3 - Anadolu Üniversitesi

SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹M92 T›bbi Laboratuvar Eti¤iSORUSORUt› ve onlarla olan iliflkiler biyoeti¤i ilgilendirir. Özellikle moleküler biyologlar› çeflitlialanlarda D‹KKAT çeliflkilere sürükleyen ve bulufllar›na kuflku düflüren modern genD‹KKATteknolojilerin geliflmesi ve çok yo¤un biçimde insan›n günlük yaflam›na girmesinedeniyle giderek önemsenmifl ve yo¤unluk kazanm›flt›r. Çünkü “biyoteknolojikSIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEyöntemlerin” kötü amaçlar için kullan›lma ya da önceden hesap edilemeyen zararlarayol açabilme olas›l›klar› bulunmas› nedeniyle tehlikeli olmalar› söz konusudur.Gen transferlerinin günümüzde ulaflt›¤› yer düflünülürse ne demek istendi¤iAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZçok daha iyi anlafl›l›r.K ‹ T A PÇobano¤lu, N. K ‹(2009). T A P Kuramsal ve Uygulamal› T›p Eti¤i, Eflatun Yay›nevi, Ankara. kitab›ndaeti¤in aç›l›m› ile ilgili daha fazla bilgiye ulaflabilirsiniz.TELEV‹ZYONB‹YOET‹⁄‹N TELEV‹ZYONKONUSUNA G‹REN ALANLARBiyoetik felsefenin somut dünyayla kesiflen önemli bir noktas› haline gelmifltir; herne kadar tart›flmalar uzmanlar taraf›ndan yürütülüyor olsa da, biyoetik herkesi içinealan bir kapsama sahiptir. Biyoetik, “Uygulamal› Eti¤in” bir kolu olarak görülür,‹NTERNET‹NTERNETçünkü, bir yandan do¤rudan ya da dolayl› olarak tüm canl› yaflam› ilgilendiren biyolojiyikapsamakta, SIRA S‹ZDE öte yandan da ayn› anda burada ve bundan meydana gelenSIRA S‹ZDE“ahlaki, toplumsal ve politik” konular› içermektedir. Biyoetik, sadece insan yaflam›-n› konu almad›¤› için, “t›p eti¤inden” ayr›l›r ve onu da kapsayacak flekilde ele al›-DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹Mn›r. “Genetik”, “öjeni”, “ilaç sanayi”, “klonlama”, “kök hücre teknolojisi”, “ötenazi”,“yapay üreme teknikleri”, “kürtaj” ve bunlarla birlikte canl›larla ilgili bilimsel veSORUteknolojik geliflmelerin SORU sonuçlar›, s›n›rlar› ve kullan›m alanlar› ve ilkeleri biyoeti¤inbelli bafll› konu bafll›klar›d›r. Ayr›ca son y›llarda biyomedikal, davran›flsal yahutepidemiyolojik araflt›rmalara denek olarak dahil edilen insanlarla ilgili kurallardaD‹KKATD‹KKATbiyoeti¤in u¤rafl alanlar› içine girer. Dolay›s›yla biyoetik alan›ndaki konular tek bafl›nabilim insanlar›n›n, akademisyenlerin, biyologlar›n, hekimlerin, siyasetçilerin,SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEteknisyenlerin, felsefecilerin ya da baflka herhangi bir kesimin tekelinde olamayacakkonulard›r. Burada sorunlar art›k bilinen t›p alan›ndaki etik problemler olmaktanç›km›fl, hem t›bbi hem sosyal ve siyasal meselelerin merkezinde yer alan birAMAÇLARIMIZ etik sorun AMAÇLARIMIZdurumuna gelmifltir.K ‹ T A PTELEV‹ZYONHammurabi yasalar›, M.Ö.1760 y›l› civar›ndaMezopotamya'da yarat›lan,‹NTERNETtarihin en eski ve en iyikorunmufl yaz›l›kanunlar›ndan biridir.Mepham, B. K (2005). ‹ T A PBioethics: “An Introduction for the Biosciences”, Oxford UniversityPress. New York. kitab›nda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.B‹YOET‹⁄‹N TAR‹HÇES‹TELEV‹ZYONSa¤l›kç›lar›n mesleki kurallara uyarak görevlerini icra etmeleri gere¤ini belirten ilkkurallara Hamurabi yasalar›nda rastl›yoruz. Daha sonra birçok co¤rafyada de¤iflikyasalar görüyoruz. Bu yasalar daha çok hekimlik uygulamalar› ile ilgili olup,hekimlerin ‹NTERNET ücretlerinden ve hata yapt›klar›nda alabilecekleri cezalardan bahsetmekteydiler.Biyoeti¤in en fazla önem kazand›¤› dönem “2. Dünya Savafl› sonras›”olmufltur. Bunun en önemli tetikleyicisi, Nazi doktorlar›n Yahudiler ve k›s›tl›larüzerinde yapt›klar› insanl›k d›fl› deneyler olmufltur. Bu olaylar›n yarg›lanmas› savaflsonras› Nuremberg Mahkemesinde–Hekimler Davas›’nda görülmüfltür. Bunun sonucunda“Nuremberg Kodu” benimsenmifltir. Nuremberg kodu t›bbi hizmet ba¤lam›ndahekim ve/veya araflt›rmac› yönetiminde yürütülmekte olan klinik araflt›rmave deneylerde hasta ve deneklerin ifllevlerine dikkat çekilmektedir. Nuremberg kodunagöre denek yasal yeterlili¤e sahip olmal›d›r, tutsak olmamal›d›r, dene¤e karfl›zorlama ve hile yap›lmamal›d›r, denek deney hakk›nda ayd›nlat›lmal›d›r.