fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
462 K›s›m 2 FETAL ANOMAL‹LER VE BOZUKLUKLARI<br />
Amniyon<br />
OP<br />
Yolk sak duvar›<br />
Allantois<br />
Endoderm<br />
fiekil 17-1. Embriyonun üç tabakal› yap›s›. Endoderm tabakas›, ilkel ba-<br />
¤›rsak tüpünü oluflturacak. Orofaringeal (OP) ve kloaka tabakalar› (CP), ilkel<br />
gastrointestinal sistemin iki parças›n› temsil ederlerler. Ayr›ca endoderm<br />
ve ektoderm tabakalar› yaln›zca bu iki noktada birbirine temas ederler. (Mor<br />
alan ektodermi; k›rm›z› alan intra ve ekstraembriyonik mezodermi; yeflil<br />
alan ise endodermi temsil eder).<br />
üstten afla¤›ya ve yan- yan yönlerde büyümesi ile bafllang›çta<br />
yass› olan embriyonik disk k›vr›lm›fl, tübüler flekilde bir embriyo<br />
haline gelir. Bu süreçte embriyonun yan ve ön duvarlar›<br />
ikincil yolk kesesinin dorsal parças›n› oluflturmak üzere de-<br />
¤iflir. Yolk kesesinin intraembriyonik parças› olarak biçimlenmifl<br />
endoderm tabakas› ilkel ba¤›rsak tüpünü oluflturur.<br />
Di¤er taraftan kalan ekstraembriyonik parça yolk kesesinin<br />
son halini oluflturur. Yolk kesesinin iki parças› aras›ndaki<br />
ba¤lant›lar giderek daha s›k› hale gelir; ‘yolk stalk’(yolk stalk)<br />
di¤er de¤iflle omfalomezenterik veya vitellin kanal denilen dar<br />
bir kanala dönüflür. Embriyonun alt ucundaki yolk kesesinin<br />
endoderm tabakas› bir ç›k›nt› meydana getirir; ‘body<br />
stalk’(body stalk) (vücut birleflme noktas›)’na do¤ru ilerler ve<br />
allantoisi oluflturur (fiekil 17-2). Gebeli¤in 7-8. haftalar›nda<br />
‘yolk stalk’ tamamen yok olur. ‘yolk stalk’ (yolk stalk) ve allontoisi<br />
içeren ‘body stalk’ (body stalk) birleflerek umbilikal<br />
kordonu olufltururlar.<br />
Daha önce bahsedilen ilkel ba¤›rsa¤›n üst taraf› ön ba¤›rsak<br />
(foregut), orta taraf› orta ba¤›rsak (midgut) ve alt taraf› arka<br />
ba¤›rsak (hindgut) olarak flekillenir. fiekil 17-1’de görüldü-<br />
¤ü gibi ilkel ba¤›rsa¤›n her bir bölümü gastrointestinal ve solunum<br />
sistemine ait yap›lar›n tamam›n› oluflturacakt›r.<br />
Orofaringeal zar ilkel G‹S’in bafl taraftaki parçalar›n›<br />
oluflturuken alt ucu kloakal veya anal zar olarak sonlan›r. Bu<br />
zarlar embriyoda arada mezoderm olmadan endoderm ve<br />
ektoderm tabakalar›n›n do¤rudan birbiriyle iliflkili oldu¤u iki<br />
noktay› oluflturur (fiekil 17-1’de görülüyor). Orofaringeal zar›n<br />
erken delinmesi G‹S’in üst parças›n›n aç›lmas›na ve içinin<br />
amniyos s›v›s› ile dolmas›na olanak tan›r. Alt uçta arka barsa-<br />
¤›n son k›s›mlar›n›n allontoisle birleflmesi sonucunda ise<br />
kloakal boflluk meydana gelir. Kloakal zar, kloakal bofllu¤u<br />
anüsün ektoderm parças› ve proktodeum olarak ay›r›r. Döllenmeden<br />
sonraki dördüncü haftada bir tanesi üstte yerleflen,<br />
di¤eri kloakal zar› kapatmak üzere geliflen iki mezodermal<br />
katlant›dan ürorektal septum oluflur. Orta düzeyde birleflince-<br />
CP<br />
‹ntraembryonik<br />
mezoderm<br />
Body stalk<br />
Allantois<br />
Orofaringeal<br />
membran<br />
Klokal<br />
membran<br />
fiekil 17-2. ‹lkel gastrointestinal tüp. Üç ayr› parçaya ayr›l›r; ön ba¤›rsaktan<br />
farinks (P), özefagus, mide (S), duedonumun proksimal üçte ikilik k›sm›,<br />
karaci¤er (L), safra kesesi, ön pankreas (vp) ve arka pankreas (dp); orta<br />
ba¤›rsaktan duedonumun distal üçte birlik bölümünden transvers kolonun<br />
proksimal üçte ikilik k›sm›na kadar olan, G‹S’in orta bölümü; arka ba¤›rsaktan<br />
ise ba¤›rsaklar›n geriye kalan bölümü oluflur. (FBA, f›t›klaflan orta ba¤›rsak<br />
ans›; vk, vitellin kanal›; a, allontois).<br />
ye kadar bu iki katlant› yavaflça, karfl› yönlerde büyümeye devam<br />
ederler. Oluflan ürorektal septum kloakay› iki ayr› bofllu-<br />
¤a böler: önde ürogenital sinus arkada ise rektum oluflmufltur.<br />
Ürorektal septumun distal ucu, kloakal zar› önde ürogenital,<br />
arkada anal zar olmak üzere iki parçaya ay›r›r. Daha sonra bu<br />
iki zar›n delinmesi s›ras›yla ürogenital ve anal orifisleri oluflturur.<br />
Orta Ba¤›rsa¤›n Fizyolojik F›t›klaflmas› ve<br />
Bat›na Geri Dönüflü<br />
Mensturasyondan sonraki 6-7. haftalarda <strong>fetal</strong> bat›n bofllu-<br />
¤unun (karaci¤er ve böbrekler taraf›ndan doldurulur) görece<br />
küçük olmas› nedeniyle orta ba¤›rsak ans›, umbilikal kordon<br />
proksimal k›sm›na do¤ru f›t›klafl›r (fizyolojik omfalosel). 8-9.<br />
haftalara gelindi¤inde ise orta ba¤›rsak ans› umbilikal söloma<br />
do¤ru ilerleyerek en genifl çap›na ulafl›r. Bu aflamadan sonra<br />
f›t›klaflm›fl orta ba¤›rsak ans› kademeli olarak <strong>fetal</strong> bat›n bofllu¤una<br />
geri döner, 11. hafta civar›nda ise orta ba¤›rsak tamamiyle<br />
<strong>fetal</strong> bat›n bofllu¤unda yer al›r. Bu süreçte meydana gelen<br />
anormallikler Meckel divertikülü, umbilikoileal fistül veya<br />
vitellin kisti oluflumuna neden olur. Fizyolojik f›t›klaflma
Change language