Literatuur1. Acheson LS, Wiesner GL, Zyzanski SJ, Goodwin MA, Stange KC. Family history-takingin community family practice: implications for genetic screening. Genet Med. 2000;2:180-5.2. Batra S, Valdimarsdottir H, McGovern M, Itzkowitz S, Brown K. Awareness of genetictesting for colorectal cancer predisposition among specialists in gastroenterology. Am JGastroenterol. 2002;97:729-33.3. de Bruin JH, Kievit W, Ligtenberg MJ, Nagengast FM, Adang EM, Ruers TJ et al. Meeropsporing van erfelijke <strong>darmkanker</strong> met onderzoek op microsatellietinstabiliteit bij door depatholoog geselecteerde patiënten met een colon-rectumcarcinoom. Ned TijdschrGeneeskd. 2005;149:1792-8.4. Emery J, Lucassen A, Murphy M. Common hereditary cancers and implications forprimary care. Lancet 2001;358:56-63.5. Fry A, Campbell H, Gudmunsdottir H, Rush R, Porteous M, Gorman D et al. GPs' viewson their role in cancer genetics services and current practice. Fam Pract. 1999;16:468-74.6. Fuchs CS, Giovannucci EL, Colditz GA, Hunter DJ, Speizer FE, Willett WC. Aprospective study of family history and the risk of colorectal cancer. N Engl J Med.1994;331:1669-74.7. de Haan et al. Kern van de Huisartsgeneeskunde, Bunge Utrecht 1992.8. Holloway S, Porteous M, Cetnarskyj R, Rush R, Appleton S, Gorman D et al. Referrals ofpatients to colorectal cancer genetics services in south-east Scotland. Fam Cancer2005;4:151-61.9. Kerber RA, Slattery ML. Comparison of self reported and database linked family historyof cancer data in a case-control study. Am J Epidem 1997;146:244-8.10. Kievit W, de Bruin JH, Adang EM, Severens JL, Kleibeuker JH, Sijmons RH et al. Costeffectiveness of a new strategy to identify HNPCC patients. Gut 2005;54:97-102.11. Lynch HT, Riley BD, Weissman SM, Coronel SM, Kinarsky Y, Lynch JF et al. Hereditarynonpolyposis colorectal carcinoma (HNPCC) and HNPCC-like families: Problems indiagnosis, surveillance, and management. Cancer 2004;100:53-64.12. Porteous M, Dunckley M, Appleton S, Catt S, Dunlop M, Campbell H et al. Is itacceptable to approach colorectal cancer patients at diagnosis to discuss genetictesting? A pilot study. Br J Cancer 2003;89:1400-2.13. Ramsey SD, Wilson S, Spencer A, Geidzinska A, Newcomb P. Attitudes towards geneticscreening for predisposition to colon cancer among cancer patients, their relatives andmembers of the community. Results of focus group interviews. Comm. Genet. 2003;6:29-36.14. Rich EC, Burke W, Heaton CJ, Haga S, Pinsky L, Short MP et al. Reconsidering thefamily history in primary care. J.Gen.Intern.Med. 2004;19:273-80.15. Schellevis et al. Tweede Nationale Studie, NIVEL, Utrecht 200516. Scholefield JH, Johnson AG, Shorthouse AJ. Current surgical practice in screening forcolorectal cancer based on family history criteria. Br J Surg. 1998;85:1543-6.17. Watson EK, Shickle D, Qureshi N, Emery J, Austoker J. The 'new genetics' and primarycare: GPs' views on their role and the ireducational needs. Fam Pract. 1999;16:420-5.18. Umar A, Risinger JI, Hawk ET, Barrett JC. Testing guidelines for hereditary non-polyposiscolorectal cancer. Nat Rev Cancer 2004;4:153-8.<strong>Concept</strong> landelijke richtlijn erfelijke <strong>darmkanker</strong> <strong>versie</strong> 7 d.d. 7 november <strong>2007</strong>.120
