fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com

1134 K›s›m 6 TAMAMLAYICI GÖRÜNTÜLEME MODAL‹TELER‹
Tan›mlar
Bölüm 43
HAC‹M SONOGRAF‹S‹: KL‹N‹K
UYGULAMA ‹Ç‹N TEMEL KAVRAMLAR
1. Üç-boyutlu ultrasonografi (3BUS veya hacim sonografisi):
temel olarak dijital 2B resim elementlerini (pikseller)
3B voksellere çeviren görüntüleme yöntemi.
2. Dört-boyutlu ultrasonografi: 3BUS’de elde edilen hacim
verilerine zaman boyutunu ekleyen, özellikle fetal
kalp ve hareketli ekstremiteler için faydal› olan
bir görüntüleme yöntemi.
3. Multiplanar görüntüleme: birbirlerine dik aç› yapan
üç görüntünün (sagittal, transvers ve koronal görüntüler)
efl-zamanl› ve etkileflimli gösterimi
4. Voksel: volüm pikseli teriminin k›saltmas›. 2B bir görüntüde
piksele efl de¤er olan, üç-boyutlu bir görüntünün
en küçük birimi.
5. Rendering (görsellefltirme): ard-ifllem yaz›l›m›yla voksel
gruplar›n›n yüzey özelliklerini (yüzey görsellefltirmesi)
veya internal anatomik yap›lar› (hacimsel
görsellefltirme) temsil edecek flekilde gösterilmeleri.
6. Tekrar biçimlendirme: Multiplanar veya görsellefltirilmifl
görüntüden elde edilmifl özel görüntü planlar›nda
hacimsel inceleme.
7. STGK (spasyo-temporal görüntü korrelasyonu): Fetal
kalbin hareketli hacimsel görüntülerinin elde edilmesi
ve gösterilmesi için gelifltirilmifl bir hacim analizi
tekni¤i.
8. Matriks 2B dizilim: fetal kalp gibi hareketli cisimlerin
gerçek-zamanl› görüntülerinin elde edilmesini ve
elektronik yönlendirmeyi sa¤layan, çok say›da piezoelektirk
elementten meydana gelen bir transdüser.
9. Hacim kontrast görüntüleme: 2B ultrasonografide
kullan›lan ince bir piksel tabakas› yerine birkaç tabaka
vokselden meydana gelen (“kal›n kesit”) 3B bir
görüntü projeksiyonu.
G‹R‹fi
Konvansiyonel iki-boyutlu, yüksek çözünürlülüklü ultrasonografi
(2BUS) farkl› endikasyonlarla obstetrik ve jinekolojide
s›k olarak kullan›lan ve klinik faydas› genel olarak kabul
görmüfl bir tekniktir. Bu görüntüleme teknolojisinde operatörün,
kesitsel planlar oluflturabilmek için hasta anatomisini
2B bir ultrason dalgas› ile taramas› gerekir. 2B görüntüleme
George Bega
Çeviri: Dr. Artür Salmasl›o¤lu
planlar› tipik olarak incedirler ve sadece kesitsel bilgiyi gösterirler.
Ultrasonografi operatörleri ilgilenilen bölgenin derinlik
ve perspektifini içeren üç boyutlu (3B) bir görüntü
konseptini zihinsel olarak oluflturmak için çok efor sarfederler
ve uzun bir zamana ihtiyaç duyabilirler. Ayr›ca baz› görüntüleme
planlar› 2BUS tekni¤i ile çok zor elde edilebilirler
veya elde edilmeleri mümkün olmayabilir.
3B hacim eldesi ve gösterimi ile ilgili ilk araflt›rmalar
1970’lerde bafllam›flt›r. 1 ‹lk prototipler, o zamana göre sofistike
say›labilecek kurulumlara sahip olup, daha ileride elde
edilen 2B verinin zaman ve uzaydaki konumunun daha güvenilir
bir flekilde kaydedilmesini sa¤layan pozisyon sensörleri
ile donat›lacak olan statik kollar içermekteydiler. Bu teknoloji
ancak 1990’lar›n bafl› ile ortalar›nda endüstrinin araflt›rma
ve gelifltirme laboratuarlar›ndan ç›karak daha cazip bir klinik
araç olmaya bafllad›. 2-6 Transdüser teknolojilerindeki önemli
geliflmeler ve bilgisayarlar›n sinyal iflleme ve görüntü gösterme
alanlar›nda katedilen ilerlemeler sayesinde ultrasonografide
hacimlerin elde edilme ve görsellefltirilmesini sa¤layacak
güvenilir tekniklerin gelifltirilmeleri mümkün oldu. 7
Üç-boyutlu ultrasonografi (3BUS) ilgilenilen bölgenin anatomisini
statik ve hatta hareketli görüntüler halinde gösterebilir.
Ekranlar tamam›yla etkileflimli olarak operatöre tarama
planlar üzerinde tam bir kontrol sa¤lamakta ve anatominin
üniplanar, biplanar, ortogonal ve multiplanar görüntülere ek
olarak 3B görsellefltirmeler ile de de¤erlendirilmesini sa¤lamaktad›r.
Hacimsel görüntüleme teknikleri yeni teknikler de¤ildirler.
Radyologlar bilgisayarl› tomografi (BT) ve magnetik
rezonans (MR) kesitlerini y›llard›r 3 boyutlu olarak elde etmekte
ve görsellefltirmektedir. 3BUS ile hacim eldesi ve gösterimi
için eflsiz olan nokta, klasik hacimsel görüntüleme tekniklerinin
çok daha küçük ölçekli bir anatomide, hatta intrakaviter
olarak, ultrasonografinin bilinen verimlili¤i ve ekonomik özellikleri
ile birlikte kullan›labilmesine imkan tan›malar›d›r.
Literatürde 3B ultrasonografi ve hacim ultrasonografisi
terimleri birbirleri yerine s›kça kullan›lmaktad›r. Burada da
iki terim benzer flekilde, ayn› konsepti temsil ettikleri ak›lda
tutularak kullan›lacaklard›r. 3BUS’de (bir kesit yerine) ultrasonik
bir hacim elde edilir ve saklan›r. Saklanan veri farkl› flekillerde
görsellefltirilebilir, tekrar biçimlendirilebilir ve analiz
edilebilir. Hacimsel veri nicellefltirilebilir. Günümüzde herhangi
bir organ sisteminin hacimleri, hacim eldesi kutusuna
s›¤mas› ve organ›n s›n›rlar›n›n iyi bir arayüze sahip olmas›
flart›yla, güvenilir bir flekilde hesaplanabilmektedir. Bu bilgiler
dijital olarak kaydedilip, daha ilerde tekrar yüklenebilir.
Bu hacimlerin, derinlik alg›s›n› kuvvetlendiren farkl› projeksiyonlar›nda
kaydedilmifl k›sa filmleri oluflturulabilir ve de
kaydedilebilir.