TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(Doktrinde umumiyetle kabul edildiğine göre, B. K. m. 32 f. 1<br />
de zikredilen diğer bir kimse namına hareket tâbiri ile kanunumuz,<br />
beyan sahibinin kendi namına değil, bir başkası, temsil olunan namına<br />
hüküm ve netice meydana getirmek hususunda iradesini izhar<br />
etmesini istemektedir (14). Başkası namına hareket iradesinin<br />
muhakkak surette sarahaten beyan edilmiş olması şart değildir.<br />
Mümessil ile akit yapan kimse bir temsil münasebeti mevcut<br />
olduğunu halden istidlal edebilir. Bu takdirde akdin haklan ve borçlan<br />
temsil olunan kimseye ait olur. (B. K. m. 32 f. 2). Buna mukabil,<br />
kanaatrmızca Türk - îsviçjre borçlalr hukuku sisteminde mümessilin<br />
başkası namına hareket etmek iradesi, akitlerin inikadı sahasında<br />
tatbik edilen itimat prensibine (Vertrauenstheorie) göre tefsir<br />
edilmek suretiyle istihraç olunabilir (15). Şu halde üçüncü şahıs,<br />
mümessilin tanınabilen iradesini, hüsnüniyet kaidelerine göre ve<br />
mâkul bir insan, a reasonabîe man, sıfatıyla tefsir ederek başkası<br />
namına hareket ettiği neticesine varmışsa, yapılan muamelenin hüküm<br />
ve neticeleri temsil olunana terettüp eder. Fikrirnizce, mümessilin<br />
dahili iradesine göre, başkası namına hareket etmek niyeti<br />
mevcut olmasa dahi, karşı âkid tarafın mümessilin tanınabilen iradesini<br />
tefsir ederek başkası namına hareket ettiği neticesine varmış<br />
olması, temsilin mevcudiyeti için kâfidir. Şu halde mümessilde, ayrıca<br />
kendi derimi iradesine göre, başkası namına hareket niyeti<br />
aranmaz. Bu husus itimat prensibinin zaruri bir neticesidir, aksi<br />
hal, yani 'başkası namına temsil niyeti, ancak irade prensibi ile izah<br />
edilebilir (16). İtimat prensibinin tatbiki neticesinde, muhatabın<br />
tanınabilen iradesini hüsnüniyetle tefsir eden üçüncü şahsın, bir<br />
mümessil ile akit yaptığı hususundaki itimadı himaye edilmektedir.<br />
Diğer bir tâbirle, mümessil, üçüncü şahıslara karşı başkası namına<br />
hareket ettiği hususunda bir görünüş meydana getirmişse, bu<br />
göürnüşe itimad eden üçüncü şahıslar himaye edilir ve mümessil<br />
temsil salâhiyetini haiz ise vasıtasız temsil, temsil salâhiyetini haiz<br />
değilse salâhiyetsiz temsil bahis mevzuu olur.<br />
(14) von Tuhr, s. 310<br />
(15) Ayni fikirde Saussure, s. 46<br />
(16) Saussure, (s. 47), itimat prensibini tatbik etmekle beraber, nedense<br />
mümessilin başkası namına hareket niyetini beyan etmiş<br />
olmasını araması fikrirnizce hatalıdır.<br />
98
Change language