Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

Denetim amacı yönünden; a) finansal denetim (finansal tablolar denetimi, malitablolar denetimi) b) uygunluk denetimi (mali denetim, düzenlilik ve usul denetimi) c)performans denetimi (işletme, faaliyet denetimi) d) ekonomik denetim (bütünleşik, sistemcidenetim) olarak ayrılırken, statü açısından da; a) iç denetim b) dış denetim ba) bağımsızdenetim bb) kamu denetimi c) yüksek denetim olarak sınıflandırılmıştır. 143Tüm bu sınıflandırmaların yanında yapılan ayrımların en önemlisi geleneksel veçağdaş denetim anlayışı olmuştur. Çağdaş denetim anlayışı, esas itibarıyla örgütlerde denetimişlevinin taşıdığı önemin ve bu işlevin yönetimin diğer unsurlarıyla olan ilişkilerinin daha iyianlaşılmasına eşdeğer olarak gelişmiştir. Günümüzde işletmelerde ve kamu örgütlerindeçağdaş denetim sisteminin oluşturulması için bilimsel yönetim alanında ki gelişmelerdenyararlanılmaktadır. 144Çağdaş denetim, geleneksel denetimin aksine teşkilatın kuruluş amacı ile birliktekendi personelinin ve çevresindeki insan ihtiyaçlarının demokratik ve bilimsel yöntemlerledengeli olarak cevaplandırılmasına dayanan bir teftiş ve denetim sistemini temel almaktadır.Çağdaş denetim geçmişe yalnızca ders almak amacıyla bakan ve problem çözmeye ağırlıkveren, hata önleyici, geliştirici bir denetimdir. 145Geleneksel denetimde mevzuat kesin olarak uyulması gereken standart olarak elealınmaktadır. O derecede ki bir mevzuat hükmü anayasaya, plan ve programların akılcı olarakgerçekleşmesine uygun olsun ya da olmasın esas alınmaktadır. Yönetmeliklere, emirlereuymayan mal veya hizmet üretme çalışmaları hatalı kabul edilmektedir. Gelenekçiliği esasalan denetim anlayışından vazgeçmek ya da bu şekildeki denetimi ikinci, üçüncü dereceönemli saymak gerekmektedir. Çünkü değer ölçülerini ve standartlarını sadece geçmiştenaynen alan, herhangi bir yenilemeden geçirmeyen, geleceğe yönelik çalışmayan sistemdurağan ve tutucu olarak kalacaktır. Bu şekilde çalışmak kalıpçılık, doğmacılık özellikleriyleyenileşmeyi aksatmaktadır. Ayrıca mevzuatı her durumda geçerli saymak ve yenilemeden birölçüt olarak kullanmak “izmci 146 bir tutum ve bilimsel olmayan bir yaklaşım şekli olarakkabul edilmektedir. Asıl önemli olan konu hukuk kurallarını yönetime ve topluma sağladığıyararları göz ardı etmeden uygulamaya çalışmaktır. Ancak gerektiğinde sorunlara cevapverebilmesi için kuralların yararlılıklarını arttıracak şekilde yapılandırması ve yönetiminhukuk devleti anlayışı doğrultusunda hareket etmesini sağlamak gerekmektedir.143 KENGER, Erdal, Denetçi Yardımcıları…, s.3,4.144 SARAN, M.U., a.g.m., s.61,62.145 GÜNDÜZ, a.g.e., s.54.146 GÜNDÜZ, a.g.e., s.59.