3 - Anadolu Üniversitesi

6. Ünite - Rapor ve Yay›n Eti¤i123• Editör “objektif (nesnel) davranmal›d›r” ve dergiye/kitaba yay›nlanmak içinyaz›lar› salt evrensel bilim ölçütlerine ve dergi/kitap format›na uygunluk aç›-s›ndan de¤erlendirmelidir. Editör bunlar› yaparken yazarlar›n ›rk, din, milliyet,cinsiyet, düflünce ve e¤ilimleri, kurumsal/kiflisel yak›nl›klar gibi çeflitli“öznel (subjektif)” önyarg›lardan ba¤›ms›z olarak davranmak zorundad›r.• Derginin aç›k ve net bir biçimde bilimsel amac› ve konu kapsam› belirtilmelidir.Buna ek olarak derginin yay›n koflullar›, bilimsel içerik ve uyulmas› gerekenflekilsel (format) kurallar bir k›lavuz fleklinde haz›rlanarak dergininiçinde verilmelidir. Derginin editörlerinin ve yay›n kurulunun da dergi içindebelirtilmesi gerekmektedir. Gereken bu hususlar›n yerine getirilmesi genelliklederginin “bafleditörünün” sorumlulu¤undad›r.• Derginin hakem de¤erlendirme sürecinde olanak ölçüsünde “fleffaf” olunmal›d›r.Ancak gelen yaz›lar›n de¤erlendirmesinde görev alan hakemlerinisimlerinin yazarlara bildirilmesi etik aç›dan uygun de¤ildir. Bu kural›n istisnas›olan baz› uluslararas› dergiler vard›r, ancak bir y›l sonunda derginin gelenyay›nlar›n de¤erlendirme sürecinde yer alan hakemleri topluca liste halindevermek etik aç›dan daha uygun bir davran›flt›r.• Editör derginin yay›n performans› ile ilgili zaman zaman (genellikle y›l sonuda)k›sa yaz›lar (editorial) yazmal›d›r. Bu yaz›larda, bir y›l içinde dergiyegelen ve reddedilen yaz› say›lar› ile bir makalenin bas›lmas› için gereken ortalamasüreyi vermelidir• Kas›tl› olarak ya da ilgisizlik nedeniyle de¤erlendirme sürecini geciktirmemelidir.Bu durum yaz›n›n güncelli¤ini yitirmemesi ve yazarlar›n zarar görmemesiaç›s›ndan çok önemlidir.• Çal›flman›n, araflt›rma tekniklerine ve bilim eti¤i kurallar›na uygunlu¤unudenetlemeli ve özellikle etik aç›dan bir sorun varsa yay›nlanmak için gelençal›flmay› reddetmelidir.• Editör, yay›nlanmak üzere dergiye gelen çal›flma hakk›nda yay›n kuruluüyeleri, hakemler, yazar/yazarlar ve bas›mevi görevlileri d›fl›nda hiç kimseile bilgi al›fl-veriflinde bulunmamal›d›r.• Yay›nlanma üzere dergiye gelen yaz›n›n kendisine veya yay›n kurulunaulaflt›¤›n› ve de¤erlendirme sürecinin bafllad›¤›n› bildiren bir mesaj› yazar(lar)agöndermelidir.• De¤erlendirme sürecinin hiç bir aflamas›nda yazarlara yanl›fl bilgi vermemelidir.• Hakem raporlar› üzerinde herhangi bir de¤ifliklik yapmamal›; düzmece rapordüzenlememelidir. Hakem raporlar›n›n yetersiz veya çeliflkil oldu¤u durumlardainsiyatif kullanarak karar vermelidir.• Çal›flmay›, yazar›n/yazarlar›n izni olmaks›z›n, kendi araflt›rmalar›nda kullanmamal›,baflkalar›n›n kullanmas›na f›rsat vermemelidir.• Editörlü¤ünü yapt›¤› dergiye kendi çal›flmas›n› yay›nlanmak üzere sundu-¤unda yay›n›n de¤erlendirme sürecinde yer almamal› ve gerekiyorsa baflkabir editörden bu konuda yard›m almal›d›r.• “Klinik etik kurul onay›” ve/veya “klinik onam” gerektiren klinik araflt›rmalardanveya “hayvan deneyeleri etik kurulundan onay” gerektiren deneyselaraflt›rmalardan kaynaklanan yay›n önerilerinde editör bu gereklilikleri gelenyaz› içinde aramal›d›r (Genellikle yaz›n›n yöntem(ler) bölümünde araflt›r›c›lar›nbir veya birkaç tümcelik beyan› yeterlidir).