3 - Anadolu Üniversitesi

66 T›bbi Laboratuvar Eti¤iSIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSIRA S‹ZDESORUDÜfiÜNEL‹M D‹KKATSIRA SORU S‹ZDEDENEY HAYVANLARININ SA⁄LIK B‹L‹MLER‹NDEKULLANILMA ALANLARIDeney hayvanlar› çok çeflitli alanlarda kullan›lmakla birlikte en fazla sa¤l›k bilimlerialan›ndaki çal›flmalarda kullan›l›r. Bu hayvanlar sa¤l›k bilimleriyle ilgili araflt›rmalardakullan›ld›¤› gibi afl›lar, ilaçlar ve t›bbi malzemelerle ilgili biyolojik testlerdede kullan›l›r. Bunlara yeni ilaçlar›n gelifltirilmesi s›ras›nda, uzun y›llard›r kullan›mdaolan ama piyasadakiler tükendikçe yeni partileri üretilen enjektabl preparatlara,baflta enjektör ve plastik malzemeler olmak üzere t›bbi gereçlere yap›lmas›gereken testleri örnek verebiliriz.Bu hayvanlar sa¤l›k bilimlerinin hemen hemen tüm alanlar›nda yap›lan araflt›rmalardaciddi miktarlarda kullan›lmaktad›r. Çünkü deney hayvanlar›n›n bilimseldeneylerde kullan›lmaya bafllamas›yla birlikte araflt›rma verilerinin ayd›nlat›c› yönlerininhiçbir ön yarg› olmadan tekrarlanabildi¤i ve istenen koflullarda yeniden eldeedilebildi¤i görülmüfltür. K›sacas› deney hayvanlar›n›n bilimsel bilgi elde edilmesindekide¤erlerinin takdir edilemeyecek kadar fazla oldu¤u anlafl›lm›flt›r. Özellikletemel t›p bilimlerinde ve cerrahi branfllarda, kanser, kalp damar hastal›klar› veSIRA S‹ZDEbeyin araflt›rmalar›nda hayvanlar üzerinde yap›lan çal›flmalar›n çok yo¤un oldu¤ugörülür. Hayvan deneylerine karfl› olanlar, hayvanlarla yap›lan çal›flmalardan eldeedilen araflt›rma DÜfiÜNEL‹M verilerinin insanla ilgili uygulamalarda pek geçerli olmad›¤›n› söyleselerde gerçekler onlar› do¤ru ç›karmamaktad›r. Günümüzde uygulanan ve hayatkurtar›c› SIRA bir S‹ZDE de¤ere sahip çok say›daki sa¤alt›m (tedavi) uygulamas› hayvanlardayap›lan çal›flmalardan ö¤renilmifltir. Örne¤in: Antraks, kuduz ve çocuk felci afl›-SORUlar›n›n, insulinin, antikoagülanlar›n, monoklonal antikorlar›n, nöron fonksiyonlar›-n›n keflifleri,DÜfiÜNEL‹M D‹KKAT Lepra tedavisi, laporoskopik cerrahi, pacemaker uygulamalar›, organtransplantasyonlar› (aktar›mlar›) ve daha birçok uygulama hayvan deneyleri sayesindegerçeklefltirilmifltir.SIRA SORU S‹ZDED‹KKATGünümüzde uygulanan D‹KKAT hayat kurtar›c› öneme sahip çok say›daki sa¤alt›m uygulamas› hayvanlardayap›lan AMAÇLARIMIZ çal›flmalardanAMAÇLARIMIZ ö¤renilmifltir.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEK ‹ T A PDeney hayvanlar›n›n K ‹ T A Pkullan›ld›¤› alanlar› daha genifl olarak incelemek için, Editörlü¤ünüProf. Dr. Nuh Zafer Cantürk ve Prof. Dr. ‹skender Sayek’in Yapt›¤› Cerrahi Araflt›rma (‹stanbulNobel T›p Kitapevleri 2005) adl› kitaptan faydalan›labilir.AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZTELEV‹ZYONK ‹ T A P‹NTERNETTELEV‹ZYON‹NTERNETTELEV‹ZYONHAYVAN DENEYLER‹ ET‹⁄‹N‹N TAR‹HSEL GEL‹fi‹M‹K ‹ T A PGeçmifl dönemlerde uzun bir süre hayvanlar› deneylerde kullananlar hayvanlar›nduygu sahibi varl›klar oldu¤una inanm›yorlard›. Hayvanlar›n mekanik prensiplerleanlafl›labileceklerini savunuyorlard›. Hayvanlar›n ruhunun olmamas› dolay›s›yla‹NTERNETTELEV‹ZYONbilinçlerinin de olmay›fl›; hayvanlar› insanlardan ay›ran temel fark olarak düflünülmekteydi.1789 y›l›nda Jeremy Bentham “Ahlak ve Yaflam›n ‹lkelerine Girifl” adl›ünlü eserinde hayvanlar›n a¤r›y› hissedecek kapasitede olmad›klar› yönündekiKartezyen ‹NTERNET görüflü reddetmifl ve flöyle demifltir “As›l soru olaylar› sorgulay›p sorgulayamad›klar›veya konuflup konuflmad›klar› de¤il, ac›ya katlan›p katlanamad›klar›d›r”.Bunlar›n tart›fl›ld›¤› döneme kadar, henüz anestetik maddelerin keflfedilmemiflolmas› da önemli bir sorundu. Çünkü hayvanlar cerrahi deneylerde bile anesteziuygulanmadan kullan›l›yordu. Fakat art›k anestezik maddeler keflfedilmiflti. Bununüzerine canl› kesime karfl› ç›kanlar örgütlenmeye bafllad›lar.1875 y›l›nda Londra’da“The Victoria Street Society” adl› dernek ile ayn› y›l “Frances Power Cobbe”