Concept Richtlijn Erfelijke darmkanker 2007 versie 7 - Oncoline

4.1.2 Welke voorbereiding kan het best worden gebuikt voor het reinigen van hetcolon voor een surveillance colonoscopie?InleidingEen colonoscopie wordt verricht om premaligne afwijkingen (met name adenomen) envroege stadia van kanker in het colon op te sporen. Surveillance colonoscopieën bij erfelijkeaanleg voor CRC leiden tot een reductie van de morbiditeit en mortaliteit van colorectaalcarcinoom (Järvinen 2000). Hierbij is het van belang om het gehele colon goed te kunnenbeoordelen en ook kleine afwijkingen op te sporen. Om deze reden is het essentieel dat hetcolon goed gereinigd is. De ideale voorbereiding moet het colon volledig reinigen van vast envloeibaar materiaal, geen beschadiging van de mucosa geven, gemakkelijk in te nemen zijnen goed geaccepteerd en verdragen worden door de patiënt, zonder bijwerkingen en metminimale elektrolyt-verschuiving. Helaas bestaat deze ideale voorbereiding niet.Samenvatting van de literatuurGebruikte middelenIn de meeste studies over dit onderwerp is de effectiviteit en veiligheid van polyethyleenglycol (PEG) onderzocht. PEG is een isotone en iso-osmolaire oplossing waarbij netto vrijwelgeen water- en elektrolyt-absorptie of -secretie optreedt. Het nadeel van PEG is dat hiervaneen groot volume gedronken moet worden (4 liter) en dat het door sommige patiënten nietgoed verdragen wordt.Het tweede meest gebruikte middel is natrium fosfaat (NaP). Dit is een hyperosmolaireoplossing waarvan tweemaal een klein volume gedronken dient te worden (2 x 45 ml). Eennadeel is dat door dit middel plasma-water naar het maag-darmstelsel wordt getrokken en ereen verschuiving in de elektrolytbalans kan plaats vinden.Een derde belangrijk middel is sodium picosulfaat (SPS), dat net als NaP een hypersomolairklein-volume preparaat is. Dit middel wordt in Nederland niet gebruikt voor de voorbereidingvan een colonoscopie.Vergelijkende studiesEr zijn in de literatuur twee meta-analyses over de voorbereiding van een colonoscopieverschenen.In de meta-analyse van Tan werden PEG, NaP en SPS vergeleken (Tan 2006).In totaal zijn 29 randomized controlled trials (RCT’s) geïncludeerd met 6459 patiënten. In de16 studies (3484 patiënten) waarin PEG en NaP met elkaar werden vergeleken, lieten 9studies een betere voorbereiding met NaP zien, 6 studies een gelijk effect; in 1 studie wasPEG superieur (OR voor een acceptabele voorbereiding (goed of excellent) was 0.75, 95%CI 0.65-0.88 ten gunste van NaP). Drie studies vergeleken PEG met SPS en lieten een trendzien voor een betere voorbereiding met PEG (OR 1.69, 95% CI 0.92-3.13). Drie studiesvergeleken NaP en SPS en lieten een significant betere voorbereiding zien met NaP (OR0.52, 95% CI 0.34-0,81).Significant meer patiënten konden de volledige voorbereiding met NaP verdragen vergelekenmet PEG (94% vs 71%, p< 0.01). Er was geen verschil in frequentie van bijwerkingen tussenPEG en NaP. Wel werd buikpijn vaker in de PEG groep gerapporteerd (p< 0.01) enduizeligheid in de NaP groep (p< 0.01).In deze meta-analyse gaf NaP dus betere resultaten dan PEG. Ook in de eerder verschenenmeta-analyse van Hsu waarin randomized controlled trials met PEG en NaP zijngeïncludeerd, was NaP superieur (Hsu 1998).Concept landelijke richtlijn erfelijke darmkanker versie 7 d.d. 7 november 2007.65