Bekijk het PDF bestand.

140 Jeremia 46 : 19. UITLEG.
19 toelichting (no. 63). Egypte mag zich wel gereed maken om in ballingschap
te gaan en het noodige bijeen te pakken (Ez. 12 : 3-7); Memphis, de
hoofdstad, zal verwoest worden.
20 Een nieuw beeld om den rijkdom van Egypte te teekenen: het was een
prachtige, vette koe. Wij denken aan Farao's droom (Gen. 41 :18); de
koe is ook heden nog de decoratie van het Egyptisch landschap. Misschien
moeten we ook erbij denken aan de koe als het heilige dier van de godin
Isis. Maar zooals een koe, door venijnige horzels aangevallen, als dol
op de vlucht slaat, zóó zal het ook met Egypte gaan. Al zijn rijkdom,
al zijn zelfgenoegzaamheid, al het pralen van zijn koning (vs. 17) -- de
ruwe soldaten uit het Noorden (Jes. 7 : 18), uit Babel, laten er zich
niet door tegenhouden, zoo min als de horzels zich door het groote koeielijf
21 laten intimideeren! De vele huurtroepen, waarvan ook H e r o dot u s
gewaagt (II 152), baten ook al niet om de ramp af te wenden. Teekenend
noemt Jeremia hen „mestkalveren"; voor geld waren ze in dienst van
Egypte gekomen, ze hadden er een lekker leventje van geleid, en als het
op vechten aankomt, prefereeren ze de vlucht --- waarom zouden zij hun
leven wagen?
22 In den Tekst volgde ik de lezing, die V o l z voorstelt op grond van de
Septuagint. De overgeleverde tekst geeft geen goeden zin. Men moet
dien vertalen: „haar geluid is als van een slang, die gaat" of „wegschuifelt"
en zou dat dan moeten verklaren als een teekening van de onmacht
van Egypte, dat Of wegvlucht voor den vijand Of machteloos met zwakke
stem kreunt (vgl. Jes. 29 : 4). Geen van beide verklaringen voldoet. — Hier
hebben we weer een nieuwe strofe, die evenals de voorafgaande ook weer
begint met den aanval van de Babyloniërs op Egypte (vgl. vs. 14, 18
en 20). De vijand wordt nu geteekend met het beeld van een slang, die
plotseling sissend te voorschijn komt en den argeloozen reiziger aanvalt.
Op den heuvel van Sichem werden wij (voorjaar 1926) eenige malen verrast
door een slang, die uit den grond kwam kruipen; het dier werd dan door
de ontstelde arbeiders met hun houweelen onder luid geschreeuw afgemaakt.
Wij hebben hier een fijn oostersch beeld voor een plotselingen
schrik. En dan schildert de profeet zonder beeld den opmarsch van het
geweldige leger: „met man en macht rukken ze aan", wie? de vijandelijke
soldaten, ook hier weer opzettelijk niet met name genoemd (vgl. vs. 18
met Uitleg). Zij komen op Egypte af om het te verwoesten, als het ware
met bijlen (Richt. 9 : 48; 1 Sam. 13 : 20, 21; Ps. 74 : 5), als houthakkers,
een beeld, dat ook de profeet Jesaja gebruikte (Jes. 10 : 18, 33).
23 Diè vellen zijn woud, ze verwoesten meedoogenloos, want — weer een
ander beeld — ze zijn talrijker dan sprinkhanen, de schrik van het Oosten
24 (Richt. 46 : 23). Evenals de andere strofen, eindigt ook deze laatste met
de nederlaag van Egypte; door 't volk uit het Noorden, Babel, wordt het
overweldigd (6 : 22; 10 : 22; 13 : 20; 25 : 9).