TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bu nazariye kafi olarak doktrinde reddedilmiştir. Zira, temsil<br />
salâhiyetinin kanuna istinat ettiği hallerde mümessilin, kasınn iradesini<br />
taşımakta olduğu iddiası müdafaa edilemez. Çünkü, kasınn<br />
temyiz kudretinden tamamen mahrum bulunduğu zamanlar için<br />
dahi kanunî mümessilin yaptığı muameleler temsil olunanı ilzam<br />
etmektedir (16). Diğer taraftan bu nazariye tehlikelidir, zira her<br />
hukuki müşkilât bir fiksiyon ile izah edilebilir. Fiksiyon nazariyesi<br />
ile temsilin esası izah edilmeyip problem başka bir şekilde vaz edilmektedir*<br />
Hukuk tekniğinin ilerlemesiyle fiksiyon nazariyesinin,<br />
üemsili izah edemiyeceği anlaşılmıştır.<br />
2. Saviguy nazariyesi (Geschaeftsherrntheorie)<br />
Savigny eski Roma hukukunda temsilin caiz görülmeyişinin sebebini<br />
formalist muamelelerin mevcudiyeti ile.izah ve kendi zamanında<br />
Alman hukukunda şekle bağlı stipuUMö'\axm. ortadan kalktığına<br />
işaret ettikten sonra mümessilin yaptığı hukukî muamelenin<br />
temsil olunana terettüp edebileceğini izah için mümessilin, temsil<br />
olunanın iradesini taşıyan bir vasıtadan (nuntius) başka bir şey olmadığını<br />
beyan etmiştir (17). Ona göre, mümessil temsil edilenin<br />
bir organı mahiyetinde telâkki edilebilir. Prensip şudur: Kimse yabancı<br />
bir irade ile bağlanamaz. Böylece, hakikat halde, hukukî<br />
muameleyi temsil olunanın beyan ettiği irade vücude getirmektedir.<br />
Mukavele, temsil olunan kimse ile diğer tarafın beyan ettikleri<br />
iradeler neticesinde meydana gelmekte, ancak mümessil, temsil olunanın<br />
irade beyanını diğer âkit tarafa taşımaktadır. Binaenaleyh<br />
aktedilen muamelenin muteberlik şartlan temsil olunana göre tâyin<br />
edilir. Mümessil ile resulü birbirine kanştıran ve arada ancak bir<br />
derece farkı müşahede eden bu görüş tarzı da modern doktrin ta-|<br />
rafından reddedilmiştir. Filhakika modern doktrinde mümessil,<br />
muhbirden kat'i surette tefrik edilmiştir. Muhbirin vazifesi tamamen<br />
pasif, başkasının iradesini taşımaktan ibaret olduğu halde, mümessil<br />
kendi iradesini izhar eder.<br />
3. Halefiyet nazariyesi (Theorie de la substitution) veya mamelek<br />
nazariyesi<br />
(16) Planiol Riperfc Eflmein, C. VI, No. 55, s. 62-63; Arsebük, s. 466.<br />
(17) Savigny, C. II, s. 50 ve müt. yine Bk. Clarise, s. 151 -153; Popesco<br />
Ramniceano, s. 17 - 19<br />
5
Change language