TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2. Temsil salâhiyetinin mevcut olması için temsil olunan kimse<br />
ile mümessil arasında bir akdi münasebetin mevcudiyeti şart değildir.<br />
Temsil salâhiyeti umumiyetle mümessil ile temsil olunan<br />
arasındaki akdî münasebete 'bağlı olarak verilir. Hususiyle temsil<br />
salâhiyeti ekseriya vekâlet akdi ile birlikte bulunur. Zira temsil<br />
olunanın mümessil ile kendi namına bir faaliyette bulunmaya icbar<br />
edecek bir mukavele yapması menfaati iktizasındandır (165). Meselâ<br />
iş sahibi A, mümessil ile kendi namına bir saat alması için bir<br />
mukavele yaparsa temsil salâhiyeti, vekâlet akdi ile 'birleşir. Ancak,<br />
temsil salâhiyetinin umumiyet itibariyle vekâlet akdi ile birlikte bulunması<br />
Alman Medenî Kanunu esbabı mucibe lâyihasında da (166)<br />
belirtildiği veçhile her iki mefhumun aynı olduğuna delâlet etmeyip<br />
takip edilen gaye ve kullanılan vasıta arasındaki yakın münasebete<br />
istinat eder. Filhakika, temsil salâhiyeti mümessilin temsil olunan<br />
namına hareket edebilmesi için verilmiş bir hukuki imkândan ibaret<br />
olup vekâlet veya hizmet akdi gibi bir aköj münasebetin mevcudiyetini<br />
istilzam etmez. Başka bir deyimle vekâlet akdi olmadan<br />
temsil salâhiyeti mevcut olabilir. Meselâ A, B'ye «şu isimli kitabı<br />
bulursan benim namıma satm alabilirsin» derse ortada sadece bir<br />
temsil salâhiyeti mevcut olup vekâlet akdi yoktur. Bundan başka,<br />
ileride aktedilecek bir vekâlet (veya hizmet) akdi için lüzumlu<br />
temsil salâhiyeti, istisnai olarak, bu mukavelenin in'ikadından evvel<br />
bahşedilmiş olabilir (167). Temsil salâhiyetinin şümulü, akdi münasebetin<br />
hududunu aşabilir (168). Bazı istisnaî hallerde vekâlet<br />
akdi hitama erdiği halde temsil salâhiyeti devam edebilir. Umumiyetle<br />
vekâletin hitam sebepleri (B. K. m. 396, 397), temsilin hitamı<br />
sebeplerine tekabül ettiğinden (B. K. m. 34-35) vekâletin hitamı<br />
ile temsil salâhiyeti de ortadan kalkar. Bu gibi hallerde temsil<br />
olunanın ifadesine göre temsil salâhiyeti istinat ettiği akdi münasebetin<br />
mevcut olduğu müddetçe devam etmek üzere verilmiş olup<br />
onun hitamıyle sona erdiği kabul edilir (A. M. K. m. 168). Ancak<br />
B. K. m. 398'e göre vekilin vekâletin nihayet bulduğuna ittilâ pey-<br />
(165) Belgesay, s. 16, No. 12<br />
(166) Motive I, s. 299; yine Bk. RGZ 121, 35; Planck-Flad Mad. 167,<br />
No. 1, s. 441<br />
(167) von Tuhr, s. 292<br />
(168) Laband, s. 206-207<br />
62
Change language