Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

denetimi olarak kabul edilmektedir. Ancak Sayıştay denetimi, biçim ve sonuç açısındanvesayet denetimine benzemekte olsa da amaçları dikkate alındığında böyle olmadığıgörülmektedir. 294Yasama organı adına yönetimi denetleyen ve bazı durumlarda, yargı yetkisinikullanarak sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlayan 295 Sayıştaylar yasama,yürütme ve yargı erkleriyle doğrudan ilişkilidir. Yasama organı, yürütme üzerindekidenetimlerini büyük ölçüde Sayıştay denetimiyle yerine getirmektedir. Dolayısıyla yasamaorganlarının işlevlerini etkin ve sağlıklı şekilde yürütebilmelerinde Sayıştayların önemli birrolü bulunmaktadır. Yürütmenin sınırlandırılmasında ve yasal çerçeve içinde kalmasındakirolünün yanı sıra Sayıştay denetimi özellikle mali yargı alanında önemli katkılarsağlamaktadır. 296Sayıştay varlığını Anayasadan alan yargı yetkisi ile donatılmış, mali denetim ve yargımerciidir. Anayasanın 160’ıncı madde hükmünde belirtildiği üzere:“Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının”bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek vesorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme,denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir….Mahalli idarelerin hesap veişlemlerinin denetimi ve kesin hükme bağlanması Sayıştay tarafından yapılır.Bu hüküm dikkate alındığında Sayıştay’ın, denetim yapma ve yargılama olmak üzereiki ana fonksiyonunun bulunduğu görülmektedir. Nitekim “Sorumluların hesap ve işlemlerinikesin hükme bağlamak” Sayıştay’ın yargısal görevini işaret etmektedir.Sayıştay, yargısal görevlerini yerine getirirken; saymanların hesaplarını ve işlemlerinidenetçiler eliyle incelemek ve denetim sırasında ortaya çıkan yasaya aykırı durumlar içinsaymanları tazmine mahkum etmek olmak üzere iki tür çalışma yapmaktadır. Sayıştay hemtazmini istenen durumu saptamakta hem de kendi saptadığı durumu yargılamaktadır. 297Anayasasının 160.maddesine göre; Sayıştay’ın kesin hükümleri konusunda ilgililer yazılıbildirim tarihinden itibaren on beş gün içinde ve bir kereye mahsus olmak üzere karardüzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Ancak bu kararlar dolayısıyla idarî yargı yolunabaşvurulamaz.294 İNAN, a.g.m., s.44,46.295 Sorumluların hesap ve işlemlerini yargılayarak beraat ya da zimmetlerine karar verebilmesi nedeniyleSayıştay’a “Hesap Mahkemesi” denilmektedir. Sayıştay’ın Hesap Mahkemesi olarak işleyişi hakkında bilgi içinbkz.: GÖZÜBÜYÜK, Yönetim Hukuku, s.330; GÖZÜBÜYÜK, Yönetsel Yargı, s.60,61.296 KÖSE, a.g.m., s.76.297 GÖZÜBÜYÜK, Yönetsel Yargı, s.61.