TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

sında hüküm ve netice meydana getirmek salâhiyetini mümessile
de vermiş olur.
jf 2. Temsil salâhiyetinin hukukî mahiyeti
Tek taraflı ve tevcihi muktazi bir irade beyanı ile temsil olunan
tarafından mümessile temsil salâhiyetinin verilmesi neticesi
olarak temsil olunan ile mümessil arasında bir hukukî münasebet
vücude gelir ki buna dahili temsil münasebeti denir. Dahili temsil
münasebetinin bir neticesi olarak mümessil tarafından yapılan muamelenin
hüküm ve neticeleri temsil edilenin hukukî sahasında
meydana gelir. Diğer bir tâbirle, temsil olunan kimse mümessil tarafından
yapılan muamelenin alacaklısı veya borçlusu olur. Şu halde,
dahili temsil münasebeti geniş manada bir iş görme salâhiyetine
istinat eder.
Dahili temsil salâhiyeti esas itibariyle temsil olunanın menfaatiannın
himaye edilmesini istihdaf eder. Bu prensip Türk - İsviçre
hukukunda da teyid edilmiştir. Filhakika, ileride görüleceği veçhile,
dahili temsil salâhiyetinin şümulü temsil olunanın irade beyanına
göre tâyin edilir. Temsil yetkisini haiz olduğunu iddia eden bir
kimse ile hukukî muamele akteden üçüncü şahıslar bunun risk ve
tehlikesine katlanmak mecburiyetindedirler (38). Buna mukabil
hüsnüniyetli üçüncü şahıslar haricî temsil salâhiyeti dolayısiyle himaye
edilmişlerdir. Dahili temsil salâhiyetinin hukukî mahiyeti
üzerinde tam bir anlaşma mevcut değildir.
I. Dahilî temsil salâhiyeti, hukuki ehliyet ve sübjektif hak
Bir fikre göre dahili temsil yetkisi bir hukukî ehliyet (Rechtsfâhigkeit)
meselesidir. Meselâ Hupka'nın izah ettiği veçhile (39),
temsil salâhiyeti verilmekle mümessile bir hak bahşedilmiş veya bir
mükellefiyet yükletilmiş olmaz. Mümessil sadece yaptığı muamelelerle
temsil ettiği kimseyi alacaklı veya borçlu kılmak ehliyetini iktisap
eder. Bu bakımdan temsil salâhiyeti sübjektif bir hak mahi-
(38) RO 60 II. 454 - JdT 1935, s. 215 - 216
(39) Hupka, s. 88 - 89
26