Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

Genel Meclisleri, Daimi Encümenleri, Belediye Meclisi, Belediye Encümeni, BelediyeBaşkanı, Köy Muhtar ve İhtiyar Heyetleri birer politik denetleme organıdır. 2161.1. Yasama Organının DenetimiYasama organının önemli fonksiyonlarından biri meclis denetimidir. Siyasal iktidarınkararlarının uygulama aracı olan idareyi, denetleme görevi halk temsilcilerinden oluşanmeclise verilmiştir. Yasama organı yani meclis sahip olduğu bu yetkisini, hükümet vebakanlıklar aracılığıyla da yerine getirmektedir. 217Yönetimin hukuka uygunluğunu sağlamada en etken ve nesnel denetim türü yargıdenetimi olsa da meclislerin yaptığı denetim, özellikle devletin üst kademesinde oluşabilecekhukuk dışı gelişmelerin engellenmesi açısından son derece önemlidir. Meclis denetimtürlerinin çoğunda, son kararı yine yargı organları vermektedir. Buna rağmen yargıorganlarının adil karar vermesine olanak sağlayacak ortamın hazırlanması açısından, meclisdenetiminin etkisi oldukça güçlüdür. 218Ülkemizde yürütme organı ve ona bağlı idarenin, parlamento tarafından denetimi,Anayasanın 98, 99 ve 100.maddelerinde, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bilgi Edinme veDenetim Yolları” başlığı altında düzenlenmiştir. Meclisin uygulamakta olduğu denetimyolları; soru, genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması ve gensorudur.a) Soru: Meclis üyeleri, belli konularda bilgi edinmek için bir bakanlık örgütününtümünün veya bir biriminin uygulamaları konusunda, Başbakan ya da bakanlara sözlü veyayazılı soru sormalarıdır.TBMM İçtüzüğünün 96.maddesine göre soru; kısa, gerekçesiz ve kişisel görüş ilerisürülmeden, kişilik ve özel yaşama ilişkin konuları içermeyen bir önerge ile hükümet adınasözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere, Başbakan veya bir bakandan açık ve belliolan konular hakkında bilgi istemekten ibarettir.Aslında bu yöntem genel olarak muhalefet milletvekillerince başvurulan örgütlü,bilinçli ve sistematik bir denetim aracıdır ve ilişkin olduğu konuda ön araştırmalara, bilgi vebelgelere dayandırıldığı zaman yürütme ve yönetim üzerinde daha etkili olur. 219216 TORTOP, Yönetimin Denetlenmesi..., s.31.217 AKIN, Kamu Yönetimimizde..., s.92.218 ÖZER, Mehmet Akif, Türk Kamu Yönetiminin Siyasal Denetiminde TBMM’nin Etkenliği Sorunu20.Yasama Dönemi 1., 2. ve 3. Yasama Yılları Örneğinde, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. SosyalBilimler Enstitüsü, Ankara, s.26, 1999.219 ATAY, a.g.e., s.73.