TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Metten müstakil olarak tanzim edilmiştir. Borçlar kanunumuzun iktibas
edildiği 1911 tarihinde ilân ve 1912 de yürürlüğe girmiş bulunan
isviçre borçlar kanununda temsil umumi hükümler meyânında
tanzim edilmiştir.
Temsil hukukunun ehemmiyetini nazarı itibara alan Romadaki
hususi hukukun tevhidi enstitüsü de temsile müteallik kaideler arasında
yeknesaklığı temin etmek maksadiyle en son.olarak bir proje
hazırlamış bulunmaktadır (13).
II. Temsili izah için ileri sürülen nazariyeler
Vasıtasız temsilde yapılan hukuki muamelenin hüküm ve neticelerinin
doğrudan doğruya temsil olunana terettüb ettiğini izah
etmek maksadı ile muhtelif görüşler ileri sürülmüştür. Bu nazariyelerin
tetkiki, sadece nazari bakımdan değil pratik bakımdan da
ehemmiyet taşrr. Ehliyet, hüsnüniyet veya suiniyet, iradenin fesadı,
tefsir gibi hususlar mukaveleyi akteden kimsenin temsil olunan veya
temsilci olmasına göre tâyin edilecektir (14).
1. Fiksiyon nazariyesi
Bazı müellifler temsili bir faraziyeye istinat ettirmektedirler.
Fiksiyon nazariyesi denilen bu görüşe göre mümessil, temsil olunan
kimse namına bir akit yapmak için bir irade beyanında bulunduğu
zaman, sanki mümessil değil de temsil olunan iradesini beyan
ediyor farzediHr. Temsilcinin iradesi hukuki bakımdan temsil olunanın
iradesine tekabül eder. Laband'm ifade ettiği veçhile (15),
muameleye vücut veren mümessilden sâdır olan irade beyanı olduğu
halde sanki temsil olunanın iradesi imiş gibi hüküm ve netice
tevlit eder. Pothier gibi bazı eski tanınmış Fransız hukukçulan da
bu nazariyeye taraftar olmuşlardır. Bu müelliflere göre hukuki
muamelenin hüküm ve neticelerinin inhirafı bahis mevzuu olmaz.
qui mmdat ipse fecisse videtur.
(13) E. M. Meijers «arant projet d'une loi uniforme sur la represantation
en matiere de droit prive patrimonial dans les rapports
internationaux et rapport illustratif»
(14) Beguelin, FJS No. 282, s. 3
(15) Laband, s.187, 225 ve hususiyle 226; yine Bk. Clarise s.H7,, No. s.71
4