TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ile salâhiyet vermek maksadiyle iradesini beyan etmesine istinat<br />
eder. Temsil olunan kimse ile mümessil arasındaki hukukî muameleden<br />
neşet eden temsil salâhiyetine rızaî salâhiyet denilir.<br />
b) Kanundan neşet eden temsil salâhiyetine kanunî temsil,<br />
böyle bir halde mümessile de- kanunî mümessil denir. Meselâ, M.<br />
K. m. 268'e göre ana - baba velayet hakkını haiz oldukları nisbette<br />
çocukların kanunî mümessilidirler. Vasiler vesayet altında bulunan<br />
kimseleri temsil ederler (M. K. m. 391). Bir şahsa veya muayyen<br />
malların idaresi için tâyin edilen kayyıma da temsil salâhiyeti<br />
kanunen tanınmıştır. (M. K. m. 376). Keza, kan-kocanın evlilik birliğini<br />
temsil salâhiyeti (M. K. m, 154 ve mut.) aile mallan şirketine<br />
tâyin olunan müdürün mezkûr şirketi temsil etmesi (M.K. m. 328<br />
f. 2), vasiyeti tenfiz memuru - : (M-K. m.. 497-498), miras şirketine<br />
tâyin olunan mümessilin mirasçıları temsil etmesi (M. K. m. 581)<br />
kanundan doğan temsil salâhiyetine misal olarak gösterilebilir. Kanunî<br />
temsilde mümessilin yaptığı muamelenin hüküm ve neticeleri<br />
temsil olunana terettüp eder (37).<br />
*1" 2. Vasıtasız temsil - vasıtalı temsil<br />
Temsil, doktrinde vasıtasız temsil (doğrudan doğruya temsil)<br />
veya vasıtalı temsil (dolayısiyle temsil) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.<br />
a) Vasıtasız temsilde mümessilin yaptığı hukukî muamelenin<br />
hüküm ve neticeleri doğrudan doğruya, ikinci bir muameleye ihtiyaç<br />
olmaksızın temsil olunana terettüp eder. Prensip itibariyle<br />
bir kimsenin yaptığı hukukî muamele o muameleyi yapan kimsenin<br />
hukukî sahasında hüküm ve netice meydana getirir. Akde yabancı<br />
üçüncü şahıslar böyle bir muameleden ne fayda ve ne de zarar görürler<br />
(38). Türk - İsviçre ; hukukunda Repra&entationstheorie ile<br />
izah edilen vasıtasız temsil müessesesi sayesinde mümessilin kendi<br />
iradesiyle yaptığı muamelenin hüküm ve neticeleri doğrudan doğruya<br />
temsil olunana terettüp ermektedir (B. K. m. 32 f 1). Vasıtasız<br />
temsilin bahis mevzuu olabilmesi için mümessilin temsil salâıhiye-<br />
(37) Tein. 4. HD., 3.4.945, E. 2062/K. 1230 Tepeci, s. 61<br />
(38) Res inter alios acte alius neque podesse neaue nocoere podest<br />
(Haniol, No. 301, s. 140)<br />
12