TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mat vermemek ve kararlarında müessir nlanalr vakıaları hildirmp.kle<br />
mükelleftir. Mümessil tarafından ilk müzakere] PT sırasında obr<br />
jektif hüsnüniyet kaidelerini ihlâl etmek suretiyle irtikâp olunan<br />
kusur, culpa in contranhendo akit în'ikad etmemiş olsa bile diğer<br />
âkit taraf lehine bir tazminat talep edebilme hakkı tevlit eder (12 a).<br />
Keza mümessil tarafından ilk müzakerelerin haksız surette inkitaa<br />
uğratılmış olması halinde de bundan zarar gören diğer âkit taraf<br />
zararın tazminini talep edebilir.<br />
Burada halledilmesi lâzım gelen bir mesele de şudur: Acaba<br />
culpa m contrahendo sebebiyle temsil olunan mes'ul mudur? Bu<br />
meselenin halli culva in contrahendo'dan mütevellit mes'ulivetin<br />
mahiyetine bağlıdır- Bu mes'uliyet bir haksız fiil mes'uliyeti Jşe,<br />
haksız fiillerde temsil cari olmayacağına göre, culva in çnntrahf^ao'clan<br />
dolayı mümessilin şahsan mes'ul olması iktiza eder. Bu meseleyi<br />
evvela Alman hukukunda tetkik edelim :<br />
Alman doktrininde culpa in contrahendo mes'uliyetin esası mukavele<br />
benzeri bir itimat münasebetinin (ein Vertragâhnliches.<br />
Vertrauensverhâltnis) ihlâline istinat ettirilmektedir. Karşı taraf,<br />
mümessilin ilk müzakereler sırasındaki beyanlarına veya mümessilin<br />
sosyal ve meslekî tecrübelerine itimat ederek onunla müzakerelere<br />
girişmiştir. Binaenaleyh bu itimadında aldatılmaması lâzımdır.<br />
Herhangi bir kimse bir diğeri ile tesis ettiği itimada müstenit<br />
münasebeti ihlâl etmişse, o müzakereyi "veya hukukî muameleyikendi<br />
namına veya temsil suretiyle başkası namına yapmış olması<br />
arasında fark gözetilmeksizin mes'ul olur (Vertrauenshaftung) (13).<br />
Mümessilin o mukaveleyi inşa etmekteki menfaati bu bakımdan rol<br />
oynamaz. Böylece, mümessilin ilk müzakereler sırasında işlediği<br />
kusurdan mümessil aleyhin*; bir tazminat borcu doğduğunu ve bu<br />
mes'uliyetin esasının haksız fiil mes'uliyeti olmayıp, akdî veya akit<br />
benzeri bir itimat münasebetinin ihlâlinden mütevellit bir mes'uliyet<br />
hali olduğunu te c bit etmiş bulunuyoruz. Meseleyi tekrar ele<br />
alalım: temsil olunan kimse, mümessilin ilk müzakereler sırasında-<br />
(12 a) Kars. B. K. m 26 36 ve M. K. m. 395 f. 2<br />
(13) Ballerstedt, s. 506; Enneccerus - Nipperdey, § 182, s. 1119;<br />
Staudinger - Coing, Mad. 194., No. 17 c; Lehmann, JZ, 1955.<br />
s. 159<br />
133
Change language