6.2 Welke vorm van Lynch syndroom diagnostiek wordt in welkelaboratoriumsetting verricht?Samenvatting van de literatuurEr werd geen literatuur gevonden die de kwaliteit van de uitslag van mutatieonderzoek naarLynch syndroom, MSI test of immunohistochemische test voor een bepaalde techniekonderzocht in relatie tot de ervaring met die test en de inbedding van het uitvoerendelaboratorium in algemene of academische ziekenhuizen, respectievelijk kleinere of groterelaboratoria.Voor de MSI-analyse zijn referentiesets beschreven. De uitkomst van de MMR-eiwitimmunohistochemie is sterk afhankelijk van details van de gebruikte technieken (Müller2001, 2004) en is niet altijd eenduidig binnen eenzelfde tumor (Shia 2005). Er is geenconsensus met betrekking tot het gebruik van bepaalde technieken en antilichamen.ConclusiesNiveau 3De uitkomst van de MMR-eiwit-immunohistochemie is sterk afhankelijk vandetails van de gebruikte technieken.C Müller 2001, 2004Niveau 3De uitkomst van immunohistochemie van MMR-eiwitten is niet altijd eenduidigbinnen eenzelfde tumor.C Shia 2005Overige overwegingenDNA diagnostiek naar erfelijke genmutaties is in ons land vergunningsplichtig. Dezevergunningen worden door de overheid tot op heden uitsluitend aan gespecialiseerde centraverleend.De genmutatieanalyse voor Lynch syndroom is complex door de genetische heterogeniteit(MLH1, MSH2, MSH6, PMS2), het feit dat verschillende analyse-technieken per gennoodzakelijk zijn (opsporen van missense/nonsense mutaties en van grotedeleties/duplicaties), het vinden van unclassified variants en de noodzaak tot uitvoeren vanfunctionele assays, analyse in familieverbanden en organisatie van terugkoppeling naarfamilies bij ter beschikking komen van nieuwe analyse- technieken.Uit ervaring van de uitvoerende DNA-laboratoria van de Nederlandse Universitaire MedischeCentra is gebleken dat interpretatie van de MSI uitslag in de praktijk tussen laboratoria (ookbij gebruik van dezelfde techniek) blijkt te verschillen.Uit ongepubliceerd onderzoek van het Pathologisch Laboratorium van het UniversitairMedisch Centrum St Radboud is gebleken dat interpretatie van de immunohistochemischeuitslag in de praktijk tussen laboratoria (ook bij gebruik van dezelfde techniek) duidelijkverschilt.Voor zowel immunohistochemie als MSI bepaling geldt dat een deel van de validatie van detechnieken bestaat uit het testen van tumoren van personen waarvan de MMR gen<strong>Concept</strong> landelijke richtlijn erfelijke <strong>darmkanker</strong> <strong>versie</strong> 7 d.d. 7 november <strong>2007</strong>.121
- Page 1 and 2:
ConceptRichtlijn Erfelijke darmkank
- Page 3:
De richtlijn bevat aanbevelingen va
- Page 6 and 7:
Voorlichting bij FAP 135Begeleiding
- Page 8 and 9:
1. Algemeen1.1 InleidingColorectaal
- Page 10 and 11:
de tumor, de gevoeligheid voor chem
- Page 12 and 13:
afhankelijkheid en dient de analyse
- Page 14 and 15:
3. Nagengast FM, Kaandorp CJE. Herz
- Page 16 and 17:
2005). Het gaat hier om genen, die
- Page 18 and 19:
In de hier gehanteerde MIPA criteri
- Page 21 and 22:
maar geen reden voor erfelijkheidso
- Page 23 and 24:
Let op:• Personen met twee eerste
- Page 25 and 26:
tabel 2.3Immunohistochemische bevin
- Page 27 and 28:
In de praktijk blijkt dat bij het g
- Page 29 and 30:
Analyse van MLH1 promoter hypermeth
- Page 31 and 32:
2.2.2 Wat is het restrisico op een
- Page 33 and 34:
III1CRCMSI normaal2CRCMSI afwijkend
- Page 35 and 36:
2.3. Wat zijn de klinische en diagn
- Page 37 and 38:
III1 2III12 3 4IVfiguur 2.4 BStambo
- Page 39 and 40:
3. MUTYH-geassocieerde polyposis (M
- Page 41 and 42:
Niveau 4Voor een persoon met 10-100
- Page 43 and 44:
10 of meer adenomateuze poliepenDNA
- Page 45 and 46:
3. Bandipalliam P. Syndrome of earl
- Page 47 and 48:
3. RISICO’S OP TUMOREN3.1 Wat zij
- Page 49 and 50:
ij diagnose van endometriumcarcinoo
- Page 51 and 52:
Grimes liet zien dat ook verwarring
- Page 53 and 54:
17. Quehenberger F, Vasen HF, van H
- Page 55 and 56:
Enkele studies hebben getracht scha
- Page 57 and 58:
tabel 3.9Cumulatieve risico op colo
- Page 59 and 60:
6. de Jong AE, Vasen HF. The freque
- Page 61 and 62:
