TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hukuki muamele yapması şeklinde tezahür eder. Esasen her mümessil<br />
aynı zamanda geniş mânada bir iş görendir (Geschâftsführer).<br />
İş görenin başkası hesabına bir iş yapması iki şekilde tecelli<br />
eder. iş gören, işi kendi namına ve âmiri hesabına yapabileceği<br />
gibi (vasıtalı temsil) başkası nam ve hesabına da yapabilir (vasıtasız<br />
temsil). İş görenin, iş sahibinin nam ve hesabına hukuki muamele<br />
yapmak hususunda haiz olduğu iş görme yetkisi temsil salâhiyeti<br />
olarak tavsif edilebilir. Şu halde, temsil salâhiyeti iş görme<br />
salâhiyetine nazaran daha dar bir mefhumdur ve ancak iş görenin,<br />
temsil olunan kimse namına bir hukukî muamele yapmak salâhiyetini<br />
haiz olduğu hallerde bahis mevzuu olur (159). Amir ile iş gören<br />
arasındaki temel münasebet akdi bir münasebete (Vertragsverhaltnisse)<br />
istinat edebilir. Bu takdirde bu akdi münasebet aynı<br />
zamanda aralarındaki karşılıklı borç münasebetini tanzim eder. tş<br />
görme akdi bir vekâlet, hizmet, iş istisna, akdi veya bir şirket mukavelesi<br />
olabilir (160).<br />
II. Temsil salâhiyeti İle vekâlet akdi arasındaki karşılıklı münasebetler<br />
Yukarıda da işaret edildiği veçhile, temsil salâhiyeti eski hukukta<br />
temel münasebet ile karıştırılarak akdi münasebetin bir unsuru<br />
olarak telâkki edilmiştir. Laband'ın yazdığı üzere (161) bir<br />
kimsenin diğer bir kimse namına hareket ettiği hallerde bu kimse<br />
vekil olarak kabul ediliyor ve vekâlet akdi (Auftrag) vekâlet (Mandat)<br />
ile temsil salâhiyeti (Vollmacht) hukukî bakımdan müteradif<br />
tâbirler olarak kullanılıyordu. Windscheid (162) gibi, bazı<br />
müellifler ise Auftrag tâbiri ile vekil ile müvekkil arasındaki münasebeti,<br />
Vollmacht ile de müvekkil ile 3 üncü şahıs arasındaki du-<br />
• (159) Modern hukukta iş görmenin temsilin bir nevi olmadığı, iş<br />
görmenin iş görenle iş sahibi arasındaki iç münasebeti, temsilin<br />
ise temsü olunan ile üçüncü şahıslar arasındaki münasebeti,<br />
yani dış münasebeti alâkalandırdığı kabul edilmektedir.<br />
Tandoğan, s. 78<br />
(160) Amir üe iş gören arasmda bir rabıta mevcut değilse iş gören<br />
üe iş sahibi arasındaki durum vekâletsiz iş görme olarak tavsif<br />
edüebüir. Saussure s. 25 - 26<br />
(161) Laband, s. 203<br />
(162) -Windscheid, Pandekten I, S 74. not 1.<br />
60
Change language