Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

İmparatorluğu döneminde 6.yüzyılda hüküm süren, I.Husrev; Horev-i Nurşevan-ı Adil,Dadgar gibi unvanlarla tanınan Sasani Tarihinin ünlü ismi, toprakları üzerinde yaşayannüfusun envanterini çıkarmış, vergi matrahı ve mükellefinin tespitini yapmış kısmen de olsayolsuzlukların önüne geçmeye çalışmıştır. 455Yolsuzluk kamu gelirlerini azaltıcı rol üstlenmesinin ötesinde yurttaş için “pahalıyönetim” anlamına gelmektedir. Örneğin bir ihalede, ihale bedelinin şişirilmesi ek bedelinkamuya yansıtılmasına ve kamu harcamalarının artmasına neden olmaktadır. İleri aşamalardayolsuzluklarla belirli bir bürokrat kesimi ve bu kesim aracılığıyla devletten beslenen bir sınıfzenginleşirken, alt gelir seviyesinde yer alan toplum kesimleri de giderek yoksulluğaitilmektedir. 456Yolsuzluğun en genel ve olumsuz etkisi ise siyasal sistemin, devletin ve yönetiminyasallığını ve saygınlığını zedelemesi, devletin ve toplumsal düzenin temeli olan yasalarıgeçersiz hale getirmesidir. Yasaların ve kuralların etkisini yitirmesi ile toplumları çürümeyeitmekte olan yolsuzluk bu anlamda kuralsızlığı da körüklemektedir. 457Dolayısıyla kamu kesiminde ortaya çıkan rüşvet ve yolsuzluk iddiaları sonrasındakuralsızlığın kural haline gelmesiyle işlevlerini yerine getiremeyen yönetimler, halk nezdindegüvenini yitirmektedir. Bu anlamda yapılan işlemlerin doğru ve başarılı olduğunubelirlemenin yolu ve yönetimin kendini aklama yöntemi olarak kullanılan denetim faaliyetineyönetimlerin ihtiyacı bulunmaktadır. Yönetimlerin, her türlü denetime açık olması yönetimfaaliyetinin güvenilirliğine olan inancı pekiştirici bir etki yapmaktadır. Denetimmekanizmalarının gelişmediği veya etkin kılınamadığı sistemlerde yolsuzlukların daha yaygınolarak görülmekte olduğu da dikkate alındığında yolsuzlukla mücadelede denetimin taşımaktaolduğu hayati önemi daha iyi anlaşılacaktır.Kuralsızlık nedeniyle hukuk kuralları işleyemez olduğunda ise yolsuzlukların cezasıverilemeyecektir. Yapılan eylemlerin kişilerin yanına kâr olarak kalması ve hiçbir yaptırım ilekarşılaşmaması da durumu özendirici hale getirecektir. Bu olumsuzluğa meydan vermemekiçin etkin bir denetim sisteminin varlığı kaçınılmazdır. Bu nedenle yönetim faaliyetininöncelikli konuları arasında denetim faaliyeti yer almalıdır.455 ORTAYLI, a.g.e., s.9.456 KÖSE, a.g.m., s.78.457 AKBULUT, a.g.m., s.9.