Untitled - Stichting Papua Erfgoed

en meester van het terrein. Waar de helden zich anders
nimmer op den rechterkalïoever waagden, betraden zij
nu met veel lawaai het heiligdom der Mappi-Papoea's. Wij
moeten overigens zeer voorzichtig zijn met het uitleenen
van vuurwapens aan de wilden, daar deze licht tegenover
vijandige stammen kunnen worden misbruikt.
Klimmen kunnen de Kaja-Kaja's uitstekend; zij loopen
als het ware tegen de boomen op. Op nevenstaande foto
van een scheef gegroeiden boom is duidelijk te zien, hoe
een Papoea tegen den stam oploopt; maar ook bij kaarsrechten
stand klauteren zij er op dezelfde wijze in*
Een ieder weet wel, dat de Papoea's heidenen zijn, die
een groote vereering voor kwade en goede geesten hebben.
Pater Geurtjens heeft hierover — de z.g. demaleer — een
uitnemende beschrijving in zijn bekende boek gegeven.
Dema's zïjn geesten of halfgoden, die bovenmenschelijke
en menschelijke eigenschappen bezitten. Ieder levend wezen,
plant of dier, stamt volgens de begrippen der Papoea's
van een dema af. Men heeft o,a, den honden- en varkensdema,
den dema van den sagoboom, ja zelfs van het koppensnellen.
Van tijd tot tijd trachten de wilden zoo'n dema uit te
beelden en daartoe wordt één hunner fraai uitgedost. Hij
moet zich dan aan de nieuwsgierige menigte toonen, waarbij
allerlei tooneel- en dansvoorstellingen plaats hebben.
De oerwoudbewoners zijn overigens nogal bang voor deze
geesten, die zij altijd gunstig moeten stemmen; soms is het
noodig een dema te verjagen, waaraan dan de geheele stam
met veel misbaar deelneemt, 's Nachts sluipen die halfgoden
rond en daarom gaat een Papoea gedurende dien tijd liever
niet alleen het bosch in; wel met zijn tweeën, want dan is
op zijn beurt de dema weer bevreesd.
Van hun begrip omtrent sterfte en geboorte, van
totemisme, zon- en maanvereering is mij weinig bekend.
Goede en kwade voorteekenen spelen bij het nemen
van beslissingen in hun leven een groote rol. Men beoefent
ook een soort zwarte kunst en gelooft aan bezweringen.
Men neemt soms aan, dat de dood van stamgenooten aan
de bezweringen van mede-Papoea's is te wijten en wraak
en weerwraak zijn hiervan het logisch gevolg.
143