fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
716 K›s›m 3 R‹SK DE⁄ERLEND‹RMES‹ VE TERAP‹<br />
Tablo 24-1<br />
CVS IÇIN MAJÖR<br />
ENDIKASYONLAR<br />
Maternal yafl: 35 yafl ve üstü gebelikler,<br />
Nondisjunctional kromozomal anomalili bebek öyküsü,<br />
Dengeli translokasyonu ya da di¤er kromozomal hastal›¤› olan<br />
ebeveynler,<br />
Her iki ebveynde de otozomal resesif hastal›¤› olan çiftler,<br />
Cinsiyete ba¤l› kal›t›m gösteren hastal›¤› olan kad›nlar,<br />
Pozitif birinci trimester trizomi 21 ve 18 taramas› sonucu olanlar.<br />
d›nlar taraf›ndan talep edilmektedir bu hastalar›n erkek çocuklar›nda<br />
hastal›¤›n görülme oran› %50’dir. Son dönemde<br />
birinci trimesterde <strong>fetal</strong> trizomi 21 ve 18 taramas›, PAPP-A<br />
(gebelikle iliflkili plazma proteini -A) ve hCG (insan koryonik<br />
gonadotropini)’nin biyokimyasal analizi ve <strong>fetal</strong> NT(ense kal›nl›¤›)<br />
ölçümünün kombine edilmesi ile mümkün hale gelmifltir.<br />
7 Bafllang›ç çal›flmalar› yaklafl›k %90 sensitivite gösterdi¤i<br />
takdirde pozitif tarama sonucu CVS için majör endikasyon<br />
olabilir.<br />
KORYON V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹N‹N<br />
TAR‹H‹<br />
Birinci trimester taramas› yeni bir konu de¤ildir. Villus dokular›n›n<br />
örneklenmesi ve analizi ifllemi 25 y›ldan daha fazla<br />
bir süre önce Çinliler taraf›ndan, <strong>fetal</strong> cinsiyetin önceden belirlenmesi<br />
amac›yla, uterus içerisine ince bir kateterle sadece<br />
dokunma duyusu kullan›larak girilmesiyle ortaya konmufltu.<br />
9 Gestasyonel kesenin direnci hissedildi¤inde kateterden<br />
küçük villus parçalar› aspire edilerek örnek al›n›rd›. Günümüzde<br />
ultrason eflli¤inde invaziv ifllemlerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda<br />
kaba bir metod olarak görünmesine ra¤men diyagnostik<br />
baflar›s› ve düflük gebelik kayb› oran›yla ilk trimester taramas›nda<br />
yararl› oldu¤unu göstermifltir.<br />
1968’de Hahnemann ve Mohr, 12 hasta üzerinde 6 mm<br />
çapl› bir enstrüman kullanarak kör transservikal (TC) trofoblast<br />
biyopsisi yapm›fllard›r. 10 Baflar›l› hücre kültürleri elde<br />
edilmesine ra¤men hastalar›n yar›s›nda düflük görülmüfltür.<br />
1973’te Kullander ve Sandhal, 5 mm çapl› fiberoptik endoservoskop<br />
ile biyopsi forsepsi kullanarak gebelik terminasyonu<br />
talep eden hastalarda TC CVS ifllemini yapm›fllard›r. 11 Vakalar›n<br />
yar›s›nda baflar›l› kültür sonuçlar› al›nmakla birlikte 2<br />
vakada sepsis geliflmifltir.<br />
1974’te Hahnemann 2.5 mmlik histereskop ve silindirik<br />
biyopsi b›ça¤› kullanarak birinci trimester prenatal tan›s›nda<br />
yeni bir yol denemifltir. 12 Bir kez daha amniyotik membran›n<br />
rüptürü gibi önemli komplikasyonlar görülmüfltür. Bu s›rada<br />
2. trimester genetik amniyosentezin güvenli¤inin görülmesi<br />
üzerine, birinci trimester prenatal tan› uygulamalar› bir süreli¤ine<br />
Do¤u Hempshire’da yasaklanm›flt›r.<br />
1980’lerde CVS için iki yeni teknolojik ilerleme gelifltirilmifltir.<br />
Bunlardan ilki gerçek zamanl› sonografinin gelifltirilmesidir<br />
ki eflzamanl› ve sürekli rehberli¤i mümkün k›lm›flt›r.<br />
Ayn› zamanda örnekleme araçlar› daha da küçülmüfl ve basitleflmifltir.<br />
1982’de Kazy ve ark. taraf›ndan ilk gerçek zamanl›<br />
sonografi rehberli¤inde TC CVS bildirilmifltir. 13 Ayn› y›l sonografi<br />
