TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
f aatme bir hak ihdas, tâdil veya ref ettiği salâhiyet - haklardır. Bunlar<br />
ikiye ayrılır : 1. İnşaî "haklar (Gestaltungsrechte). İnşat hak, bir<br />
kimsenin özel hukukî durumuna istinaden haiz olduğu bir salâhiyettir.<br />
Tek taraflı bir irade beyanı ile bir hukukî münasebet ihdas,<br />
tâdil veya ref edilir. 2. Salâhiyetler (Machtbefugnisse, Ver-<br />
\valtungsrecht). Üçüncü şahısların iştiraki olmaksızın bir üçüncü<br />
şahıs veya şahısların mameleki üzerinde hukukî muamele yapabilmek<br />
salâhiyetidir. İşte temsil salâhiyeti, aktedilen bir hukukî muamele<br />
ile başkasının mameleki üzerinde tesir icra eden bu fer'î<br />
haklara dahildir.<br />
Gestor (G) ile Dominus (D) arasında bir temsil münasebeti<br />
mevcut ise, üçüncü şahıs için G ile bir hukukî muamele yapmak<br />
suretiyle D ile bir hukukî münasebet tesis etmek, onun mamelekinden<br />
bir iktisapta bulunmak veya ona birşeyi devretmek, borçtan<br />
kurtulmak imkânı mevcuttur. Fakat bu imkân bizzat üçüncü<br />
şahsa ait bir salâhiyet değil, G nin kudretinin (Machtstellung) tepkisinin<br />
bir neticesidir (Reflexwirkung).<br />
Kanunî temsilde Machthefugnisse, inhisarı (exlusiv) bir mahiyet<br />
taşır. Mamelekin sahibi olan kimse (Vermögenssubjekt) kendi namına<br />
hareket edemez. Buna mukabil iradî temsilde, temsil salâhiyeti<br />
veren kimsenin medenî hakları kullanma ehliyeti tahdit edilmemiştir.<br />
Temsil salâhiyetini bir hukukî ehliyet meselesi olarak telâkki<br />
eden görüş tarzı doktrinde münakaşa ve tenkidlere sebep olmuştur.<br />
Hususiyle Müller - Freienfels'e göre (45), bir hukukî muamele<br />
ile bahşedilmiş olan temsil salâhiyeti ehliyet ile ayni saha içerisinde<br />
mülâhaza edilemez. Bilâkis, temsil salâhiyeti, medenî haklan<br />
kullanma ehliyeti sebebiyle ifa edilen munzam bir «salâhiyet tevsiidir»<br />
(Machtervveiterung) ve umumî ehliyet muvacehesinde hususî<br />
bir durum (Sonderstellung) arzeder. Zira, her şahıs bu sıfatla<br />
alacaklı ve borçlu olmak imkânına (können) sahip olduğu halde,<br />
bir başkasının hukukî sahasında tesir icra etmek imkânına mâlik<br />
değildir. Temsil salâhiyeti ehliyetin bir kısmı olarak mantıkan mü-<br />
',45) Müller - Freienf els. s. 38<br />
28
Change language