3 - Anadolu Üniversitesi

126 T›bbi Laboratuvar Eti¤iSIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEAkademik Tez Dan›flmanl›¤› ‹lgili Etik SorunlarAkademik tez dan›flmanl›¤›, yüksek lisans, doktora gibi tez karfl›l›¤›nda elde edilenaraflt›rma çal›flmalar›na yap›lan dan›flmanl›kt›r. Akademik tez dan›flman›, dan›flmanl›¤›n›üstlendi¤i tez çal›flmas›n›n tüm evrelerinde ve aday ile ilgili olarak iliflkilerindeafla¤›da özetlenen bilimsel ve etik ölçütlere uymaya özen göstermelidir:• Aday ile iliflkilerinde dürüstlü¤ü, yans›zl›¤›, sorumlulu¤u, ilkeli akademikdavran›fllar› temel almal› ve bu davran›fllar›n› adaya yans›tarak ona rehberliketmelidir. Ancak, bu ölçüt ve de¤erler sadece aday-akademik dan›flmaniliflkileri ile s›n›rl› kalmamal›d›r, çünkü akademik dan›flman bilimsel araflt›rmayaflam›n›n henüz bafllar›nda olan genç araflt›r›c›ya ayn› zamanda modeloluflturmakta ve davran›fllar›yla örnek olmaktad›r.• Aday›n çal›flmalar›n›n yürütülmesinde, tamamlanmas›nda ve içeri¤inde kendisorumlulu¤unun en az aday kadar oldu¤unu bilmeli ve buna uygun olarakaday›n çal›flmas›n›n her evresinde bu sorumlulu¤u paylaflmal›d›r. Bu durumdan›flman›n tez çal›flma konusunu en az aday kadar iyi bilmesi zorunlulu¤unugetirmektedir. Konu dan›flman›n bilimsel yeterli¤ini aflmamal›d›r.• Aday›n bilimin evrensel ilke ve dürüstlük anlay›fl›na uygun olarak çal›flmas›n›sa¤lamal›, bilimsel çal›flma eti¤ine uymayan davran›fllara karfl› kesin tav›ralmal› ve uyarmal›d›r.• Dan›flmanl›¤›n› üslendi¤i tez çal›flmas›n› ya da çal›flmaya iliflkin verileri ö¤rencisininhaberi ve izni olmaks›z›n kendi araflt›rmalar›nda kullanmamal›,SIRA S‹ZDEbaflkalar›n›n kullanmas›na f›rsat vermemelidir.• De¤erlendirme, DÜfiÜNEL‹M yönetme, yönlendirme vb süreçlerin hiçbir aflamas›n› kas›tl›olarak ya da ilgisizlik nedeni ile geciktirmemelidir. Bu konularda ortayaç›kan eksiklikler nedeniyle ülkemizde doktora tezleri için ilgili enstitülerSORUbünyesinde tez izleme ve de¤erlendirme komiteleri oluflturulmufltur.Hakem, editör, D‹KKAT jüri üyesi ve akademik dan›flman olan kiflilerde yerine getirilmesi gereklien önemli etik ilke nesnellik (objektivite) olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEAkademik tez SIRA dan›flman›n›n S‹ZDE uymas› gereken bilimsel ve etik ilkeler nelerdir?AMAÇLARIMIZ6AMAÇLARIMIZTEL‹F HAKKI VE F‹KR‹ MÜLK‹YETLERDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹M“Fikri mülkiyet”, düflünsel bir ürün olarak gelifltirilen eserlerin her türlü maddi veK ‹ T A Pmanevi hakk›n›n K ‹ T A sakl› P tutulmas›, sahiplenilmesi anlam›na gelmektedir. BuradaSORUeser, bir kifli SORU ya da kurulufla ait olan kitaplardan tablolara, filmlerden plaklara veyaz›l›mlara kadar uzanan her tür özgün bilim, sanat, edebiyat ve müzik çal›flmalar›olabilmektedir. TELEV‹ZYONTELEV‹ZYOND‹KKATD‹KKAT Bu süreç sayesinde eser sahibi olan kifli yada kurulufl, eser ile ilgili“telif haklar›na” sahip olmaktad›r. Söz konusu kifli ya da kurulufl, sahibi oldu-¤u eseri serbestçe paylaflmay› veya kullan›m›n› belirli biçimlerde kontrol etmeyi,SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEticarilefltirmeyi tercih edebilir. Telif hakk›, hak sahibine eserinin kullan›mlar›n› çeflitlibiçimlerde kontrol etme olana¤›n› verir. Eser sahibinin izin verebilece¤i veya‹NTERNET‹NTERNETAMAÇLARIMIZ yasaklayabilece¤i bu kullan›mlar, genellikle eserin ço¤alt›lmas›n›, da¤›t›m›n›, kiralanmas›n›,kayda al›nmas›n›, kamuya icras›n›, radyo televizyon veya internette ya- AMAÇLARIMIZy›nlanmas›n› ve çevirisinin yap›lmas›n› veya uyarlanmas›n› içerir. Di¤er bir ifade ileK ‹ T A Ptelif hakk› ve K ‹ fikri T Amülkiyet, P eser üreticisinin “eme¤ini korumaya” ve/veya “eme¤ininkarfl›l›¤›n› almaya” yarayan yasal düzenlemelerin tümüdür. Söz konusu bu ya-TELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET