3 - Anadolu Üniversitesi

4. Ünite - Hayvan Deneyleri Eti¤i67kuruldu. Bu derneklerin çal›flmas› sonucu ‹ngiltere’de “Royal Commission” oluflturulduve”Hayvanlara ‹nsanc›l Davranma Yasas›” adl› ilk etik yasay› yapt›. Bu yasaile “Canl› hayvanlar üzerinde yap›lacak denemelerin ancak Eyalet Sekreterli¤ininkontrolü ile, anestezi alt›nda ve yaln›zca yararl› bilim için yapabilece¤i” karara ba¤lanm›flt›r.Bundan sonra Avrupa k›tas›nda ve Amerika Birleflik SIRA Devletlerinde S‹ZDE konuylailgili çok say›da dernek kurulmufltur. Gerek derneklerin ve kamuoyununSIRA S‹ZDEbask›lar›, gerekse bilim insanlar›n›n hassasiyetleriyle bu konuyla ilgili çal›flmalarDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹Myo¤unlaflm›fl ve çeflitli ülkelerde birçok yasa ç›kar›lm›fl ve uluslar aras› anlaflmalaryap›lm›flt›r. 1959 y›l›nda Russell ve Burch’un yay›mlad›¤› “The Principles of HumaneExperimental Tecnique” adl› kitab›n içindeki öneriler adeta bu SORU alandaki kutsalSORUkitap oldu. Onlar›n kitaptaki önerileri art›k günümüzdeki yasalar›n yönetmeliklerinözünü oluflturmaktad›r. Kitab›n önerilerini 3R kural› olarak özetleyebiliriz. Bunlar›nne anlama geldi¤ini kitab›m›z›n ilerleyen bölümlerinde ayr›nt›l› olarak göre-D‹KKATD‹KKATce¤iz. Deney hayvan haklar›yla ilgili olarak ülkemizdeki geliflmelerin tarihine bakarsakçok gerilere gitmemiz gerekmez. Bizde bu alandaki ilk ciddi kanun ve yö-SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEnetmelikler 2004 y›l›ndan itibaren yap›lmaya bafllanm›fl olup yasallarla tan›mlanm›flilk “Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurul” ve “Yerel Etik AMAÇLARIMIZ Kurullar” Temmuz2007 tarihinden itibaren kurulmufltur. AMAÇLARIMIZTarihçe ile ilgili bilgileri. Prof. Dr. Öznur Poyraz’›n Laboratuar Hayvanlar› K ‹ T ABilimi P (AnkaraKardelen Ofset 2000) adl› kitab›nda bulabilirsiniz.K ‹ T A PHayvan deneyleri eti¤inin tarihsel gelifliminde Jeremy Bentham’›n rolü TELEV‹ZYONSIRA nedir? S‹ZDEGÜNÜMÜZDE DENEY HAYVANLARI HAKLARI: 3RDÜfiÜNEL‹MKURALI‹NTERNETZoolog William Russell ve mikrobiyolog Rex L. Burch’un ortaya koydu¤u 3R kural›,R harfiyle bafllayan 3 ‹ngilizce kelimeden oluflmufltur. Bunlar SORU “Reduction”, “Refinement”,“Replacement” dir. fiimdi bunlar›n Türkçe karfl›l›klar›n› ve neleri içerdiklerinis›ras›yla inceleyelim.D‹KKATReductionTELEV‹ZYONSIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹M‹NTERNETSORUD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEKelime anlam› indirgeme azaltmad›r, bizim konumuzda ise araflt›rmalarda olanakoldu¤unca en az say›da hayvan kullanarak en iyi sonuca varma ilkesini ifade eder.Bu maddeye uyma gayreti bir yanl›fl anlamaya neden olabilir AMAÇLARIMIZ ve araflt›r›c›lar reduction’adikkat edeyim derken, istatistik hesaplar için gerekli say›lar›n alt›na inebilirler.Bu hata nedeniyle sonuçlar bilimsellikten uzaklafl›r ve yay›na dönüflemez, de-AMAÇLARIMIZneyde kullan›lan hayvanlar bofla tüketilmifl olur. Araflt›rmalar K da ‹ Taz Ahayvan P kullan›lmas›n›nözü, deney ve testlerde bofl yere hayvan tüketmemektir. Bunun için uy-K ‹ T A Pgulanacak ilk ad›m, araflt›r›c›n›n deneye bafllamadan önce iyi bir literatür taramas›yapmas›d›r. Kaynak taramalar› s›ras›nda e¤er düflündü¤ü çal›flman›n TELEV‹ZYON önceden baflkalar›taraf›ndan yap›lm›fl, yay›nlanm›fl ve art›k klasik bilgi haline gelmifl oldu¤unuTELEV‹ZYONsaptarsa, o konu için bir daha yeniden hayvan harcamas›n›n gereksiz oldu¤una kararvermelidir. Yeni yasa ve yönetmeliklerimize göre araflt›r›c›lar çal›flmalar›naHayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu’nun izni olmadan bafllayamayacaklar›‹NTERNETiçin, bilerekveya bilmeden bu konuya dikkat edilmeden yaz›lm›fl bir proje etik kurul ta-‹NTERNETraf›ndan reddedilip uygulanmas› engellenebilir. Çal›flmalarda bofl yere hayvan kay›plar›n›nortaya ç›kmas›n›n bir baflka nedeni de, araflt›r›c›lar› ve teknik ekibin hay-1