TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

•
tedir. Temsil olunanı himaye maksadiyle vaz edilmiş olan bu hüküm
ile Alman medeni kanunu temsil salâhiyetine ve dolayısiyle
hukuki muamele yapabilmek kudretine bir tahdit vaz etmektedir.
Kanun vazıı mümessilin kendisiyle yapacağı muamelelerin temsil
olunanın menfaatlerini ihlâl edeceği noktasından hareket etmiştir.
A. M. K. m. 181 in vaz eylediği memnuiyet kaidesi yalnız borç
doğuran mukavelelere değil, aynî haklara ve aile hukukuna müteallik
akitlere ve muhataba vusulü iktiza eden beyanlara da şamildir
(86). Binaenaleyh, mümessilin kendi kendisine bâr şeyi teslim
etmesi o şeyin mülkiyetini kendisine intikal ettirmez. Mümessilin
kendi kendisiyle bir mukaveleyi feshi ihbar etmesi hüküm ve
netice meydana getirmez. Keza Mümessil temsil olunandaki bir alacağına
karşılık olarak onun bir gayrimenkulu üzerinde kendi lehi-
.ne bir ipotek tesis edemez.
Memnuiyet kaidesini vaz eden 181 inci maddenin müeyyidesinin
mutlak butlan olduğu doktrin ve mahkeme içtihatları tarafından
kabul edilmişti (87). Fakat modern Alman doktrin ve içtihatlarında
hâkim olan fikre göre 181 inci madde salâhiyetsiz temsil
gibi telâkki olunmalıdır (88). A. M. K. m. 177 ye göre bir kimsenin
temsil salâhiyeti olmadan bir başkası namına akdettiği muamelenin
temsil olunan bakımından hüküm ve muteberiyeti temsil olunanın
tasvibine bağlıdır. Şu halde, bu telâkkiye göre mümessilin
kendi kendine yaptığı ve bidayette muteber olmayan muamele temsil
olunan tarafından icazet verilmek suretiyle muteber hale getirilebilir
(89) (90).
A. M. K. m. 1(1, vaz eylediği memnuiyet kaidesini tahfif etmek
maksadıyla bazı istisnalar derpiş etmektedir.
(86) RGZ 89 s. 367. Yine bk. von Tuhr, allg. Teil s. 364
(87) RGZ, 51, S. 98
(88) Palandt, Mad. 180 No. 3, staudinger ~ Coing Mad. 181 No. 17
(89) Palandt, Mad. 180 No. 3; von Tuhr, allg, Teil s. 366; Lange, s.
291
(90) Alman Temyiz Mahkemesi mümessilin kendi kendisiyle yaptığı
mukavelenin temsil olunan tarafından tasvip edilebileceğine
karar vermiştir RGZ 71, 162
15?