3 - Anadolu Üniversitesi

122 T›bbi Laboratuvar Eti¤iSIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUyazar›n araflt›rma için katk› oran› dikkate al›nmal›d›r. Her yazar›n katk›s› afla¤›-yukar›eflitse, bu durum yaz›n›n kapak sayfas›ndaki dipnotta belirtilmelidir. E¤er yazarlar›naraflt›rmaya katk›lar› eflit oranda de¤ilse, en çok katk›da bulunandan en azkatk›da bulunana do¤ru bir s›ralama ile yazar adlar› yay›na yaz›lmal›d›r. Ortak yazarl›çal›flmalarda, tüm yazarlar çal›flman›n tümünden sorumludur.Bilimsel araflt›rmalarda ikincil katk›lara örnekler flunlard›r: Araç-gereçleri tasarlamakya da yap›land›rmak; istatistiksel analizlerle ilgili dan›flmanl›k yapmak; saltveri toplanmas›na yönelik çal›flmalar yürütmek (deneysel süreçte görev almak, anketuygulamak, verileri bilgisayara girmek vb.). Bir araflt›rmaya ikincil katk›lar› yapanlarayay›n içinde teflekkür edilir ve haz›rlanan yay›nda adlar› yazar olarak an›lmaz.Bir araflt›rmaya bir kifli taraf›ndan birkaç alanda yo¤un ikincil katk› olmas›SIRA S‹ZDEdurumunda, o kifli efl-yazar olarak kabul edilmelidir. Genel kabul gören bir düflünceyegöre, DÜfiÜNEL‹M araflt›rma yapan bir birimin yöneticisi ve/veya finansal kaynaklar›n› sa¤layansorumlusu, e¤er araflt›rmaya baflka bir katk›s› yoksa araflt›rmaya ikincil katk›yapm›fl say›lmaktad›r. Bu tür kiflilerin adlar› yay›na yazar olarak konulmamakta, enSORUfazla yay›n içinde teflekkür edilmektedir.D‹KKATAraflt›rma yapan D‹KKAT bir birimin yöneticisi ve/veya finansal kaynaklar›n› sa¤layan sorumlusu,e¤er araflt›rmaya baflka bir katk›s› yoksa araflt›rmaya ikincil katk› yapm›fl say›lmaktad›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE“Ortak yazarl›k gereklerini karfl›lamamas›na ra¤men”, çeflitli nedenlerden dolay›(örne¤in, bask› uygulanmas›, ç›kar beklentisi, hat›r iliflkisi vb.) haz›rlanan bir yay›ndakiflinin ad›n›n ortak yazar olarak yaz›lmas›, etik aç›dan kabul edilemez birAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZdurumdur. Tersi durum, yani ortak yazarl›k gereklerini yerine getirdi¤i halde birkiflinin ad›n›n haz›rlanan yay›nda yer almamas› a¤›r bir etik ihlaldir. ‹kincil katk›larayay›nda K teflekkür ‹ T A Pverilmemesi, yukar›dakiler kadar a¤›r olmasa da etik sorun ola-K ‹ T A Prak kabul edilir.Son zamanlarda baz› dergiler, yay›nlanacak olan yaz› ile ilgili baflka araflt›r›c›lar›nç›kar çat›flmas› TELEV‹ZYON olup olmad›¤› hususunun yazarlar taraf›ndan beyan biçimindeTELEV‹ZYONbelirtilmesini istemektedir. Salt “haks›z rekabet” olas›l›¤› nedeniyle yaz›n›n reddedilmeolas›l›¤› önlenmeye çal›fl›lmaktad›r.‹NTERNET‹NTERNETMali Destek ile ‹lgili Etik SorunlarBir araflt›rman›n tamam› veya bir bölümü belli bir veya bir kaç kurumdan veya kiflidenmali destek al›narak yürütülmüflse, bu araflt›rman›n sonuçlar›yla ilgili tüm yay›nlardamali destek vermifl olan tüm kurum ve kifliler eksiksiz olarak mutlaka belirtilmelidir.Bu belirtme yay›n›n bafl›nda dipnot veya sonunda bir teflekkür ya dabeyan cümleleri biçiminde olabilmektedir. Mali destek veren kurumlar›n veya kiflilerinadlar›n›n belirtilmesini istememeleri etik aç›dan kabul edilebilir bir durumde¤ildir. Çünkü, araflt›rma sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesinde araflt›rman›n kim taraf›ndandesteklenmifl oldu¤unun bilinmesi önem tafl›yabilir. Maddi deste¤in miktar›n›nve paran›n gelifl flekli vs. di¤er detaylar›n›n da verilmesi genellikle uygunde¤ildir.Editörlükle ‹lgili Etik SorunlarHedef kitlesine belirli aral›klarla ka¤›t üzerinde bas›l› ve/veya elektronik ortamlardayay›nlanarak ulaflan akademik ve popüler dergilerin veya kitaplar›n editörlerininuyumas› gereken çeflitli etik kurallar söz konusudur. Bu etik kurallar›n bir veyabirkaç›n›n yerine getirilmemesi etik sorun olarak kabul edilmektedir: