Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

kararı doğrulamış olması ile yetinilmeyerek, olay ile alınan karar arasında tam olarak biruygunluk ve ölçünün olup olmadığı değerlendirilmektedir. 252Mevzuatın kurala bağlamadığı, uygun işlem ve eylemin yapılmasını idarenin serbestseçimine bıraktığı “takdir yetkisi alanları”nın denetiminde ise; asgari denetim, normaldenetim ve azami denetim olmak üzere üç yöntem uygulanmaktadır. Asgari denetimde;idarenin sahip olduğu takdir yetkisi asgari ölçüde denetlenmekte ve hukuki bir hatanınişlenmiş olup olmadığının, yetki saptırmasının bulunup bulunmadığının denetimiyapılmaktadır. Normal denetimde; asgari denetim unsurlarının yanında idarenin belirttiğisebeplerin, idari işlemin yapılması ve kararın alınması için gerekli olup olmadığıaraştırılmaktadır. Azami denetimde de; idarenin ileri sürdüğü nedenlerin ve delillerin sübjektifolarak takdir edilmesi söz konusudur. Üç denetim şekline göre, takdir yetkisinin tanımı,kapsamı ve alanı değişmektedir. Asgari denetimde takdir yetkisi oldukça geniş iken, normaldenetimde, daralmakta, azami denetim de ise ortadan kalkmaktadır. 253Yargısal denetimin amacına ulaşması, hukuka uygunluğun sağlanabilmesi, idareninalınan yargı kararlarını uygulaması ve bu doğrultuda faaliyette bulunması ile mümkünolacaktır. 254 İdarenin faaliyetleri bir döngü halinde sorunun oluşumu aşamasında olduğu gibigiderilmesi aşamasında da karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle idarenin uygulamaları bizzatsonucu oluşturan etmen olmaktadır.Yargı denetiminin işlerliğinde etkili olan noktalardan biri hakimin bağımsızlığıkonusudur. Anayasanın 138.maddesinde de belirtildiği gibi yargı hiçbir organ, makam, merciveya kişinin etkisi altında değildir. Hakimler görevlerini yerine getirirken sadece hukukkurallarına uygun bir şekilde hareket ederler ve takdir yetkileri doğrultusunda karar alırlar.Yargısal denetim asıl etkisini, hakimlerin bağımsız hareket etmesi ve idarenin kararlarınınuygulamada etkili olmasıyla gösterir.2.2. İdari Yargı Denetiminin Sınırları2577 sayılı Kanun’un 2.maddesine göre; idari yargının yetkisi, idari eylem veişlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yürütme görevininkanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idarenintakdir yetkisini kaldıracak nitelikte yargı kararı veremezler.252 VEDEL, G. ve DELVOLVÉ, Pierre, Droit Administratif, Ekim, s.795, 1984’ten aktaran Ahmet ÖZER,a.g.m., s.6.253 ÖZER, A., a.g.m., s.11,12.254 ÜNLÜÇAY, a.g.m., s.6.