ten minste de risico’s op deze
locaties beheerst worden. Dit kan bijvoorbeeld door (kruip)ruimtes goed te ventileren of een verhardingslaag
aan te brengen.
Het Saneringscriterium bestaat uit drie stappen. In stap 1 wordt vastgesteld of er op de locatie sprake
is van een geval van ernstige verontreiniging (overschrijding Interventie-waarde). In stap 2 wordt
voor het geval van ernstige verontreiniging door middel van een standaard risicobeoordeling vastgesteld
of er bij het huidige en/of toekomstige gebruik sprake is van onaanvaardbare risico’s voor de
mens (humaan), voor het ecosysteem (ecologisch) of uit het oogpunt van verspreiding van verontreiniging.
Indien de uitkomst is dat sprake is van onaanvaardbare risico’s, dient de sanering met
spoed uitgevoerd te worden of kan stap 3 worden uitgevoerd. Stap 3 betreft een locatiespecifieke
risicobeoordeling, waarbij door aanvullende modelberekeningen of metingen risico’s beter in beeld
worden gebracht.
3. Beschermingsniveau voor het toepassen van grond en bagger: tussen de “altijd-“en “nooit-grens”
liggen de Maximale Waarden. Deze waarden geven de bovengrens aan van de kwaliteit die nodig is
om de bodem blijvend geschikt te houden voor de functie die de bodem heeft. Voor generieke toepassing
zijn landelijk Generieke Maximale Waarden (GMW) vastgesteld voor de kwaliteit die hoort
bij de bodemfunctie. Daarnaast maakt het Besluit het mogelijk dat de lokale overheid zelf, afhankelijk
van de lokale situatie, Lokale Maximale Waarden (LMW) vaststelt. Bij LMW wordt rekening gehouden
met de specifieke verontreinigingssituatie en het daadwerkelijke gebruik van de bodem.
12 Gerelateerd aan dit onderwerp is de GGD Richtlijn Gezondheidsrisico Bodemverontreiniging verschenen met aanvullende
informatie.
- 187 -