eflli¤inde 1.5 mm çapl› polietilen kateter kullan›larak<br />
TC aspirasyonu ile koryonik villuslardan elde edilen DNA ile<br />
β-talasemi majör tan›s› konmufltur. 14 Benzer bir tekni¤i kullanarak<br />
Brambati ve Simoni 11. gebelik haftas›nda trizomi 21<br />
tan›s›n› koymufllard›r. 15<br />
Bu ilk çal›flmalar›n ard›ndan avrupa ve birleflik devletler’de<br />
pek çok CVS program› kurulmufl ve sonuçlar› Dünya<br />
Sa¤l›k Örgütü(DSÖ) taraf›ndan desteklenen Jefferson T›p<br />
Okulu’nda raporlanm›flt›r. 1989’a kadar bu tek merkezli raporlar<br />
CVS’in güvenilirli¤ini göstermek için kullan›lm›fl, daha<br />
sonra 1’i Kanada’dan 16 ve di¤eri Birleflik Devletler’den 17<br />
olan prosedürün güvenilirli¤ini destekleyen iki prospektif çal›flma<br />
yay›nlanm›flt›r.<br />
KORYON V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹:<br />
PROSEDÜR<br />
Prosedürle ‹liflkili Anatomi (fiekil 24-1)<br />
Son adet tarihinden sonraki 9 ile 12 haftalar aras›nda geliflen<br />
gebelik henüz uterin kaviteyi doldurmam›flt›r. Kese, içerisinde<br />
hem amniyotik kavite hem de ekstraembriyonik çölom<br />
bulunan kal›n koryonik membranlar ile sar›lm›flt›r. Amniyotik<br />
kavite embriyoyu içerir ve ince, serbestçe hareket edebilen<br />
amniyotik membran ile çevrelenmifltir. Ekstraembriyonik<br />
çölom amniyotik ve koryonik membranlar aras›nda yerleflmifltir<br />
ve yap›flkan, mukus benzeri madde içerir ve amniyotik<br />
kese koryona do¤ru büyüdükçe kaybolur ve iki membran<br />
birleflir.<br />
9. gebelik haftas›ndan önce koryonik villuslar gestasyonel<br />
kesenin tüm d›fl yüzeyini çevreler. Haftalar ilerledikçe geliflen<br />
kese uterin kaviteyi doldurmaya bafllar ve desidua basalis ile<br />
iliflkili implantasyon bölgesi haricindeki villuslar›n ço¤u regrese<br />
olmaya bafllar (fiekil 24-1). ‹mplantasyon bölgesindeki<br />
villuslar h›zla prolifere olarak koryon frondosumu veya plasentan›n<br />
<strong>fetal</strong> komponent k›sm›n› oluflturur. 9 ve 12. gebelik<br />
haftalar› aras›nda villuslar intervillöz boflluktaki kan içerisinde<br />
serbestçe bulunur ve altta yatan desidua basalise zay›fça<br />
ba¤lanm›fllard›r.<br />
Örnekleme Tekni¤i<br />
CVS ile örnek al›nmas› genellikle son adet tarihinden sonraki<br />
70 ile 91. günler aras›nda yap›l›r. Bu aral›¤›n seçilmesinin<br />
amac› erken gebelikteki spontan düflük oran›n›n minimize<br />
edilmesidir. Koryon frondosum ultrasonografi ile bu gebelik<br />
haftas›nda kolayl›kla hiperekojen homojen bir alan olarak izlenir<br />
(fiekil 24-2). Ek olarak amniyon ve koryonun füzyonu<br />
henüz gerçekleflmedi¤i için ifllem esnas›nda amniyotik membran›n<br />
rüptür olas›l›¤› azal›r. Erken gebelikte örnekleme yap›lmas›n›n<br />
<strong>fetal</strong> anomalilerle iliflkili olabilece¤i bildirilmifl ve<br />
rutin olarak yap›lmamas› önerilmektedir. 18 Uterusun büyümesi<br />
ile birlikte plasenta ve serviks aras›ndaki mesafenin artmas›<br />
nedeniyle transservikal örnekleme 12. haftadan sonra<br />
daha zor olmaktad›r.<br />
Koryonik villus örneklemesi (CVS), transservikal (TC) ya<br />
da transabdominal (TA) yaklafl›mla uygulanabilir (fiekil 24-<br />
3). Her iki yaklafl›m da eflit güvenilirlik ve etkinliktedir ve hastalar›n<br />
ço¤u herhangi biriyle örneklenebilir. 19 Ço¤u vakada<br />
hekim ya da hastan›n seçimi yaklafl›m› belirler, bazen hastalar›n<br />
yaklafl›k %3-5’inde klinik nedenler bir yaklafl›m› di¤erine