TEMSİL - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

hasmda hüküm ve netice meydana getirdiğini kabul etmektedir (29).
Türk İsviçre BK. m. 32 de ve doktrinde (30) kabul edilen temsil
nazariyesine göre, mümessil tarafından yapılan muamele nazarı itibara
alınmakta ve bu muamelenin hükümleri temsil olunana terettüp
etmektedir. Temsilcinin kendi iradesiyle yaptığı hukukî muamelenin
hüküm ve neticelerinin temsil olunana ait olması kanunî temsilde
kanun ve akdi temsilde temsil olunan tarafından mümessile
bahşedilmiş bulunan temsil yetkisine istinat eder (31). Diğer bir
tâbirle, kanun veya mümessile verilmiş olan temsil salâhiyeti, mümessilin
yaptığı hukukî muamelenin tevlit ettiği hüküm ve "neticelerin
temsil edilenin hukukî sahasında meydana gelmesi için aranılan
kanunî bir şarttır.
Temsil nazariyesine göre temsilin esası, mümessilin kendisine
has iradeyi izhar etmek maksadiyle yaptığı muamelenin temsil olunanın
hukukî sahasında hüküm ve netice meydana getirmesinde
tecelli eder. Türk İsviçre doktrin ve tatbikatında temsil nazariyesi
ittifakla kabul edilmiş bulunmaktadır. Biz de tetkiklerimizde temsil
nazariyesini esas ittihaz edeceğiz.
6. Müşterek hukukî muamele nazariyesi (Gesamt Rechtsgeschâf
t theorie)
Alman hukuk profesörlerinden Müller - Freienfels, son zamanlarda
Alman doktrininde Mitteis nazariyesinin tesiriyle, gittikçe
rağbet gören yeni bir görüş tarzını müdafaa etmektedir. Bu hukukçuya
göre halen Alman, isviçre ve Fransız hukukunda hâkim olan
temsil nazariyesi temsilin esası olarak, mümessilin tamamen kendi
iradesiyle üçüncü şahıslarla akdettiği hukukî muameleyi nazarı itibara
almaktadır. Başka bir tâbirle, mümessilin iradesini beyan etmesi
neticesi husule gelen hukukî muamele, üçüncü şahısla yapı-
(29) Planiol - Ripert - Esmeni, C. VI No. 55 s. 62; Demogue s. 363;
Oorbesco s. 38; kritik için Bk. Madray s. 114 -122
(30) von Tuhr, s. 310; Oser - Schönenfoerger, M ad. 32-40 No. 3;
Becker Mad. 32 No. 15; Beguelin PJS 282 No. 3; Yine Bk. RO
42 II, 651 - JdT 1917 S. 333
(31) Laband, s. 229
9