3 - Anadolu Üniversitesi

Rapor ve Yay›n Eti¤iG‹R‹fiYeryüzünde yaflayan en mükemmel canl› olan insan›n di¤er canl› türlerinden farkl›olarak “toplu olarak yaflama” de¤il “toplum olarak yaflama” özelli¤i tafl›d›¤› kitab›m›z›n1. Ünitesinde ayr›nt›l› olarak ele al›nm›flt›. Hayvanlar› toplu yaflama itentemel olgunun içgüdüleri oldu¤u, insanlar›n toplum olarak yaflamalar›nda iseesas duygu ve düflüncelere ba¤l› olan bir karar verme sürecinin etkin oldu¤u belirtilmiflti.Hayvanlardaki toplu yaflama olgusunda da ço¤u kez “ifl bölümü” gözlendi¤ibilinmektedir. Ancak içgüdülere dayanan bu ifl bölümü daha çok mekaniktir.Onlardaki daha çok do¤aya ba¤l›, içgüdülerle belirlenmifl bir birarada yaflamad›r.“‹flbölümü”, “sorumluluk”, “görev bilinci”, “daha iyisini gerçeklefltirme” vbtopluma özgü davran›fllar hayvanlar›n toplu yaflama olgusunda görülmemektedir.Toplumu oluflturan bireyler aras›nda da “iflbölümü” vard›r. Ancak bu ifl bölümleriinsanlarda bulunan sorumluluk ve görev bilinci do¤rultusunda daha iyisini gerçeklefltirmekad›na “sorgulanabilir” niteliktedir. Yine insana özgü karar verme süreciçerçevesinde söz konusu iflbölümlerinde de¤ifliklikler, çeflitlenmeler ve nihayetindemükemmeleflmeler ortaya ç›kmakta, toplum evrimleflmektedir. Dinamikolan bu süreç çerçevesinde günümüz “modern toplum” özelliklerini ortaya ç›karaninsan aç›s›ndan en kritik özellik hiç kuflkusuz, merkezinde “dil” olan “bireyler aras›iletiflimdir”. ‹nsan›n di¤er canl›lara göre en önemli üstünlü¤ü olan dil ve konuflmaözelli¤i sayesinde toplumum bireyleri mükemmel iletiflim örnekleri sergilenmektedir.Asl›nda, di¤er canl›larda iletiflimden söz etmek olas›d›r. Ancak di¤er canl›türleri aras›ndaki iletiflim insanlardakine göre çok daha basittir: Çok daha az say›daolay›, nesneyi ve konuyu aktarabilecek s›n›rl› bir iletiflim kapasitesine sahiptirler.Üstelik insanlar yaz›y› ve yaz›l› anlat›m› da bularak iletiflimi kuflaklararas›boyuta tafl›yarak kal›c› hale getirmifllerdir.Toplum yaflam›n› oluflturan ifl bölümleri “meslekleri” ortaya ç›karm›fl ve yenikuflak meslek mensuplar›n›n toplum ile uyumunu sa¤lamak için “e¤itim” sürecigelifltirilmifltir. Tüm bunlar›n kal›c›l›¤›n› sa¤lamak ve geriye dönüflleri engellemkiçin üzere de “yasalar” oluflturulmufltur. Toplum yaflam›n›n içinde insanlar›n di¤erinsanlara karfl› bireysel ve mesleki ödev ve sorumluluklar› bulunmaktad›r. Toplumiçinde çeflitli meslek mensuplar›n›n bu ödev ve sorumluluklar›n›n “deontoloji” olaraktan›mland›¤›n› an›msay›n›z. Ayr›ca, bu ödev ve sorumluluklar›n sadece meslekmensuplar› aras›nda de¤il tüm toplum bireylerinde oldu¤u, “yasalar›n ötesinde tan›mlanan”bu toplum özelli¤inin “ahlak” oldu¤u bu ünitelerde ayr›nt›l› olarak ifl-