20.06.2013 Views

fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com

fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com

fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Bölüm 24<br />

Tan›mlar<br />

Ronald J. Wapner ● Eugene C. Toy<br />

Çeviri: Dr. Mert Kazand›<br />

Bölüm 24 Koryonik Villus Örneklemesi<br />

KORYON‹K V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹<br />

1. Koryonik villus örneklemesi (CVS): birinci trimesterde<br />

prenatal tan› amac›yla yap›lan invaziv bir prosedürdür.<br />

CVS, genellikle son menstrüel periyottan sonraki<br />

70. ve 91. günler aras›nda yap›l›r. Bu prosedürde plasentan›n<br />

bir parças› olan koryon villuslar›ndan doku<br />

al›n›r ve incelenir.<br />

2. Koryon frondozum: ekstraembriyonik membran›n en<br />

d›fl k›sm›nda, trofoblastik hücrelerden oluflmufl ve villular›n<br />

geliflti¤i plasentan›n <strong>fetal</strong> komponentidir.<br />

3. Floresan in situ hibridizasyon (FISH): trizomi 21,18 ve<br />

13 gibi kromozomal anomalilerin h›zl› bir flekilde belirlenmesinde<br />

kullan›lan h›zl› bir metoddur.<br />

4. Birinci trimester taramas›: birinci trimesterde kromozomal<br />

anomalileri tarama amac›yla PAPP-A ve hCG<br />

gibi iki biyokimyasal test ve ense kal›nl›¤›n›n (Nuchal<br />

Translucency, NT) ultrasonografik olarak ölçümünden<br />

oluflan bir metottur.<br />

G‹R‹fi<br />

Sonografi eflli¤inde koryon villus örneklemesi, ABD’de<br />

1980’lerin bafllar›ndan itibaren genetik riski olan çiftlere erken<br />

ve h›zl› prenatal tan› arac› olarak önerilmektedir. 1 Gebeli¤in<br />

ilk 10 haftas› gibi erken dönemde yap›labilen bu prosedürde<br />

ilk aflamada 48 saat içerisinde sitogenetik sonuçlar, ard›ndan<br />

7 gün içerisinde kültür sonuçlar› al›n›r. Buna karfl›l›k<br />

7-10 günlük amniyotik s›v› hücre kültürü gerektiren genetik<br />

amniyosentez ifllemi 16. gebelik haftas›na kadar rutinde uygulanmaz.<br />

Floresan in situ hibridizasyon tekni¤i (FISH) her<br />

iki teknikte kullan›labilinir. Bu nedenle amniyosentezle tan›mlay›c›<br />

bir tan› oluflturulmadan önce gebeli¤in neredeyse<br />

yar›s› tamamlanm›fl olmaktad›r. Amniosentezle belirgin bir<br />

<strong>fetal</strong> anomali saptand›¤› takdirde ebeveynleri gebeli¤in sonland›r›lmas›<br />

yada devam› konusunda zor bir karar beklemektedir.<br />

Bu karar›n ikinci trimestire b›rak›lmas› çok zordur<br />

çünkü bu dönemde bebek hareketleri alg›lanmaya bafllanmakta<br />

ve anne ile fetüs aras›nda belirgin bir ba¤ kurulmaktad›r.<br />

Ek olarak gebelik toplum taraf›ndan bilinen bir durumdur<br />

ve karar verme özgürlü¤ünü engelleyen bir durumdur.<br />

Terminasyon seçildi¤i takdirde maternal riskler ilk trimestere<br />

göre yaklafl›k 5 kata kadar art›fl göstermektedir. 2<br />

715<br />

CVS’nin avantajlar›na ra¤men prosedürün evrensel olarak<br />

kabul görebilmesi için çok çaba harcanm›flt›r. Bunun alt›nda<br />

yatan esas neden ise örnek al›nmas› ve ard›ndan yap›lan<br />

laboratuvar ifllemlerinin amniyosenteze göre daha kompleks<br />

olmas› ve bu ifllemin <strong>fetal</strong> ekstremite deformitelerine yol<br />

açabilece¤ine dair endiflelerde bulunmas›d›r. Yak›n zamanda<br />

CVS’e karfl› yeniden bir flevk ve ilgi olufltu. ‹lk olarak yap›lan<br />

uzun soluklu çal›flmalar laboratuvar sonuçlar›n›n do¤rulu¤unu,<br />

örneklemenin güvenilirli¤ini ve gebeli¤in 10. haftas›ndan<br />

sonra deneyimli hekimler taraf›ndan uyguland›¤›nda prosedürün<br />

güvenlili¤ini ortaya koymufltur. ‹kinci olarak çal›flmalar,<br />

güvenlilik aç›s›ndan ilk trimester amniyosentezine göre<br />

CVS’nin üstünlü¤ünü ortaya koymufltur. 3-5 Ek olarak son on<br />

y›lda CVS’e ba¤l› problemlerde azalmayla birlikte komplikasyon<br />

oranlar› aç›s›ndan amniyosentez ile karfl›laflt›r›labilir de-<br />

¤erlerdedir. 6 Üçüncü olarak birinci trimesterde <strong>fetal</strong> kromozomal<br />

anomali taramalar›ndaki baflar›lar birinci trimester <strong>fetal</strong><br />

karyotip tayini amaçl› tan›sal prosedürler için itici güç olmufltur.<br />

7<br />

KORYON V‹LLUS ÖRNEKLEMES‹ ‹Ç‹N<br />

GÖRÜfi VE END‹KASYONLAR<br />

Uzun y›llar boyunca prenatal tan›, <strong>fetal</strong> genetik yap›n›n indirek<br />

yans›mas› olan amniyotik s›v› fibroblastlar›n›n analizine<br />

dayan›larak yap›ld›. Benzer flekilde koryonik villuslar da <strong>fetal</strong><br />

orjinlidir ve <strong>fetal</strong> genetik hastal›klar›n de¤erlendirilmesinde<br />

uygun ve yararl› bir doku kayna¤›d›r. Bunlar›n sitogenetik,<br />

moleküler ve biyokimyasal özellikleri fetüsü yans›t›r. Ek olarak<br />

villuslar k›smen sitotrofoblast hücrelerinden oluflur ki bu<br />

hücreler spontan olarak bölünebilme yetene¤ine sahip olduklar›<br />

için h›zl› kromozomal analizinde kullan›labilirler.<br />

Son olarak villuslardan koryonik membran ya da amniyotik<br />

membran› delmeye gerek kalmadan da kolayl›kla örnek al›nabilir.<br />

Alfa fetoprotein analizi hariç tutuldu¤unda CVS için olan<br />

endikasyonlar temelde amniyosentez endikasyonlar› ile benzerlik<br />

gösterir. Majör endikasyonlar tablo 24-1’de listelenmifltir.<br />

‹leri anne yafl› (35 yafl üstü) en s›k endikasyondur ve<br />

prosedürün yap›lmas›nda %90 nedendir. 8 Ayr›ca daha önceden<br />

<strong>fetal</strong> kromozomal anomalili bebek öyküsü olan hastalarda,<br />

kromozomal translokasyonu olan ya da otozomal resesif<br />

biyokimyasal veya moleküler hastal›k tafl›y›c›l›¤› olan çiftlerde<br />

erken invaziv testler yap›labilir. Birinci trimester prenatal<br />

tan› s›kl›kla cinsiyet ba¤l› genetik hastal›k tafl›y›c›s› olan ka-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!