Handboek GES 2012.pdf - Fast Advies

GES en GIS
Integratie van de GES-scores en inwonersdichtheid in een GIS (geografisch informatie systeem) ligt voor
de hand maar is vaak complex. Samenwerking met een GIS deskundige is daarbij noodzakelijk. In toenemende
mate is GIS deskundigheid aanwezig bij de lokale en provinciale overheid. Ook binnen de veiligheidsregio’s
is GIS deskundigheid aanwezig bij de brandweer en de GHOR. Het kadaster stelt de
TOP10NL gratis ter beschikking aan de veiligheidsregio’s. TOP10NL is het digitale topografische bestand
van het Kadaster dat bruikbaar is op schaalniveau tussen 1: 5000 en 1: 25000. Het bevat gedetailleerd
kaartmateriaal dat bijzonder geschikt is voor diverse geografische toepassingen, bijvoorbeeld als achtergrondkaart
voor Xara Photo & Graphic Designer MX en als basiskaart voor GIS applicaties.
2.4 Gebruik van GES in de planontwikkeling
Het belangrijkste doel van GES is gezondheidsaspecten mee te laten wegen in de besluitvorming rond
ruimtelijke ontwikkeling en gebiedsvisies. Dit is het terrein waar aspecten van ruimtelijke ordening, milieu
en gezondheid samenkomen.
Uit de praktijk blijkt dat deze relatie tussen de ruimtelijke ordening en gezondheid voor planontwikkelaars,
diensten stedelijke ontwikkeling of bestuurders nog niet altijd direct voor de hand ligt. Het instrument
GES is ook nog niet overal bekend. In deze paragraaf komt aan bod op welke wijze gestimuleerd
kan worden dat een GES uitgevoerd wordt.
Bovendien wordt aangegeven aan welke voorwaarden het gebruik van GES moet voldoen om meerwaarde
te kunnen hebben voor de planontwikkeling.
Tenslotte wordt aangegeven op welke wijze gewaarborgd kan worden dat de uitkomsten van een GES
van invloed zijn op de planvorming.
2.4.1 Voorwaarden voor het gebruik van GES in de planvorming
Het uitvoeren van een GES levert alleen meerwaarde op als:
verwacht wordt dat de gezondheidseffecten van enige omvang zijn
de GES in een vroegtijdig stadium van de planvorming ingestoken kan worden
gezondheid een rol speelt in de besluitvorming
ruimtelijk weergegeven blootstellinggegevens beschikbaar zijn
Globale verwachting van de omvang van gezondheidsaspecten
Of het uitvoeren van een GES zinvol is hangt af van de verwachting of de gezondheidsaspecten van enige
omvang zijn. Dit is afhankelijk van de schaal (het aantal belaste personen) en het aantal milieufactoren
dat mogelijk de gezondheid beïnvloedt. Een GES heeft meerwaarde bij de beoordeling van
(minstens) een wijk en bij het aanwezig zijn van meer dan één bron. Een eerste zeer globale kwalitatieve
inventarisatie kan duidelijk maken of er in (de directe omgeving van) het plangebied een drukke verkeersweg,
een spoorlijn, een vliegveld, een bedrijf met externe veiligheidsrisico’s, geurhinder of luchtverontreiniging,
hoogspanningslijnen of een verontreinigde bodem is.
Een GES is in principe voor toepassing op wijkniveau ontwikkeld. Dit is de minimale schaal waarop een
GES zinvol is. Ruimtelijke plannen worden ontwikkeld op verschillende ruimtelijke schaalniveaus. Op
wijkniveau worden bestemmingsplannen gemaakt. In een structuurplan wordt de toekomstige ruimtelijke
ontwikkeling op gemeentelijk of provinciaal niveau aangegeven. Ook op dit stadsniveau en provinciaal
niveau is de GES al succesvol toegepast. De GES zal dan wat globaler van aard en minder
gedetailleerd zijn. Voor het stads- en provinciaal niveau zal een GES vooral gebruikt worden om allereerst
de bestaande situatie gezondheidskundig te beoordelen om vervolgens de gezondheidskundige
gevolgen van ruimtelijke plannen aan te geven.
- 24 -