3 - Anadolu Üniversitesi

138 T›bbi Laboratuvar Eti¤iHUGO Projesi: ‹nsan genomu projesi; Fikirsel temelleri 1980’liy›llarda at›lan bu proje 1990 y›l›nda James D. Watson’ungiriflimleriyle çok merkezli olarak bafllad› ve 2000 y›l›ndatamamland›. ‹nsanlara ait yaklafl›k 20,000-25,000 genomunnükleotid dizilimi ve genom haritalar› ortaya ç›-kar›ld›.Huntington hastal›¤›: Belirtileri 30-50 yafl aras›nda bafllayankal›tsal nitelikli bir sinir hastal›¤›. ‹stem d›fl› hareketler,kiflilik de¤iflimleri, çabuk sinirlenme, depresyon, içinekapanma, konsantre olamama gibi belirtiler ile karakterizedir.Yutmada zorlanma, bunama, konuflmada zorlukda ilerleyen dönemlerde ortaya ç›kar. ‹lk belirtiler ortayaç›kt›ktan 10-15 y›l sonra genellikle hastalar ölürler.I-‹IEC: Uluslararas› Elektroteknik Komisyonudur. (InternationalElectrotechnique Commission).ISO: 1947 y›l›nda kurulan ve yapt›¤› standardizasyon çal›flmalar›sonucu sanayiye, ticarete ve tüketicilere katk›lar sa¤layanISO (International Organization for Standardization)Uluslararas› Standard Organizasyonudur.TSE (TürkStandartlar› Enstitüsü), ISO’nun üyesi ve Türkiye’dekitek temsilcisidir.‹çgüdü: 1. Bir canl› türünün bütün bireylerinde ak›l ve düflüncedenba¤›ms›z olarak do¤ufltan gelen bilinçsiz her türlühareket ve davran›fl, insiyak, sevkitabiidir. 2. Organizmay›o türe özgü olan bir amaca ulaflmaya sürükleyendavran›fl e¤ilimidir. (Türk Dil Kurumu Büyük TürkçeSözlük).‹mmün Sistem: Ba¤›fl›kl›k sistemidir.‹statistik: ‹ki anlam› vard›r; 1. Bir sonuç ç›karmak için verileriyöntemli bir biçimde toplay›p say› olarak belirtme ifli,say›mlama. 2. ‹lkelerini olas›l›k kuramlar›ndan alarak eldekiverileri grafik ve say› biçiminde de¤erlendirmeyedayand›ran matemati¤in uygulamal› dal›, say›m bilimidir.(Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük). Buradakastedilen istatisti¤in ikinci anlam›d›r.‹yi laboratuvar uygulamas› (Good Laboratory Practice;GLP): Çeflitli alanlardaki laboratuvar çal›flmalar›n›n planlanmas›,tasar›m›, izlenmesi, denetlenmesi, kaydedilmesi,arflivlenmesi ve rapor edilmesine iliflkin yönetsel süreçve koflullar ile ilgili uluslar aras› normlarda bir kalitegüvence sistemidir.‹yonya (Yunanca: Ionia): Anadolu’da bugünkü ‹zmir ve Ayd›nillerinin sahil fleridine Antik Ça¤’da verilen add›r.KKalibrasyon: Belirli koflullar alt›nda do¤rulu¤u bilinen bir referansölçüm standard› veya ölçüm sistemini kullanarakdo¤rulu¤u aranan di¤er bir standart veya test/ölçü aletiyada sistemin do¤rulu¤unun ölçülmesi, sapmalar›n›n belirlenmesive rapor edilme ifllemine kalibrasyon denir.Karaci¤er sirozu: Ço¤u zaman idiyopatik, yani sebebi bilinmeyenbiçimde ortaya ç›kan ve karaci¤er dokusundafibröz dokunun ço¤almas› sonucu karaci¤er yetmezli¤inekadar giden bir hastal›kt›r. Sürekli ve fazla alkol tüketimisiroz nedenlerinden birisidir.Kozmetik Ürünler: 1) Cildi ve saçlar› güzellefltirmeye, canl›tutmaya yarayan her türlü maddedir. 2) Deriyi korumakveya iyilefltirmek veya güzel görünmek için haz›rlananmalzeme. (Bknz.: Türk Dil Büyük Türkçe Sözlü¤ü)LLökosit: Akyuvar hücresidir.NNormatif: 1. bir kural de¤erini, gücünü tafl›yan, düzgüsel, 2.ideal olarak belirlenmifl; olmas› gerekeni ortaya koyan.(Uluda¤ Sözlük)PPaternalist- Paternalizm: Devlet baba anlay›fl›na sahip yönetimmodeli; devlet ve yönetim erkine sahip mercileriniktidar alanlar› alt›ndaki toplum üzerinde onlar ad›na,onlar›n istek, ihtiyaç ve seçimlerinde ra¤men “do¤ruyu”belirleme iste¤idir.Patoloji (Yunanca pathos + logos): Hastal›klar bilimi anlam›nagelen bir sözcüktür.Pestisitler: Pestisitler, insan ve hayvan vücudu ile bitkilerüzerinde veya çevresinde yaflayan, besin kaynaklar›n›nüretim, depolama, tüketimi s›ras›nda besin de¤erini düflürenyada zarara u¤ratan böcek, haflere, kemirici, yabaniot, mantar gibi canl› formlar›n y›k›c› ve bozucu etkisiniazaltmak için kullan›lan kimyasal maddelerdir.Pozitivizm (olguculuk): ‹ki felsefi düflünceye verilen add›r.Psikoloji: 1. Ruh bilimi, ruhiyatt›r. 2. Bir grubu, bir bireyi belirleyenhareket etme, düflünme, duygulanma biçimlerininbütünü: Toplum psikolojisidir. 3. Herhangi bir edebiyatürününde, kiflilerin kifliliklerini belirleyen duyufl,düflünüfl, davran›fl biçimidir.Psikolojik: 1. Ruh bilimsel. 2. Ruhsal (Türk Dil Kurumu BüyükTürkçe Sözlük).