3 - Anadolu Üniversitesi

Toplum ve Etik‹NSANIN VARLIK YAPISI‹nsanla ilgili bütün aç›klamalar onun biyo-psiko-sosyal bir yap›s› oldu¤una dayanmaktad›r.Ayr› deyiflle insan ilkin bir biyolojik varl›kt›r ya da bedendir, sonra tinselbir varl›kt›r ve sonra da bir toplumsal varl›kt›r. Bu özelliklerden her biri di¤erleriyleyo¤un etkileflim içinde bir bütünlük oluflturur. Dolay›s›yle insan biyo-psiko-sosyalbir bütünlük olarak ortaya ç›kar. Bu yap› “toplum ve etik” bak›m›ndan da temeloluflturmaktad›r. O nedenle insan›n varl›k bütünlü¤ünü oluflturan ö¤elerin herbirini ayr› ayr› ve iliflkileriyle görmek gerekmektedir.Her ‹nsan ‹lkin Bir Biyolojik Varl›kt›rBuna her “insan ilkin bir bedendir” de diyebiliriz. ‹nsanlar bir beden olarak dünyayagelirler. Öte yandan her canl› varl›k; ister bitki olsun, ister herhangi bir hayvan,ilkin bir bedendir; onlar da ilkin bir beden olarak dünyaya gelirler. Bu bak›mdancanl›lar aras›nda bir ayr›l›k bulunmamaktad›r. Ayr›l›klar› flurada ortaya ç›kar:Her canl›n›n bedeni kendi yaflama biçimine göredir. Ayr› deyiflle her canl›n›n yaflamabiçimi, beden yap›s›yla “uyum” içindedir. Örne¤in bir kar›nca bir kar›nca olarakyaflar, öyle yaflamak zorundad›r; baflka türlü yaflayamaz; beden yap›s› da kar›ncaolarak yaflamaya göredir. ‹nsana bakt›¤›m›zda da ayn› durum söz konusudur.‹nsan›n yaflamas› ile “beden yap›s›” aras›nda çok önemli ba¤l›l›klar bulunmaktad›r.‹nsan bedeni iki nokta -ya da iki ayak- üzerinde dik olarak duran tek bedendir. Örne¤inkufl türü kanatl› hayvanlar da iki ayak üzerinde dururlar, fakat dik olarakdurmazlar; daha çok yere paralel olarak dururlar ve yaflamalar› da bu beden yap›-s›na göredir. ‹nsan›n iki ayak üzerinde ve yere dik olarak durmas› yaln›zca kemikve kas yap›s›ndaki de¤ifliklikleri ortaya ç›kartmaz, ayn› zamanda ve daha önemliolarak “bafl” ile “gövde” aras›nda “boyun” bölümünün geliflmesini ç›kmas›n› sa¤lar.‹nsan›n bafl› art›k omuzlar›n›n üzerinde dik durmakta ve gözleri ileriye, do¤rudanbakabilmektedir. Bu durufl kafatas› biçiminin de¤iflmesini, beyin için daha geniflbir alan aç›lmas›n› ve beyin ile sinir sisteminin en geliflmifl düzeye ulaflmas›n›sa¤lamaktad›r. Kollar›n rahatlamas›, ellerin ifllevini art›rm›fl ve “beyin” ile “elin” birlikteçal›flmas› hem ellerin iflleyiflini art›rm›fl, hem de buna ba¤l› olarak beynin geliflmesinisa¤lam›flt›r.‹nsan Hareket’e zorunludur: ‹nsan›n iki nokta üzerinde dik duran bir bedenesahip olmas›, bir baflka özelli¤i ortaya ç›kartm›flt›r: ‹nsan bedeni daima “harekete”ihtiyaç duyar. Dolay›siyle insan bedeni harekete göre yap›lanm›fl, harekete göre