3 - Anadolu Üniversitesi

6. Ünite - Rapor ve Yay›n Eti¤i1. Girifl bölümü,2. Yöntemler bölümü,3. Sonuç bölümü4. Tart›flma bölümü5. Ekler (e¤er varsa).Bu bölümlere ek olarak grafik, tablo, resim vb görsel araçlardan da rapor haz›rlanmas›ndayararlan›labilmektedir. Bunun d›fl›nda yaralan›lan kaynaklar, referanslar,dipnotlar› gibi bölümler de eklenebilmektedir. Sonuç bölümünde ölçümler,hesaplamalar, mant›ksal de¤erlendirmelere dayanan ç›kar›mlar yer almakta vede¤relendirmelerde istatistik hesaplamalardan da yaralan›labilmektedir. Raporlar›nuzunluklar› ve kapsamlar› de¤iflik olabilmektedir. Çok k›sa raporlar olabildi¤i gibi,çok uzun ve kapsaml› raporlar da haz›rlanabilmektedir.Baz› uygulamalarda rapor çok k›sa bir metin halinde olabilmektedir. Bunun örneklerineözellikle “biyokimya laboratuvar›” ve benzeri “t›bbi laboratuvarlar›n” rutinuygulamalar›nda rastlanmaktad›r. Burada di¤er rapor bölümleri tamamen ç›kar›lm›flt›r,çünkü bunlara ya gerek yoktur, ya da zaten bilinen özelliklerdir. Bu türraporlarda yorum da yer almamaktad›r. Burada önemli olan hastadan al›nan kan,idrar veya d›flk› gibi numunelerde en k›sa sürede ve en güvenilir yöntemlerle gereklilaboratuvar parametrelerinin (de¤erlerinin) saptanmas›d›r. Bu belirlenen parametrelerhasta ile ilgilenen hekime ulaflt›¤›nda, hekim bu parametrelere bakarakhastal›¤a diyagnoz sa¤lar veya hastal›¤›n geliflimini takip ederek iyileflme (prognoz)olup olmad›¤›na karar verir. Ancak, baz› t›bbi laboratuvarlarda da yine di¤errapor bölümleri bulunmazken parametrelere ilaveten labortuvar sorumlusu bafluzmantaraf›ndan ilave edilen “yorum” ilave edilmektedir. Daha çok patoloji, mikrobiyolojive parazitoloji laboratuvarlar›ndan ç›kan sonuçlarda görülen bu durumda,teflhis koyacak hekim baflka bir uzman›n görüfllerine ihtiyaç duymaktad›r. Bu türrutin laboratuvar tetkikleriden elde edilen raporlar, “sonuç raporu” olarak tan›mlanmaktad›r.Yukar›daki ifadelerden anlafl›laca¤› üzere günlük yaflamda kullan›ma yönelikçeflitli amaçlarla haz›rlanan ve çeflitli adlarla an›lan yaz›l› veya sözlü raporlar vard›r:rutin raporlar, sonuç raporlar›, tahlil raporlar›, (hastane) heyet raporlar›, havatahmin raporlar›, bilimsel raporlar, tavsiye raporlar›, uzman raporlar›, komisyon raporlar›,y›ll›k raporlar, denetleyici raporlar›, teftifl raporlar›, çal›flma raporlar›, nüfussay›m› raporlar›, nüfus istatistik raporlar›, gezi raporlar›, geliflme raporlar›, proje raporlar›,soruflturma raporlar›, bütçe raporlar›, yöneylem raporlar›, kredi raporlar›,de¤er biçme raporlar›, bilirkifli raporlar›, kriminal raporlar, mahkeme raporlar›, incelemeraporlar›, askeri raporlar, fizibilite raporlar›, hasar raporlar›, vs. Adlar›ndanda anlafl›laca¤› üzere, bu raporlar›n hepsinin hizmet etti¤i farkl› alanlar ve uygulamalarvard›r. Örne¤in, hava tahmin raporlar› hergün internet, TV, radyo gibi iletiflimortamlar›nda hava durumu ile ilgili tahmini bilgileri aktramaktad›r. Belli zamanaral›klar›yla (ülkemiz için bu 5 y›l) yap›lan say›m sonucunda ülkenin tüm nufusunuve yerleflim yerlerinin insan say›lar›n› nüfus say›m raporlar› ortaya koymaktad›r.Kriminal raporlar belli bir toplum içindeki “suç oranlar›n›” ve “suçlar›n çeflitlerini”say› olarak belli zaman aral›klar›yla kamuoyuna ve/veya üst düzey yöneticilere(Baflbakan, ‹çiflleri Bakan›, Müsteflar gibi) bildiren raporlard›r. Fizibilite raporlar›bir iflin veya bir uygulaman›n olabilirlik ve yap›labilirli¤ini ortaya koyan raporlard›r.Hasar raporlar› ise savafl, deprem, sel bask›n›, yang›n gibi felaketlerden sonraortaya ç›kan kay›plar› (can ve mal) ortaya koyan raporlard›r. Örneklerden deanlafl›laca¤› üzere raporlar›n baz›lar› düzenli aral›klarla sürekli (periyodik) haz›rla-111Rutin: Frans›zca kökenli busözcü¤ün iki anlam› vard›r:1. S›radanl›k; çeflitlilikgöstermeyen; al›fl›lagelmifldüzen içinde yap›lan.2. Yap›lmas› al›flkanl›khaline gelmifl ifldir. (Türk DilKurumu Büyük TürkçeSözlük).Diyagnoz: Tan›, teflhis. Birhastal›¤›n teflhisidir.Yöneylem: Yöneylemaraflt›rmalar›, birorganizasyon veya biryönetim için olanaklar içindeen iyi sonuç verecekkararlar› bulmakt›r. Örne¤in,fabrikada kaç tane iflçiçal›flmal›d›r ki, hem üretimyavafllamas›n hem depersonel giderleri de çokfazla olmas›n. “Bir hastanebir yerleflim merkezininhangi noktas›nakurulmal›d›r ki, en k›sasürede ulafl›m ile en fazlainsan›n yararlanmas›naolanak tan›s›n?”