Bekijk het PDF bestand.

Jeremia 49 : 38. UITLEG. 157
Door de verzwakking van de macht van Elam met de verwoesting
van Susa baande Assurbanipal den weg voor de opkomst van Perzië.
Cyrus, de Kores van Jes. 44 : 28 en 45 : 1, noemt zijn overgrootvader
Teïspes al „koning van Ansan", d. i. Elam (Cyrus-cylinder, reg. 21); in
diens dagen zal dus het Perzische rijk de erfenis van het oude Elam
tot zich hebben getrokken (Ez. 32 : 24, 25). Z66 is de profetie van
Jeremia vervuld.
Maar onder de Perzische heerschappij is dat oude volk nog weer tot
nieuwen bloei gekomen. Darius Hystaspis (522-486 v. Chr.) stelde zijn
rotsinscriptie behalve in het Perzisch en Babylonisch ook in de Elamietische
taal; en Susa kwam als Perzische residentie weer op (Esther
1 : 2; Neh. 1 : 1). Z66 is ook de betere tijd, dien Jeremia voorzegde,
voor Elam aangebroken. Hand. 2 : 9 spreekt nog van Elamieten.
Over Babel, H. 50 en 51.
50 Opschrift, 50 vs. 1. — Dit opschrift, niet door den profeet zelf boven de
volgende profetieën geplaatst, vat ze saam als het woord, dat hij van zijn
God over Babel ontving. In den vorm herinnert het aan H. 45 : 1 en
46 : 13; vgl. Jes. 20 : 1; Hagg. 1 : 1, 3; 2 : 1; Mal. 1 : 1. In de profetie
over Egypte vonden wij twee gedeelten uit verschillenden tijd. Nu heeft
Jeremia reeds in het eerste jaar van Nebukadrezar een eind aan diens
macht zien komen (25 : 12-14). Wanneer wij dus in H. 50 en 51 niet
één profetie, maar verscheidene voorzeggingen over Babel vinden, dan
is de gereede verklaring hiervoor deze, dat de profeet op onderscheidene
tijden tegen Babel heeft geprofeteerd en dat wij die verschillende profetieën
hièr saamgevat zien. B u d d e heeft indertijd getracht aan te toonen,
dat H. 50, 51 een maakwerk uit later tijd was, omdat de inhoud zich
steeds in denzelfden gedachtenkring beweegt : de nadering van den
vijand wordt er elf maal aangekondigd, de verwoesting van Babel negenmaal,
de terugkeer van Israël zevenmaal, enz. (Jahrb. /. deutsche Theologie
XXIII S. 458 f.) Maar het genoemde verschijnsel vindt juist niet zijn
verklaring in de hypothese, dat we hier met een kunstig saamgesteld
geheel te doen hebben; dan zou de auteur toch wel heel stumperig zijn
werk hebben gedaan! Maar wèl in de onderstelling, dat hier eigen woorden
van den profeet door een latere hand zijn saamgevoegd.
2 Babels val, vs. 2, 3. — Babel heeft de wereld geregeerd, de volken
geknecht. Nu komt het groote nieuws: de machtige stad is door een
vijand genomen! Dit is voorspelling; uit vs. 3 blijkt, dat de aanval op
Babel nog plaats moet hebben. De god van Babel, door de Babylonische
koningen in hun inscripties verheerlijkt, heeft zijn stad en rijk niet kunnen
redden. Bel (= heer) is oorspronkelijk een benaming van den ouden
Babylonischen god En-lil, maar later van Mardoek, die, eerst stadgod van
Babel, de voornaamste god werd. Zijn groote tempel in Babel, Esagila,