Bekijk het PDF bestand.

112 Jeremia 36 : 6. UITLEG.
de opdracht in zijn plaats de boekrol te gaan voorlezen, omdat hij zelf
„verhinderd" is — waardoor? Het Hebreeuwsche woord kan ook beteekenen
,,opgesloten, gevangen"; zoo is het gebezigd 33 : 1 en 39 : 15. Maar
dezen zin kan het hier niet hebben, omdat uit vs. 19 en 26 blijkt, dat de
profeet op dat moment niet gevangen zat. G i es e b r e c h t zoekt de reden
in hetgeen volgens H. 26, Vo l z en Peake in wat volgens H. 20-21 : 6
was gebeurd. Anderen meenen, dat Jeremia als levietisch onrein op dat
oogenblik den tempel niet mocht betreden; Calvijn denkt aan de
mogelijkheid van een goddelijk bevel; de Kantt. der Sv. noemen naast
6 de twee laatste verklaringen nog: „een religieuze gelofte". Baruch moet
nu in zijn plaats gaan voorlezen op den vastendag. Blijkens vs. 9 was
deze uitgeschreven in de negende maand; de eerste maand (Nisan) komt
overeen met Maart-April bij ons; de negende is dus ongeveer onze December
Nu werden de regeeringsjaren der koningen gerekend van herfst tot herfst.
Het kan dus zijn, dat op het eind van het vierde jaar van Jojakim Jeremia
bevel kreeg, zijn prediking op te schrijven, b.v. in September, en dat
Baruch in December (begin van Jojakim's vijfde jaar) de profetieën
moest gaan voorlezen. De reden, waarom een vasten was uitgeschreven,
staat er niet bij. Zeker niet om politieke redenen; de leidende kringen
waren zich ook na den slag bij Karchemis nog van geen gevaar bewust;
dat blijkt uit de woorden van Jojakim in vs. 29. Misschien wel om een
langdurige droogte. Zoo wordt volgens den Talmud (Taanit I, 5), wanneer
de eerste dag van de maand Kislew (December) is aangebroken en het
clan nog niet geregend heeft, een vasten voor de geheele gemeente uitgeschreven.
Het is licht te begrijpen, waarom Jeremia juist op dien
vastendag uit de rol liet voorlezen. Dan was een groote volksmenigte
bijeen. Zoo hield hij ook zijn tempelrede op een dag, waarop veel volk
in den tempel was. Op zulk een dag was ook een ernstiger stemming
7 te verwachten dan op gewone dagen. Misschien „zal hun smeekgebed
voor den HEER nedervallen", zooals er letterlijk staat. Deze
term vindt zeker zijn oorsprong in de houding van den bidder, die zich
ter aarde boog (37 : 20; 38 : 26; 42 : 2, 9; Dan. 9 : 18, 20). De tweede
helft van het vers herinnert aan 2 Kon. 22 : 13.
3 Baruch voldoet aan Jeremia's bevel. Ter toelichting wordt vermeld,
waarom hij juist toen voorlas : er was een vasten uitgeschreven in stad
en land. Het vasten was teeken van rouw (1 Sam. 7 : 6; 31 : 13; 2 Sam.
1 : 12); versterking van het gebed (Ezra 8 : 21, 23); boetedoening voor
gepleegd kwaad (1 Kon. 21 : 9, 12; Joël 1 : 14; 2 : 15; Jona 3: 5);
verootmoediging bij dreigend onheil (Richt 20 : 26; 2 Kron. 20 : 3;
Jes. 58 : 3). Hier is het 't laatste. Het uitroepen van het vasten gebeurt
hier door het volk (Jona 3 : 5). Het kon ook uitgaan van de regeering;
1 Kon. 21 : 9, 12 doet het de plaatselijke overheid, 2 Kron. 20 : 3 de
koning. In de wet is het nergens expres voorgeschreven, al is het begrepen