3 - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Laboratuvar Eti¤iyap›l›r. Yap›lan ifllemler belli bir disiplin alt›nda olur. Alt bafll›klar halinde verilirsebunlar, numune al›nmas›, numunenin laboratuvara ulaflt›r›lmas›, ölçümü hedeflenenmaddenin özütlenmesi (ekstraksiyonu), geri kazan›m› veya zenginlefltirilmesi,geçerlili¤i kan›tlanm›fl bir yöntemle, kalibrasyonu yap›lm›fl bir veya birkaç aletkullan›larak ölçümü, istatistiksel de¤erlendirmeler ile sonucun al›nmas›, kurallarauyularak raporun haz›rlanmas›, fleklinde ifade edilebilir.Ölçüm laboratuvarlar›nda yap›lan analizlerin sonucunda istatistiksel de¤erlendirmeleryap›l›r. De¤erlendirmelerin kullan›labilir olmas› belli de¤erlerin alt›ndaolmas› koflulu vard›r.49‹statistik: ‹ki anlam› vard›r;1. Bir sonuç ç›karmak içinverileri yöntemli bir biçimdetoplay›p say› olarak belirtmeifli, say›mlama. 2. ‹lkeleriniolas›l›k kuramlar›ndanalarak eldeki verileri grafikve say› biçimindede¤erlendirmeye dayand›ranmatemati¤in uygulamal›dal›, say›m bilimidir. (TürkDil Kurumu Büyük TürkçeSözlük). Burada kastedilenistatisti¤in ikinci anlam›d›r.Ölçüm laboratuvarlar›nda belli bir disiplin alt›nda çal›fl›lmas› gerekmektedir. SIRA S‹ZDE Bunu sa¤layanana unsurlar nelerdir?2SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MÖlçüm Laboratuvarlar›n›n Çal›flmas›Ölçüm laboratuvarlar›n›n, “iyi laboratuvar uygulamas›” prensiplerine uymas›na çal›fl›l›r.Bu ifade ‹ngilizce, “Good Laboratory Practice” den SORU gelmektedir. ‹yilaboratuvar uygulamalar› prensipleri test birimlerinin uyumlaflt›r›lmas›na iliflkinusul ve esaslar›n belirlenmesidir. Sözü edilen yönetmelik kozmetik ürünler, pestisitler,farmasötik ürünler, veteriner ilaçlar›, g›da ve g›da katk› maddeleri veD‹KKATyem katk› maddeleri kapsamaktad›r. Bu yönetmelik ayr›ca Zararl› Kimyasal Maddeve Ürünlerinin Kontrolu Yönetmeli¤i (Bu yönetmeli¤in ad› “Tehlikeli Kimyasal-SIRA S‹ZDElar Yönetmeli¤i” fleklinde de¤ifltirilmifltir) kapsam›ndaki madde ve müstahzarlar›niçinde yer alan sentetik kimyasal, do¤al veya biyolojik orijinli madde veya organizmalar›nfiziko-kimyasal, toksikolojik ve ekotoksikolojik testleri ile u¤raflan çal›flmalar›da içine almaktad›r.Üniversite Araflt›rma Laboratuvarlar›Üniversiteler içerisinde her bir dal ve disipline özgü araflt›rma laboratuvarlar› bulunmaktad›r.Örnek olarak fizik bölümü ele al›n›rsa fizi¤in dal ve TELEV‹ZYON disiplinlerinin özelliklerineözgü birçok laboratuvar›n oldu¤u görülür. Bunlar›n yan› s›ra, bu gruba dahilolamayan merkezi laboratuvar veya ölçüm laboratuvarlar›na benzer yerler de vard›r.Bu yerlerde genellikle araflt›rmaya yönelik çal›flmalar yap›lmaktad›r. Ülkemizdeüniversite sanayi iflbirli¤inin çok düflük düzeyde olmas› nedeniyle ‹NTERNET kiflilerin yapt›¤›çal›flmalar yay›n yapmaya yönelik olmaktad›r. Yay›n›n iflin içine girdi¤i laboratuvarçal›flmalar›nda ise bilinen veya bilinmeyen türde etik olmayan davran›fllar›nolabilece¤inin söylenmesi gerekir.DÜfiÜNEL‹MKozmetik Ürünler: 1) Cildive saçlar› güzellefltirmeye,canl› tutmaya yarayan herSORUtürlü maddedir. 2) Deriyikorumak veya iyilefltirmekveya güzel görünmek içinhaz›rlanan malzemedir. D‹KKAT(Bknz.: Türk Dil BüyükTürkçe Sözlü¤ü)SIRA S‹ZDEPestisitler: Pestisitler, insanve hayvan vücudu ile bitkilerüzerinde veya çevresindeAMAÇLARIMIZ yaflayan, besinkaynaklar›n›n AMAÇLARIMIZüretim,depolama, tüketimis›ras›nda besin de¤eriniK ‹ T A Pdüflüren yada K zarara ‹ T A Pu¤ratan böcek, haflere,kemirici, yabani ot, mantargibi canl› formlar›n y›k›c› vebozucu etkisini azaltmakiçin kullan›lan TELEV‹ZYONkimyasalmaddelerdir.Farmasötik Ürünler: ‹laçolarak kullan›lan ürünler veilaçlar›n bilefliminde ‹NTERNETbulunan etkin madde ile ilaçhaz›rlamaya yard›mc› olarakkatk› maddeleridir.Günümüzde ifllevlerine göre yap›lan s›n›flama ile genel olarak kaç SIRA tip laboratuvar S‹ZDE bulunmaktad›r?‹Y‹ LABORATUVAR UYGULAMALARI‹yi laboratuvar uygulamas›na bir göz at›ld›¤›nda afla¤›daki çarp›c› noktalara ulafl›l›r.Laboratuvar KadrosuDÜfiÜNEL‹MSORULaboratuvar yard›mc› elemanlar›, çeflitli ifl bölümü yaparak çal›fl›rlar. Temizlik veD‹KKATön ifllerin yap›lmas›ndan sorumlu grubun dahi iyi laboratuvar uygulamalar› prensiplerineuyma gere¤i ve zorunlulu¤u vard›r.SIRA S‹ZDE3SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A P