3 - Anadolu Üniversitesi

8 T›bbi Laboratuvar Eti¤isinkes ayr› ve ba¤›ms›z olarak görmek olanaks›zd›r. Böylece “de¤iflime aç›k olma”bir yandan erginlenmeyi, daha olgun ve yetkin yaflamay› getirirken, di¤er yandanbireyin özgürlü¤ünü gelifltirmekte, bir baflka bak›mdan da beyin yap›s›na -özelliklegenç insanlarda- olumlu katk›larda bulunmaktad›r. Bu süreç ne bir kereliktir nede yaflamam›z›n bir yan›yla ilgilidir. Erginlenme süreci yaflam boyudur ve insan yaflam›n›nher yan›nda örne¤in okul yaflam›nda, aile yaflam›nda, arkadafll›k iliflkilerinde,ticaret iliflkilerinde, e¤lenirken, bilimsel etkinliklerde, sanatta, inan›flta... Yaflamam›z›nher alan›nda gerçekleflir. Daha önemlisi gerçekleflmelidir. Çünkü ‹nsan›nyap›s› olgunlaflmaya, erginlenmeye, mükemmelleflmeye, özgürlü¤e k›saca de-¤iflime aç›kt›r.Burada kadar, “de¤iflime aç›k olman›n” olumlu ve olmas› gereken çizgisini üstünebilgilendik. Ayn› olana¤›n olumsuz, olmas› istenmeyen yan› da bulunmaktad›r.Sözgelimi, caddede karfl›ya geçmeyi bekleyen yafll›ya birileri ald›rmadan geçipgidebilirler; dahas› yafll› insan o s›rada rahats›zd›r, belki sanc›s› vard›r, fakat yinede insanlar ilgilenmeden geçip gidebilirler. Bu davran›fllar› için kendilerine verecekleriyan›tlarla kendilerini rahatlatabilirler. Buradaki rahatlamak do¤ru davran›lm›floldu¤unu göstermez. ‹nsan kendisini kand›rabilen, aldatabilen bir varl›kt›r.Ayn› olana¤›n olumlu yan›nda, olumsuz, olmas› istenmeyen yanlar› da vard›r.Olumsuz davran›fllar genel olarak “ahlak”, özel olarak da “etik” ad› verilen ve insanl›ktarihi boyunca var olan bir alan›n do¤mus›na neden olmufltur. ‹nsan her zamaniyi, güzel, sevecen, ak›ll› davranmaz. Karar-davranma süreci bireyin kendisineve baflkalar›na zarar verece¤i geliflmelerle de gerçekleflebilir. ‹nsan ayn› zamandakötü olabilen ve kötülük de yapabilen bir varl›kt›r. E¤er ‹nsan hep iyilik yapan,do¤ru olan› gerçeklefltiren bir canl› olsayd› o zaman ne “ahlaka” ne de “etik de¤erlere”ihtiyac›m›z bulunurdu. ‹nsan›n iyi yan›nda kötü oldu¤unu, hatta iyiden dahaçok kötü oldu¤unu unutmamak zorunday›z; de¤ilse ahlak olay›n› kavramakta zorlan›r›z.Kötü, olumsuz davran›fllar›m›z›n ortaya ç›kt›¤› as›l alan toplumdur.SIRA S‹ZDE3E¤er insan her SIRA durumda S‹ZDE sadece iyilik yapan bir canl› olsayd› o zaman ahlak ve etikk de-¤erlere ihtiyaç bulunmaz, neden?DÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATHer ‹nsan DÜfiÜNEL‹M Ayn› Zamanda Bir Sosyal-Toplumsal Varl›kt›rYaban SIRA Çocuk S‹ZDE(FeralChildren): Ormana bebeklikyafl›nda b›rak›lan veyaormanda kaybolup birAMAÇLARIMIZ flekilde yaflam›n› sürdüren AMAÇLARIMIZçocuk say›s› tahminedilenden çok daha fazlad›r.Baz›lar› çok ileri yafllarda(26-27 K ‹ Tgibi) A uygar P dünyataraf›ndan bulunan buçocuklar ne yaz›k ki, uygardünya ile sosyal iliflkiTELEV‹ZYONkuramamaktad›r. (Bknz.:http://www.feralchildren.com)Ahlak olay›n›n ortaya ç›kabilmesi için mutlaka en az ikinci bir insan›n bulunmas›gerekir. Ahlak SORU olay› tek kifli ile gerçekleflmez. Bu durumu daha aç›k görebilmekiçin yine ayn› örne¤e dönelim: Orada, Sizin yafll› insana yard›m ediflinizi izleyengenci daha küçük yafllarda, sözgelimi 3-4 yafl›ndayken alal›m ve bir ormana b›rakal›m.‹nsan olarak ondan baflka kimse bulunmas›n. Orman ortam›ndaki çocukD‹KKATbüyürken hangi canl›lara yak›nsa onlar gibi davranmaya bafllayacak ve öyle geliflecektir.Burada SIRA S‹ZDE iki durum söz konusudur:• E¤er ormana bir hayvan yavrusu b›rak›lsayd›, onun büyüyüp geliflmesi kendisinegöre olacakt›, fakat insan yavrusu içinde bulundu¤u çevreye göre yaflamabiçimi almaktad›r.• ‹çinde yaflad›¤› çevreye göre ald›¤› yaflama biçiminde asla ahlak yoktur ve çocukda K ‹ zaten T A Pherhangi bir ahlak davran›fl› göstermeyecektir, hatta e¤er baz› hayvanlarlabirlikte yafl›yorsa, onlara özgü davran›fllar göstermekle yetinecektir.Burada de¤indi¤im örnek bir tasar›m de¤il, dünyada bir çok örne¤i bulunan birolayd›r. Feral Children -dilimize “Yaban Çocuk” olarak çevrilmifltir- denilen buTELEV‹ZYONçocuklar bir nedenle ormanda kaybolan, kimileri de aileleri taraf›ndan ormana b›-rak›lan çocuklard›r. Bu çocuklar bulunduklar›nda 12 yafl›n› geçmifllerse, ne yap›l›r-‹NTERNET‹NTERNET