fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bölüm 24<br />
Tan›mlar<br />
Ronald J. Wapner ● Eugene C. Toy<br />
Çeviri: Dr. Mert Kazand›<br />
Bölüm 24 Koryonik Villus Örneklemesi<br />
KORYON‹K V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹<br />
1. Koryonik villus örneklemesi (CVS): birinci trimesterde<br />
prenatal tan› amac›yla yap›lan invaziv bir prosedürdür.<br />
CVS, genellikle son menstrüel periyottan sonraki<br />
70. ve 91. günler aras›nda yap›l›r. Bu prosedürde plasentan›n<br />
bir parças› olan koryon villuslar›ndan doku<br />
al›n›r ve incelenir.<br />
2. Koryon frondozum: ekstraembriyonik membran›n en<br />
d›fl k›sm›nda, trofoblastik hücrelerden oluflmufl ve villular›n<br />
geliflti¤i plasentan›n <strong>fetal</strong> komponentidir.<br />
3. Floresan in situ hibridizasyon (FISH): trizomi 21,18 ve<br />
13 gibi kromozomal anomalilerin h›zl› bir flekilde belirlenmesinde<br />
kullan›lan h›zl› bir metoddur.<br />
4. Birinci trimester taramas›: birinci trimesterde kromozomal<br />
anomalileri tarama amac›yla PAPP-A ve hCG<br />
gibi iki biyokimyasal test ve ense kal›nl›¤›n›n (Nuchal<br />
Translucency, NT) ultrasonografik olarak ölçümünden<br />
oluflan bir metottur.<br />
G‹R‹fi<br />
Sonografi eflli¤inde koryon villus örneklemesi, ABD’de<br />
1980’lerin bafllar›ndan itibaren genetik riski olan çiftlere erken<br />
ve h›zl› prenatal tan› arac› olarak önerilmektedir. 1 Gebeli¤in<br />
ilk 10 haftas› gibi erken dönemde yap›labilen bu prosedürde<br />
ilk aflamada 48 saat içerisinde sitogenetik sonuçlar, ard›ndan<br />
7 gün içerisinde kültür sonuçlar› al›n›r. Buna karfl›l›k<br />
7-10 günlük amniyotik s›v› hücre kültürü gerektiren genetik<br />
amniyosentez ifllemi 16. gebelik haftas›na kadar rutinde uygulanmaz.<br />
Floresan in situ hibridizasyon tekni¤i (FISH) her<br />
iki teknikte kullan›labilinir. Bu nedenle amniyosentezle tan›mlay›c›<br />
bir tan› oluflturulmadan önce gebeli¤in neredeyse<br />
yar›s› tamamlanm›fl olmaktad›r. Amniosentezle belirgin bir<br />
<strong>fetal</strong> anomali saptand›¤› takdirde ebeveynleri gebeli¤in sonland›r›lmas›<br />
yada devam› konusunda zor bir karar beklemektedir.<br />
Bu karar›n ikinci trimestire b›rak›lmas› çok zordur<br />
çünkü bu dönemde bebek hareketleri alg›lanmaya bafllanmakta<br />
ve anne ile fetüs aras›nda belirgin bir ba¤ kurulmaktad›r.<br />
Ek olarak gebelik toplum taraf›ndan bilinen bir durumdur<br />
ve karar verme özgürlü¤ünü engelleyen bir durumdur.<br />
Terminasyon seçildi¤i takdirde maternal riskler ilk trimestere<br />
göre yaklafl›k 5 kata kadar art›fl göstermektedir. 2<br />
715<br />
CVS’nin avantajlar›na ra¤men prosedürün evrensel olarak<br />
kabul görebilmesi için çok çaba harcanm›flt›r. Bunun alt›nda<br />
yatan esas neden ise örnek al›nmas› ve ard›ndan yap›lan<br />
laboratuvar ifllemlerinin amniyosenteze göre daha kompleks<br />
olmas› ve bu ifllemin <strong>fetal</strong> ekstremite deformitelerine yol<br />
açabilece¤ine dair endiflelerde bulunmas›d›r. Yak›n zamanda<br />
CVS’e karfl› yeniden bir flevk ve ilgi olufltu. ‹lk olarak yap›lan<br />
uzun soluklu çal›flmalar laboratuvar sonuçlar›n›n do¤rulu¤unu,<br />
örneklemenin güvenilirli¤ini ve gebeli¤in 10. haftas›ndan<br />
sonra deneyimli hekimler taraf›ndan uyguland›¤›nda prosedürün<br />
güvenlili¤ini ortaya koymufltur. ‹kinci olarak çal›flmalar,<br />
güvenlilik aç›s›ndan ilk trimester amniyosentezine göre<br />
CVS’nin üstünlü¤ünü ortaya koymufltur. 3-5 Ek olarak son on<br />
y›lda CVS’e ba¤l› problemlerde azalmayla birlikte komplikasyon<br />
oranlar› aç›s›ndan amniyosentez ile karfl›laflt›r›labilir de-<br />
¤erlerdedir. 6 Üçüncü olarak birinci trimesterde <strong>fetal</strong> kromozomal<br />
anomali taramalar›ndaki baflar›lar birinci trimester <strong>fetal</strong><br />
karyotip tayini amaçl› tan›sal prosedürler için itici güç olmufltur.<br />
7<br />
KORYON V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹ ‹Ç‹N<br />
GÖRÜfi VE END‹KASYONLAR<br />
Uzun y›llar boyunca prenatal tan›, <strong>fetal</strong> genetik yap›n›n indirek<br />
yans›mas› olan amniyotik s›v› fibroblastlar›n›n analizine<br />
dayan›larak yap›ld›. Benzer flekilde koryonik villuslar da <strong>fetal</strong><br />
orjinlidir ve <strong>fetal</strong> genetik hastal›klar›n de¤erlendirilmesinde<br />
uygun ve yararl› bir doku kayna¤›d›r. Bunlar›n sitogenetik,<br />
moleküler ve biyokimyasal özellikleri fetüsü yans›t›r. Ek olarak<br />
villuslar k›smen sitotrofoblast hücrelerinden oluflur ki bu<br />
hücreler spontan olarak bölünebilme yetene¤ine sahip olduklar›<br />
için h›zl› kromozomal analizinde kullan›labilirler.<br />
Son olarak villuslardan koryonik membran ya da amniyotik<br />
membran› delmeye gerek kalmadan da kolayl›kla örnek al›nabilir.<br />
Alfa fetoprotein analizi hariç tutuldu¤unda CVS için olan<br />
endikasyonlar temelde amniyosentez endikasyonlar› ile benzerlik<br />
gösterir. Majör endikasyonlar tablo 24-1’de listelenmifltir.<br />
‹leri anne yafl› (35 yafl üstü) en s›k endikasyondur ve<br />
prosedürün yap›lmas›nda %90 nedendir. 8 Ayr›ca daha önceden<br />
<strong>fetal</strong> kromozomal anomalili bebek öyküsü olan hastalarda,<br />
kromozomal translokasyonu olan ya da otozomal resesif<br />
biyokimyasal veya moleküler hastal›k tafl›y›c›l›¤› olan çiftlerde<br />
erken invaziv testler yap›labilir. Birinci trimester prenatal<br />
tan› s›kl›kla cinsiyet ba¤l› genetik hastal›k tafl›y›c›s› olan ka-