Untitled - Stichting Papua Erfgoed

krijgen zij de kans om naar hun land terug te keeren en
om dit te bereiken, sïmuleeren velen dan ook gaarne een
loyale houding jegens het Gezag.
Wat iederen bezoeker van Tanah-Merah altijd weer
verbaast, is, dat de ladangarbeid der geïnterneerden meestal
onder gering toezicht wordt verricht en slechts ongeveer
vier en een half uur duurt. Dit alles was in de allereerste
beginperiode van den post geheel anders, daar er toen bij de
werkenden altijd meer dan voldoende militair toezicht aanwezig
was en er ook langer gewerkt werd. Wat verder verbazing
wekt, is, dat, wegens een tekort aan burgerlijk personeel,
allerlei vitale diensten door geïnterneerden worden verricht.
Immers reeds in het voorgaande is vermeld, dat er bannelingen
aan de haven (met de motorbooten 1) werken, de telefoon
bedienen en voor de electrische verlichting zorg dragen,
terwijl zi), vroeger althans, tevens op het bestuurskantoor
in dienst waren.
Het contact der bannelingen met de militairen is, dank
zij het strenge toezicht, nihil, doch met de bewoners van
het bestuursterrein vrij uitgebreid. Alle werkwilligen passeeren
immers dagelijks eenige malen dit terrein en zijn hierdoor in
de gelegenheid bij een ieder aan te loopen. Daar enkele
gedeporteerden indertijd — dit schijnt tegenwoordig veranderd
te zijn — ook aan de haven werkten als de boot binnen was,
bestond bovendien de gelegenheid tot ruim contact met de
Inheemsche schepelingen van de Gouvernements Marine
en kon ongecensureerde smokkelwaar, in den vorm van
brieven en periodieken, met hulp van omgekochte Inlandsche
matrozen uitgewisseld worden.
Tevens gelukte het een hoogst enkelen keer aan communistische
visschers 's nachts langszij te komen om op die
manier het gewenschte smokkel-contact tot stand te brengen.
In de jaren 1932—*933 stond er een civiele wacht aan de
haven, die uit een enkelen Inheemschen politie-agent bestond.
Men kan zich voorstellen, wat deze strenge havenwacht voor
nut had. Dit bleek onder meer in het jaar 1933, toen de
kapitein van een gouvernementsstoomer eens in volle zee,
op verzoek van het bestuurshoofd van Tanah-Merah, een
visitatie instelde, waarbij enkele gesmokkelde brieven werden
onderschept.
155