Handboek GES 2012.pdf - Fast Advies

Er zijn twee beslismodellen ontwikkeld om de risico’s van bodemverontreiniging te toetsen:
1. Risicotoolbox is een internetapplicatie die door het RIVM is ontwikkeld voor het berekenen van de
risico’s van de Lokale Maximale Waarde voor een specifieke bodemfunctie. De risicotoolbox levert
berekeningsresultaten in de vorm van een Risico-index voor de mens, landbouwproducten en ecosystemen.
De Risico-index voor de mens is de lokale blootstelling gedeeld door het toxicologische
toetsingscriterium. Bij een Risico-index groter dan 1 is het niet uitgesloten dat het beoogde bodemgebruik
tot humane risico’s leidt. De risicotoolbox is te vinden op www.risicotoolboxbodem.nl.
2. Sanscrit is de internetapplicatie waarmee bepaald kan worden of het Saneringscriterium overschreden
wordt en er dus sprake is van onaanvaardbare risico’s voor de mens, het ecosysteem of verspreiding.
De systematiek van het Saneringscriterium zoals omschreven in de Circulaire
bodemsanering wordt via een geautomatiseerd stappenplan doorlopen. Vaststelling van de ecologische-
en verspreidingsrisico’s verloopt deels via een kwalitatieve en deels kwantitatieve beoordeling.
Sanscrit is vanaf oktober 2008 onderdeel van de Risicotoolbox.
Voor de afleiding van de humane risico’s van bodemverontreiniging maken zowel de Risicotoolbox als
Sanscrit gebruik van het CSOIL-formularium (Brand et al, 2007). Met het CSOIL-model wordt de gemiddelde
blootstelling van de mens (gedurende de kinderjaren, de volwassen jaren of levenslang) via alle
mogelijke blootstellingsroutes gekwantificeerd. CSOIL2000 is op verzoek verkrijgbaar bij het RIVM.
CSOIL2000 is aan te vragen op www.rivm.nl/milieuportaal (Bodem > Modellen > CSOIL). Omdat
CSOIL2000 alleen de humane risico’s berekent, is het model niet bedoeld als beslismodel voor bodemsanering.
Hiervoor is Sanscrit ontwikkeld. Aangezien voor de GES-systematiek alleen humane risico’s van
belang zijn is CSOIL2000 gebruikt voor het koppelen van de bodemconcentraties aan GES-scores.
Blootstellingscenario’s
In het kader van het Besluit bodemkwaliteit zijn zeven bodemfuncties benoemd. Deze zijn voor het generieke
toetsingskader in het Besluit bodemkwaliteit verder geclusterd tot drie bodemfunctieklassen.
De bodemfuncties en afgeleide bodemfunctieklassen zijn gegeven in de onderstaande tabel.
Bodemfuncties (gebiedsspecifiek beleid)
Wonen met tuin
Bodemfunctieklassen (generiek beleid)
Plaatsen waar kinderen spelen (inclusief siertuinen)
Groen met natuurwaarden (voor sport, recreatie en stadsparken)
Wonen
Ander groen, bebouwing, infrastructuur en industrie Industrie
Moestuinen/volkstuinen (veel gewasconsumptie) Achtergrondwaardencategorie
Natuur
(kwaliteit toe te passen grond/bagger moet vol-
Landbouw (zonder boerderij en erf)
doen aan de AW2000)
In het kader van GES worden uitsluitend de risico’s voor de mens beoordeeld. De hiervoor relevante bodemfuncties
zijn:
Bodemfuncties Blootstelling
1. Wonen met tuin Bodemingestie kinderen 100 mg/dag
10% gewasconsumptie uit eigen tuin
2. Plaatsen waar kinderen spelen
Bodemingestie kinderen 100 mg/dag
(inclusief siertuinen)
3. Moestuinen/volkstuinen*
Veel gewasconsumptie
Gemiddelde gewasconsumptie
6. Groen met natuurwaarden (voor sport,
recreatie en stadsparken)
Bodemingestie kinderen 100 mg/dag
100% groenten en 50% aardappelen uit eigen tuin
50% groenten en 25% aardappelen uit eigen tuin
Bodemingestie kinderen 20 mg/dag
* : Scenario waarin sprake is van een hogere totale gewasconsumptie door moestuin- en volkstuinhouders
- 189 -