TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

vaz vermek icab eder. Mümessil ile muameleye girişen kimse, mümessilin
bir başkası namına hareket ettiğini bildiğine göre, kabili
tâyin olmak kaydile müvekkil kim olursa olsun onunla bir mukavele
akdetmek serbestisini haizdir. Başka bir deyimle, mukavele serbestisinin
cari olduğu Türk - İsviçre Hukukunda, bir temsil münasebetinin
bahis mevzuu olduğu hallerde? akdin ait olacağa kjrnge*
nin evvelden tâyin edilmiş olmasında zarujet yoktur. Mukavele
serbestisi prensibi, nihayet, fertlere yaptıkları mukavelenin mevzu ve
muhtevasını serbestçe tâyin etmek salâhiyetini bahşeder. B. K. m.
19 f. 1 e göre «bir akdin mevzuu, kanunun gösterdiği hudut dairesinde,
serbestçe tâyin olunabilir». Bu maddede bahis mevzuu olan
akdin mevzuundan maksat, akdin maddî muhtevasıdır (contenu
materiel). Mukavelenin muteber olarak teşekkül edebilmesi için,
akdin maddi muhtevasmm muayyen veya kabili tâyin olması lâzımdır.
Şu halde, akdin mevzuunım muhakkak surette o akdin inikadı
sırasında tâyin edilmiş olmasına lüzum olmadığı bazı ahval
ve şeraitten de istihraç edilebilir. B. K. m. 182 f. 3 e göre, «hale
göre tâyini mümkün olan semen, tesmiye edilmiş hükmündedir.»
Hattâ, tamamen gayri muayyen olan mevzuun tâyini taraflardan birisinin
intihabına bırakılmış olabilir. Nitekim B. K. m. 71 de mevzuubahis
olan alternatif borçlarda da borcun mevzuu birden ziyade
şeylere taallûk ettiği hallerde bunun tâyini borçluya bırakılmıştır.
Bunun gibi, akdin borçlu ve alacaklısı olan kimsenin de tâyin
edilmemiş, fakat kabili tâyin olduğu haller mevcuttur. Akdin maddî
muhtevasmm bilâhare kabili tâyin olması gibi, yapılan akdin
hüküm ve neticelerinin ait olduğu kimsenin de sonradan tâyin edilebilmesine
cevaz vermek icap eder (64).
AkHfo m^^î ^"htevasınm yanında 'bir de şahsi muhtevasr
(contenu personnel). vardıfr (65). Böylece akdin muhtevası hem
taraflann elde etmek istedikleri edalara taallûk eder ve hem de
Hukukî muamelenin hüküm ve neti(telerinin terettüp ettiği şahıslann
tJyhŞnT^âkadar eder (66). Netice olarak denebilir ki, akdin
(64) Staeheli, 8. 49 - 50
(65) Saussure, s. 16 ve 46
(66) Von Tuhr'un da sarahaten belirttiği veçhile (s. 313 Not. 27)
başkası namına yapılmış olan bir beyan o beyanın muhtevasına
taallûk eder. Yine Bk. Arsebük, s. 617 Not. 61
111