Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

832 Sayılı Sayıştay Kanunu’nun 28.maddesi; genel ve katma bütçeli dairelerin ve budaireler tarafından sermayesinin tamamı, yarısı ya da yarısından fazlasına katılmak suretiylesabit, döner sermayeli veya fon şeklinde kurulan kurum ve teşebbüslerin, kanunlarla Sayıştaydenetimine tabi tutulan diğer kurumların, bütün gelir, gider ve mallarıyla nakit, tahvil, senetgibi kıymetlerinin alınıp verilmesi, saklanması, kullanılması ve denetlemesini öngörmüştür.Ayrıca yönetsel görev kapsamında; vize, tescil, uygunluk bildirimi ve görüş bildirmeişlevlerini de Sayıştay’a vermiştir. 298Sayıştay Kanunu, denetim ve yargı görevlerini, birlikte ve birbirini tamamlayanfonksiyonlar olarak düşünmektedir. Bu durum denetimin bağımsız bir fonksiyon olarakyürütülmesine engel teşkil etmektedir. Sayıştay kanunu ile kurulan denetim sistemi, genelolarak saymanlık bazında yargıya dönük bir denetim ve bu denetim sonucunda, makrosonuçlara ulaşmaya olanak vermeyen bir raporlama sürecini öngörmektedir. 299Sayıştay, idarenin yasalara bağlılığı yanında, hedeflere ulaşmada ne ölçüde başarısağladığını, kurumun belirlenen hedeflere ulaşabilmesi için alternatif yöntemlerin olupolmadığını, mevcut yöntemlerden en tutumlusunun tercih edilip edilmediğini, maddi ve beşerikaynakların kullanımında gerekli özenin gösterilip gösterilmediğini araştıran, devlet kaybınınolduğu her yerde varlığını hissettiren etkili bir denetim yapmalıdır. 300 Bu da klasik uygunlukdenetiminin yanında, verimlilik, etkinlik ve tutumluluk ilkeleri ile değerlendirme yapanperformans denetiminin uygulamaya geçirilmesiyle mümkündür. 301Bu nedenle 1993 yılında Sayıştay Yönetmeliği’nde bulunan değerlendirme raporlarıve Sayıştay Raporları’na ilişkin 82.madde ile inceleme ve denetlemelerde hesap, işlem, iş vehizmetlerin mevzuata ve hazine menfaatine uygun yürütülüp yürütülmediğinin, kaynakkullanımının ve işlemlerin işin gereğine uygun yapılıp yapılmadığının, idare ve kurumlarınişgücü, para ve mal gibi kaynaklarını hazine menfaatlerine uygun kullanıp kullanmadığını,298 Vize işleviyle; bütçe uygulaması yönünden kurumların harcamaları hukuka ve bütçeye uygunluk yönündendenetlemektedir. Tescil işleviyle; genel ve katma bütçeli kurumların harcamaya ilişkin olarak yaptıklarısözleşmeleri, bütçe ve yasalara uygunluk açısından denetleyerek, uygunluğun saptanması durumundauygulanmasına izin vermektedir. Uygunluk bildiriminde de; kurumların bütçe uygulamalarının sonuçlarınınbütçeye ve yasalara uygunluğunu saptamakta ve bu belgeyi kesin hesap yasalarına ekleyerek TBMM’yesunmaktadır. Görüş bildirmede; Sayıştay mali konuları düzenleyen yönetmelikler yürürlüğe konulmadan öncegörüşünü bildirmekte ve uygulama aşamasında rastlanan aksak ve eksiklikleri rapor halinde TBMM’yesunmaktadır. GÖZÜBÜYÜK, Yönetim Hukuku, s.92.299 ÖZDEMİR, a.g.m., s.49,50.300 GÜÇLÜ, a.g.m., s.18.301 AKBULUT, Erol, “Sayıştay Denetimi ve Yolsuzlukla Mücadeledeki İşlevi”, Sayıştay Dergisi, Sayı 50-51(Temmuz-Aralık), s.8, 2003.