TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

ir tereddüt hasıl olursa akdi kendi nam ve hesabına yapmış olduğunu
kabul etmek lâzımdır. Zira, kanunumuzda akdin temsil
salâhiyetini haiz bir mümessil tarafından yapılmış olması sebebiyle
başkası namına akdedilmiş olduğuna dair bir karine mevcut
değildir. O halde isbat külfeti mukaveleyi akdeden kimsenin kendi
adına değil, bilakis başkası namma hareket etmiş olduğunu iddia
eden kimseye terettüp eder. Başka bir deyimle, bir davada mümessil',
diğer âkid tarafın mukabil iddiasına karşı başkası namma hareket
ettiği itirazım ileri sürerse bu iddiasım isbat etmekle mükellef
olur (82). Burada, M. K. m. 6'da vaz'edilen esasdan ayrılmak
için bir sebep yoktur. Kaldı ki, halin görünüşü, davacının lehine
bir karine teşkil eder. Çünkü bir akitten ancak akdi yapan kiırir
se mes'ul olur. Şu halde, mümessil, akdi haiz olduğu temsil salâhiyetine
istinaden akdettiğini ve bu sebeble neticelerinden mes'ul
olmayacağım isbat etmek zorundadır (83).
Müfl^ŞS^ 7 ' 71 MfyMl fy'lrh'ra^rn^i sebebiyle kendi namına hareket
ettiği kabul edilen muamelenin hüküm» ye neticeleri doğrudan
doğruya kendisine ait olur. Mümessil, bu mukavelenin vecibelerine
tahammül edeceği gibi faydalarından da istifade eder.
Acaba, başkası namına hareket ettiğini kâfi derecede sarahatle
açıklamayan mümessil hataya düştüğünü iddia ederek akdin iptali
cihetine gidebilir mi ? Türk - İsviçre Hukukunda bu meselenin hallini
tetkik etmeden evvel Alman Hukukuna bir göz atmak faydalı
olacaktır.
Alman Medeni kanunu bu meseleyle ilgili olarak sarih bir hüküm
vazetmiş bulunmaktadır. A. M. K. m. 164 f. 2 ye göre, başkası
namma hareket iradesi kâfi sarahatla açıklanmamış ise kendi
namına hareket etmek hususundaki irade fesadı nazarı itibare alınmaz.
Bu maddeyi tefsir eden Alman doktrininde (84) kabul edildiğine
göre mümessilin başkası namma hareket etmek hususunda-
(82) Von Tuhr, s. 313; Becker, Mad. 32 No. 18; Oser - Schönenberger,
Mad. 32, No. 12
(83) Arsebük, s. 517
(84) Staudinger - Corng, Mad. 164, No. 11
116