Untitled - Stichting Papua Erfgoed

en moeten van tijd tot tijd toedien, hoe de medeminnaars
elkaar in de haren vliegen. Men werkt er verder vaak met
goena-goena (zwarte kunst), teneinde de vrouw van een
ander Ie bezweren en voor zich te winnen. Als gevolg hiervan
durven sommige geïnterneerden zelfs hun woning niet te
verlaten, uit vrees, dat hun vrouw hun ontrouw zal worden.
Alle bovengenoemde verzachtende omstandigheden
kunnen echter de slechte onderlinge verhoudingen der
Digoelisten niet geheel vergoelijken en immer doemen op
den achtergrond de ware oorzaken hiervan op, te weten
de rassen-onverdraagzaamheid en de egoïstische mentaliteit
der kampbewoners, die ieder voor zich naar het groote
leiderschap strevsn.
Teneinde aan Digoel's vrouwennood tegemoet te komen,
heeft de Regeering toegestaan, dat ieder, die reeds getrouwd
was of nog wilde trouwen, zijn echtgenoote mocht laten
uitkomen en zoo kwamen er in den beginne dan ook eenige
booten met vrouwen te Tanah-Merah aan.
Inmiddels waren elders in den Archipel allerlei vrienden
der gedeporteerden als ronselaars aan het werk om „liefhebsters"
voor Nieuw-Guinea te werven en hadden de
bannelingen zelf in brieven aan de verschillende dameskennissen
op Java den post als een paradijs op aarde voorgesteld,
waardoor velen harer aan het zoet gefluit der vogelaars
gehoor gaven. Zij beschreven in deze epistels onder meer de
schitterende natuur en het fraaie oerbosch met zijn prachtige
paradijsvogels, vergeleken het klimaat met dat van de
Preanger op Java en wezen op de voordeden van vrije kost
en inwoning door het Gouvernement verschaft. Bovendien
zou het er den geheelen dag vroolijk toegaan.
Vele bruidjes lieten zich overhalen, doch weinigen zijn
gebleven; de meesten zijn namelijk met haar kinderen naar
haar woonsteden teruggekeerd en hebben manlief aan zijn
lot overgelaten.
De emancipatie van de Inheemsche zwakke sekse heeft
er toe geleid, dat de Regeering ook een vijftiental vrouwen
heeft moeten interneeren. Hiertoe behoorden onder meer de
echtgenoote van den banneling Soeprodjo, Sophie, die op
openbare vergaderingen te Bandoeng opruiende redevoeringen
had gehouden, en vrouw Oemi, die op Sumatra had geageerd.
186