3 - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Laboratuvar Eti¤i61S›ra Sizde Yan›t Anahtar›S›ra Sizde 1Analitik laboratuvarlarda nitel (kalitatif), nicel (kantitatif)veya hem nitel hem de nicel tayinler yap›labilir. Di-¤er bir deyiflle, analiz numunelerinde mevcut maddelerinhem ne olduklar› hem de ne kadar miktarlarda bulunduklar›tayin edilebilmektedir. ‹ste¤e ba¤l› olaraksadece hangi maddelerin bulundu¤u veya bir (ya dabirkaç) maddeden ne kadar miktarda bulundu¤u tayinedilebilmektedir.S›ra Sizde 2Ölçüm laboratuvarlar›nda belli bir disiplin alt›nda çal›-fl›lmas›n› sa¤layan ana unsurlar, numune al›nmas›, numuneninlaboratuvara ulaflt›r›lmas›, ölçümü hedeflenenmaddenin özütlenmesi (ekstraksiyonu), geri kazan›m›veya zenginlefltirilmesi, geçerlili¤i kan›tlanm›fl bir yöntemle,kalibrasyonu yap›lm›fl bir veya birkaç alet kullan›larakölçümü, istatistiksel de¤erlendirmeler ile sonucunal›nmas›, kurallara uyularak raporun haz›rlanmas›,fleklinde özetlenebilmektedir.S›ra Sizde 3Günümüzde laboratuvarlar› ifllevlerine göre üç ana kategoridetoplamak mümkündür: 1) Araflt›rma laboratuvarlar›,2) Ölçüm laboratuvarlar›, 3) Üniversite Araflt›rmalaboratuvarlar›S›ra Sizde 5‹yi laboratuvar uygulamalar› çerçevesinde Denetlemelerinüç basamakta toplanmas› önerilmektedir: 1) Çal›flman›nyürüyüflünün temel al›nd›¤› denetlemeler, 2)laboratuvar koflullar›n› temel alan denetlemeler, 3) Yöntemikonu alan denetlemeler. Ayr›ca ço¤unlukla, “evraklar›nhaz›rlan›fl› ve saklanmas›” da denetlemelerdekiifllemler içerisine sokulmaktad›r.S›ra Sizde 6Geçerelilik (validasyon) kapsam›nda bir analitik testintutarl›l›¤› flu biçimde saptanmaktad›r: 1) Ayn›laboratuvarda farkl› analizciler taraf›ndan, 2) Ayn›laboratuvarda farkl› aletler taraf›ndan, 3) Farkl›laboratuvarlarda farkl› analizciler ve cihazlar taraf›ndan,4) Reaktif ve çözücülerin markalar›n›n de¤ifltirilerek testsonuçlar›n›n uyarl›¤› test edilir.S›ra Sizde 7Etik d›fl› hareket ve davran›fllar›n en çok araflt›rmalaboratuvarlar›n›n bilimsel yay›na dayal› olanlar›nda yap›ld›¤›n›söylenebilir. Akademik aflamalar›n yay›n say›-s› ve kalitesine ba¤l› olarak de¤erlendirildi¤i yerlerdeve durumlarda bu tür davran›fllara daha çok rastlanmaktad›r.S›ra Sizde 4‹yi laboratuvar uygulamalar› çerçevesinde “bafluzman›n”görevleri flunlard›r: 1) Görevlendirildi¤i görev alan›içerisinde çal›flmalar›n iyi laboratuvar uygulamas›prensiplerine göre yürütülmesini sa¤lar. 2) Yönetim ileçal›flma elemanlar› aras›nda bir konumda bulunmas›nedeniyle bafluzman›n laboratuvarlarda önemli bir görevivard›r. Kendini sürekli yenilemesi, sürekli yenilikleritakip etmesi, de¤iflen yasa ve yönetmeliklerden enk›sa sürede haberdar olmas›yla çal›flt›¤› ortama katk›yapar. Bafluzman›n çal›flma elemanlar›na, çal›flma disiplini,flekli ve kurallar› konusunda e¤itici görevi de bulunmaktad›r.