4. Surveillance4.1 Lynch syndroom4.
- Page 63 and 64:
Niveau 3Er zijn aanwijzingen dat co
- Page 65 and 66:
4.1.2 Welke voorbereiding kan het b
- Page 67 and 68:
Niveau 2Er zijn aanwijzingen dat da
- Page 69 and 70: 12. Hwang KL, Chen WT, Hsiao KH, Ch
- Page 71 and 72: Nivau 3Pijn en gêne tijdens colono
- Page 73 and 74: 16. Ponz de Leon M, Benatti P, Di G
- Page 75 and 76: eierstokkanker bleek deze surveilla
- Page 77 and 78: 14. Oei AL, Massuger LF, Bulten J,
- Page 79 and 80: Tijdens follow-up colonoscopie werd
- Page 81 and 82: Daarbij hebben gezonde familieleden
- Page 83 and 84: III1 2CRC 50-70CRC 50-70 jrIII12 3
- Page 85 and 86: gevonden of een adenoom > 10 mm wor
- Page 87 and 88: 5. BEHANDELING5.1.1 Welke operatie
- Page 89 and 90: 5.2 Behandeling van familiair color
- Page 91 and 92: EIS is een procedure die sinds de i
- Page 93 and 94: follow-up van 4 tot 6 jaar (Remzi 2
- Page 95 and 96: Niveau 3De keuze van de operatie, c
- Page 97 and 98: chirurgen ontstaan welke techniek d
- Page 99 and 100: 13. Van Duijvendijk P, Slors JF, Ta
- Page 101 and 102: 5.3.2 Welk beleid voor duodenale po
- Page 103 and 104: 5.3.2.2 BehandelingHet optimale mom
- Page 105 and 106: C Spigelman 1989, Groves 2002Niveau
- Page 107 and 108: tabel 5.12Surveillance-intervallen
- Page 109 and 110: 25. Seow-Choen F, Vijayan V, Keng V
- Page 111 and 112: zeldzaamheid van de aandoening zijn
- Page 113 and 114: figuur 5.9.Algoritme voor de behand
- Page 115 and 116: 8. Couture J, Mitri A, Lagace R, Sm
- Page 117 and 118: familie is daarbij niet altijd adeq
- Page 119: Lynch syndroom (bewezen erfelijke d
- Page 123 and 124: 6.3 Wat is de rol van algemene ziek
- Page 125 and 126: Periodieke endoscopie in Lynch synd
- Page 127 and 128: 6.4. Wat is de rol van locale regis
- Page 129 and 130: Ook het sociale systeem speelt een
- Page 131 and 132: ConclusiesNiveau 4Gespecialiseerde
- Page 133 and 134: egarding colorectal and endometrial
- Page 135 and 136: 7.2 Hoe kunnen de naaste familieled
- Page 137 and 138: 6. Sermijn E, Goelen G, Teugels E,
- Page 139 and 140: Samenvatting van de literatuurEr zi
- Page 141 and 142: 7.4 Welke begeleiding is wenselijk
- Page 143 and 144: 8. Lynch HT, Lemon S, Smyrk T, Fran
- Page 145 and 146: Overigens maken vragen over erfelij
- Page 147 and 148: Bijlage 1Lijst van begrippen en afk
- Page 149 and 150: Cox(2) remmersCRCCumulatieve incide
- Page 151 and 152: Hyperplastische poliepHyperplastisc
- Page 153 and 154: mRNAMSH2MSH6MSIMuir-Torre syndroomM
- Page 155 and 156: aanwezigheid van een afwijking bij
- Page 157 and 158: Bijlage 2Uitgangsvragen1. Wat zijn
- Page 159 and 160: Bijlage 3Trefwoorden patiëntenpopu
- Page 161 and 162: tabel 2Relatief risico schattingen
- Page 163 and 164: Bijlage 6Rolverdeling diagnostiek b
- Page 165 and 166: a. Het optimale interval (3,4,5 of
- Page 167 and 168: Bijlage 8Poliklinieken Familiaire/
- Page 169: www.erfocentrum.nlKWF Kankerbestrij