TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dafaa edilemez. Çünkü ehliyetteki değişiklikler her zaman hususî<br />
hukuk sahasında tesir icra ebmiyebildiği halde temsil salâhiyetinin<br />
verilmesi bir hususî hukuk meselesidir.<br />
isviçre Doktrininde Saussure (48), temsil salâhiyetinin bir ehliyet<br />
meselesi olarak ele alınmasını tenkid etmektedir. Ehliyet, bir<br />
kimsenin kendi hukukî sahasında tesir icra eder. Bazı hallerde bir<br />
kimsenin bizzat kendisi muayyen bir muameleyi yapmaya hakkı<br />
olmadığı halde, haiz olduğu temsil salâhiyetine binaen o muameleyi<br />
bir başkası namına yapabilmektedir. Meselâ, ticarî mümessil<br />
kendisi için yasak edilmiş bir işle temsil ettiği kimse namına meşgul<br />
olabilir.<br />
II. Temsil salâhiyeti ve tasarruf salâhiyeti<br />
Temsil salâhiyeti tasarruf salâhiyetinden kolaylıkla tefrik edilebilir.<br />
Mameleki azaltan hukukî muameleler taahhüd ve tasarruf<br />
muameleleri olmak üzere ikiye ayrılır. Taahhüd muameleleri mamelekin<br />
pasifini çoğaltırken, tasarruf muameleleri mamelekin ak-.<br />
tifini azaltırlar. Bunlar bir hakka doğrudan doğruya tesir icra ederek<br />
onu nakil, takyit, tâdil veya ref eden muamelelerdir (47). Hak<br />
sahibinin iradesiyle tâdil ve bertaraf edilmeye müsait bulunan bütün<br />
haklar ve hukukî rabıtalar tasarrufa mevzu teşkil edebilirler.<br />
Bu tasarruf muamelelerini ifa edebilmek için hukuk süjesinin hukukî<br />
muamele ehliyetine sahip olması kifayet etmez. Ayrıca tasarruf<br />
muamelesinin taallûk ettiği hak ile de hususî bir münasebeti<br />
haiz olması lâzımdır ki buna tasarruf salâhiyeti denir. Meselâ, mâlik<br />
mülkiyetini haiz olduğu şey, alacaklı alacağı üzerinde tasarruf<br />
yetkisini haizdir. Bazan bir hukuk süjesi tasarruf salâhiyetinden<br />
kısmen veya tamamen malınım bulunabileceği gibi bir kimse bir<br />
diğeri namına tasarruf salâhiyetini haiz bulunabilir (48). Buna bir<br />
tasarruf muamelesi için verilmiş temsil salâhiyeti veya kısaca tasarrufı<br />
temsil salâhiyeti (Verfügungsvolrmacht) diyebiliriz. Temsil<br />
salâhiyeti verilmekle, temsil salâhiyeti iş sahibinin mamelekine taallûk<br />
etse ve tasarruf muameleleri için verilmiş olsa dahi, mümessil<br />
(46) Saussure, s. 53<br />
(47) Schwarz, s. 162-163; Ayiter, s. 13<br />
(48) von Tuhr, s. 190<br />
29
Change language